هر بار که نامش شنیده می‌شود در ناخودآگاه مردم قسم‌های جلاله‌اش نمایان می‌شود، همان‌ها که با صدای بلند و لحنی جدی از تریبون مجلس بیان شد و به جز پخش در رادیو سراسری بارها و بارها در شبکه‌های مجازی و صداوسیما تکرار شد، آنجا که قسم می‌خورد برجام باعث پیشرفت دستاوردهای هسته‌ای می‌شود و... حتی مردم آن بخش از صحبت‌های او را به یاد دارند که گلایه می‌کرد که برخی نمایندگان تهدیدش کردند که در بتن اراک... بگذریم ... حالا و بعد از گذشت سه سال از امضای تعهد برجام یاد افشاگری درباره پیش از امضای این تعهد افتاده است!
بی‌شک همه متوجه شدند که درباره چه کسی صحبت می‌کنیم، کسی که از دبه کردن امریکا بعد از دفاع جانانه از برجام گفت و سپس روده‌اش آسیب دید، کسی که به گواه مستنداتی که در «فروشنده۲» آمده است امضایش پای عزل و جابه‌جایی بسیاری از دانشمندان هسته‌ای مانده و به تعبیری قبل از برجام اقدامات را شروع کرده بود. علی‌اکبر صالحی را می‌گوییم که به جای گفت‌وگو با منتقدان هر از گاهی با رسانه‌‌های طرفدار به گفت‌وگو می‌نشیند، این‌بار با جماران صحبت کرده البته گفت‌وگوی اصلی هنوز چاپ نشده است. معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی در دولت دوازدهم و وزیر خارجه دولت دهم که در مصاحبه خود به تشریح شروط رهبر انقلاب برای آغاز مذاکره با آمریکا، موضع رئیس دولت وقت و دبیر وقت شورایعالی امنیت ملی و اقدامات خود پرداخته است. صالحی همچنین به برخی سوالات درخصوص مذاکرات با۱+۵ در دولت یازدهم پاسخ داد.
او درباره مذاکره و چرایی آن گفته که «وقتی رهبر معظم انقلاب اجازه دادند، یکی از شروط آن این بود که رئیس‌جمهور وقت متولی هر دو مسیر مذاکره با آمریکا و مذاکره با ۱+۵ باشد، مسئولیت مذاکره با آمریکا به عهده وزارت خارجه و مذاکره با ۱+۵ به عهده دبیر شورای عالی امنیت ملی بود. پس رئیس‌جمهور باید متولی هر دو باشد؛ درست هم همین است. چون رئیس‌جمهور، رئیس شورای عالی امنیت ملی است. باید بین این دو مسیر هماهنگی ایجاد می‌شد و اینکه مکمل هم باشند. یکی از شروط هم این بود که وزیر خارجه مذاکره نکند و مذاکره در سطح پایین‌تر باشد. شرط سوم هم این بود که مذاکره برای مذاکره نباشد و تکلیف غنی‌سازی در همان ابتدا روشن شود. شرط چهارم هم این بود که مذاکره فقط راجع به هسته ای باشد و راجع به موضوع دیگری مذاکره نکنیم.»
جناب آقای صالحی که قرار بود با این شروط اجازه مذاکره بگیرید، در دولت گذشته هم کار می‌کردید آیا گواهی می‌دهید که مذاکرات در دولت تدبیر و امید با همین شروط منطبق پیش نرفت؟!
صالحی در بخش دیگری از صحبت‌هایش گفت: من خوشحال شدم و خدمت آقای دکتر احمدی‌نژاد رفتم و گفتم این پرونده را حل می‌کنم؛ چون با این پرونده زندگی کرده بودم و ابعاد فنی و سیاسی آن را خوب می‌دانستم. در آمریکا هم مرحله دوم انتخابات بود و با رامنی رقابت تنگاتنگی در جریان بود؛ یعنی گاهی رامنی ۵۱ درصد می‌شد و اوباما ۴۹ درصد. شرایط برای آنها نگران‌کننده بود. آرشیو نامه‌ها در وزارت خارجه هست. پس از اعلام آمادگی آنها برای مذاکرات دوجانبه، در قدم اول بنده یک یادداشت دستی که در آن تقاضاهای خودمان را آورده بودم ارائه کردم و آنها هم بعد از مدت کوتاهی پاسخ دادند که آمادگی حل آنها را دارند. من به آنها اعلام کردم که مجوز مذاکره را گرفته‌ام. متاسفانه آقای رئیس‌جمهور کنار کشید و ما باید با دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی وقت هماهنگی می‌کردیم.
آقای صالحی کاش می‌گفتید که چطور قرار بوده از موضع برابر فقط در جهت هسته‌ای و با همه حفظ خطوط قرمز رهبری مذاکرات صورت گیرد.
