جراحی زیبایی بینی عملی است که در کشورمان روز بروز رواج بیشتری می یابد و از سن انجام آن نیز کاسته می شود. با توجه به ترویج این عمل سوالات بیماران نیز افزایش یافته است. یکی از سوالات رایج دانستن لزوم انجام جراحی انحراف تیغه بینی (سپتوپلاستی) در حین عمل رینوپلاستی است که به آن سپتورینوپلاستی گفته می شود.
پیش از اینکه به این مطلب بپردازیم باید به ابتدا چند سوال پایه ای در این زمینه پاسخ دهیم.
- سن مناسب برای جراحی زیبایی بینی چه سنی است؟
با توجه به نقش کلیدی غضروف تیغه بینی در رشد قسمت میانی صورت دستکاری آن پیش از تکامل این ناحیه از صورت نباید انجام شود و لذا سن مناسب انجام اعمال مختلف جراحی بینی بویژه اعمالی که در آنها دستکاری تیغه وسط بینی لازم است در اکثر مراجع معتبر علمی حداقل ۱۶ سال مطرح شده است ولی در پاره ای از موارد دستکاری پیش از سن ۱۸ سالگی توصیه نمی شود که تشخیص آن بر اساس صلاحدید پزشک معالج می باشد.
- رینوپلاستی در چه افرادی انجام می شود؟
هدف از انجام رینوپلاستی اصلاح دفرمیتی های (اشکالات) ظاهری مادرزادی یا اکتسابی به تنهایی نمی باشد. بر خلاف باور عمومی که تصور می شود رینوپلاستی باعث ایجاد مشکلات تنفسی می شود این عمل بویژه در ترکیب با سپتوپلاستی برای اصلاح مشکلات تنفسی بیمار به کار می رود. شرط دستیابی به این هدف انجام عمل جراحی توسط افراد کارآزموده و حفظ آناتومی طبیعی بینی با جلوگیری از دستکاری بیش از حد می باشد. سایر افرادی که رینوپلاستی برای آنها توصیه می شود موارد شکستگی های بینی و ضربه به آن می باشد که در صورت عدم اصلاح شکستگی و دفرمیتی های ظاهری و داخلی بینی فرد را مستعد گرفتگی و انسداد بینی و حتی انسداد دهانه سینوس ها در مراحل بعدی می کند. علاوه بر این در افرادی که دچار سوراخ شدن تیغه بینی در اثر ضربه به بینی یا انجام جراحی در گذشته می شوند می توان سوراخ تیغه را درصورتی که زیاد بزرگ نباشد با جراحی اصلاح کرد در غیر اینصورت برای اصلاح فرورفتگی پل بینی رینوپلاستی با کمک غضروف گوش روش مناسبی می باشد.
رینوپلاستی به دو صورت باز و بسته انجام می شود که در هر دو روش انجام سپتوپلاستی همزمان مقدور می باشد. در روش اول برش بیرون بینی داده می شود و برای اکثر اشکالات ظاهری شدید این روش توصیه می شود. در مواردی که اشکالات بیماری بسیار اندک باشد که درصد بسیار کمی از مراجعین را شامل می شوند با صلاحدید پزشک از روش بسته که بدون برش خارجی می باشد می توان استفاده کرد. لازم به ذکر است در صورت نیاز به اصلاح پره های بینی صرفنظر از انتخاب هر کدام از روش های فوق برش پوستی خارج بینی اجتناب ناپذیر است.
متاسفانه بسیاری از پزشکان سپتوپلاستی را صرفاً برای بعضی موارد گرفتگی بینی همراه با رینوپلاستی بکار می برند که منجر به اشکالات بعدی تنفس در بیماران به علاوه عدم اصلاح بسیاری از دفرمیتی های بینی می شود. به طور مشخص در افرادی که بینی هایی با انحراف ظاهری (هرچند اندک) دارند اصلاح ظاهر بینی بدون انجام سپتوپلاستی همزمان غیر ممکن است. در بسیاری از موارد فرورفتگی یا بیرون زدگی تیغه بینی نیز اصلاح آن صرفا برای دلایل زیبایی یا برای اصلاح تنفس لازم است. افرادی که شکاف لب - بینی مادرزادی دارند در همه موارد نیاز به سپتورینوپلاستی همزمان و ترمیم غضروف تیغه بینی جهت ایجاد حمایت نوک بینی دارند. از سوی دیگر بسیاری از اعمال زیبایی بینی نیاز به غضروف بینی جهت تقویت استحکام نوک بینی و جلوگیری از افتادن آن، پر کردن فرورفتگی های ظاهری و... دارد که در این موارد نیز دستکاری تیغه وسط جهت برداشت غضروف حتی بدون وجود اشکالی در تیغه اجتناب ناپذیر است.
در برخی موارد مشاهده شده است که پزشک ابتدا اقدام به رینوپلاستی کرده و انجام سپتوپلاستی را به زمانی دیگر در صورت مشکلات تنفسی معوق می کند در حالی که افرادی که تمایل به انجام این دو عمل دارند انجام هیچ یک از این اعمال به صورت جداگانه توصیه نمی شود. لذا توصیه می گردد در صورتی که نیاز به سپتوپلاستی دارید و از طرفی تمایل به انجام رینوپلاستی نیز دارید انجام آنها را به زمانی موکول نمایید که امکان انجام همزمان آنها را طی یک عمل جراحی داشته باشید.

دکتر پریسا امیدیان
جراح و متخصص گوش و حلق و بینی