صالحی با اشاره به اینکه از کنار کشیدن آقای احمدی‌نژاد برای ادامه مذاکره غافلگیر شده است درباره چرایی ضرورت مصاحبه ادامه داد: چون می‌دانستم که می‌توانم این پرونده را حل کنم. شرایط آماده حل شدن پرونده به بهترین نحو بود. مقام معظم رهبری اجازه داده بودند و ما هم کاملا به مطلب اشراف داشتیم. آمریکا هم از حیث انتخابات در شرایط بغرنجی بود.
خب با همه این تفاسیر چرا نتوانستید کاری را پیش ببرید و از طرف مقابل تضمینی بگیرید که خیال دولت بابت آن راحت باشد؟! اصلا خودتان مگر نگفتید که از انتصابتان به عنوان سرپرست وزارت خارجه پیامکی خبردار شدید چطور این همه برنامه داشتید!
وی افزود: بنده فکر می‌کنم دلیل اینکه آقای دکتر احمدی‌نژاد من را به وزارت خارجه منصوب کرد الزاماً برای حل مسأله هسته‌ای نبود. نگاه بیرونی با توجه به سوابق بنده این بود. اما به من هم توصیه کردند خودت را کنار بکش؛ ممکن است برای شما سنگین تمام شود.
حل مساله هسته‌ای؟! مگر هسته‌ای ما با دایر بودن غنی‌سازی ۲۰ درصد مساله‌ای داشت؟ شاید توصیه‌شان از این باب بوده که می‌دانسته مانند امروز نمی‌توانید شروط رهبری را اجرا کنید نه تهدید به انجام نشدن توافق! تاکنون از این زاویه به ماجرا نگاه کرده بودید؟! کاش درباره چرایی عملی نشدن قسم جلاله‌تان هم به مردم توضیح می‌دادید.
وی در ادامه درباره موضع افراد در دولت احمدی‌نژاد به مذاکره ادامه داد گفت: موضع آقای جلیلی از ابتدا سلبی بود و در این خصوص همراهی نمی‌کردند و بنده به ناچار باید با سختی این فرآیند را پیش می‌بردم. آقای دکتر احمدی‌نژاد به من توصیه می‌کرد که بهتر است کنار بکشی ولی اصلاً مانع کار نشدند. اما وقتی من می‌خواستم مذاکرات را با هماهنگی جلیلی پیش ببرم ولی با تعلل فراوان روبه‌رو می‌شدیم. به هر ترتیب جلسه اول تشکیل شد و در آن نقشه راهی تعیین شد. مثلا همین که باید غنی‌سازی ما را به رسمیت بشناسند؛ گفتیم صحیح نیست که دو سال مذاکره کنیم و بعد شما بگویید غنی‌سازی ما را به رسمیت نمی‌شناسید. غنی‌سازی برای ما اصل است. ما هم قول می‌دهیم که نگرانی‌های شما را هم رفع کنیم. جلسه اول با سلام و علیک و نقشه راه گذشت تا به جلسه دوم رسیدیم. باز با همان تعلل‌ها روبه‌رو شدیم ولی بالاخره با مسئولیت خودم جلسه دوم مذاکرات را نیز برگزار کردیم و نتیجه آن منجر به ارسال نامه‌ای از سلطان عمان برای رئیس‌جمهور وقت مبنی بر به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی کشورمان بود.
دستتان درد نکند غنی‌سازی به رسمیت شناخته شده بود و در دولت بعدی آن را مجددا بر دستاوردهای دولت فخیمه اضافه کردید؟!
وی درباره واکنش احمدی‌نژاد به نامه سلطان قابوس درباره رسمیت شناختن غنی‌سازی نیز گفت: برای ایشان جالب بود. خواستیم برای بار سوم برویم که به اسفندماه ۹۱ رسیدیم و گفته شد چون در ابتدای سال ۹۲ انتخابات ریاست جمهوری است بهتر است که دولت بعدی مذاکرات را ادامه دهد.
خسته نباشید، جناب صالحی فکر نمی‌کنید نتیجه آن رفتارها حق غنی‌سازی را به ایران داد و نتایج مذاکره و خندیدن با دشمن چیزی جز حال و روز امروز توافق نیست؟ راستی مگر یادتان رفته رهبری فرمودند توافق نکردند بهتر از توافق بد داشتن است، نظرتان درباره این جمله و ارتباط آن با اتفاق دولت تدبیر و امید و دولت احمدی‌نژاد چیست؟!
وی گفت: در دولت روحانی بنده مسئول بخش فنی مذاکره بودم و بحمدالله از نتایج آن راضی هستم و وجدانم نیز در این خصوص آرام است. این طرف مقابل است که از برجام به شدت ناراضی است. در مجموع ما در مذاکرات قوی ظاهر شدیم والّا اینقدر این برجام از طرف رژیم صهیونیستی و آقای ترامپ مغضوب واقع نمی‌شد.
وجدانتان از بتن‌ریزی آسوده است یا برداتشن همزمان تحریم‌ها همراه با بتن‌ریزی یا پیشرفت‌های چشمگیر کنونی در سایه برجام؟! می‌شود بیشتر توضیح دهید؟! یا از بهبود اوضاع معیشتی مردم بعد از امضای برجام؟
نویسنده: سوشیانت آسمانی
