حقوقِ زندانیان از مسائلی است که فقهِ اسلامی و قوانینِ ما نسبت به آن توجه ویژه‌ای دارد و در نظام اسلامی چنین مسائلی، هر چند کم و معدود، به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.به همین دلیل بایستی کمیته‌ای برای پیگیری این مسأله تشکیل بشود و ماوقع را به طور دقیق بررسی کند و ساز و کارهایی که منجر به وقوع چنین اتفاقاتی می‌شود را به طور ریشه‌ای اصلاح کند.ما هم در مجلس شورای اسلامی از طریق کمیسیون اصل ۹۰ ، به این مسأله ورود کرده‌ایم و تا رسیدن به نتیجه، پیگیری خواهیم کرد.
در عین حال باید توجه داشت که وقوع چنین مسائلی، قطعاً مورد رضایت مسئولین ما، خصوصاً مسئولین سازمان زندان‌ها نیست. افراد بسیار شریفی در طول سنوات مختلف، مسئولیت این سازمان را عهده‌دار بودند که ما آنها را می‌شناسیم و مطمئن هستیم که مسائل را کاملاً دلسوزانه و با جدیت پیگیری می‌کنند.
کما اینکه، جناب آقای حاج محمدی هم به عنوان ریاست سازمان زندان‌ها، دارای همین خصوصیات و فردی دقیق و دلسوز هستند و همین عذرخواهی ایشان هم که بدون فوت وقت و هیچ توجیهی انجام شد، دلیل بر این مدّعا است و بایستی از این جهت از ایشان تقدیر کرد.
البته همانطور که اشاره شد این‌ها، دلیل بر توجیه یا سهل‌انگاری، در ریشه‌یابی این مسائل نیست و کم این موارد هم زیاد است!
نگاه ما به زندان، یک محل تربیت و تحول است و با نوع نگاه غرب به زندان و زندانی، کاملاً متفاوت و متنافر است.
امروز هم متأسفانه شاهد هستیم که به خاطر این اتفاق ، کسانی از خارج کشور، شروع به هجمه به ارکان نظام اسلامی کرده‌اند که خودشان، بدترین و شنیع‌ترین برخوردها را با زندانیان و حتی متهمانی که هنوز جرمی برای آنها اثبات نشده است انجام می‌دهند. این‌ها به گونه‌ای سخن می‌گویند که انگار زندان‌های سیاه گوانتانامو و ابوغریب، مربوطِ به آنها نبوده است! مکان ها و زندان هایی که زندانی در آن از کمترین حقوقِ انسانی بی بهره بوده است و جنایات و شکنجه‌های صورت گرفته در آنجا را با افتخار رسانه‌ای می‌کردند.
حالا متأسّفانه برخی در داخل هم، با فراموش کردن این جنایت‌ها، فریاد حقوق بشرشان بلند شده است و همصدا با رسانه‌های خارجی، نظام اسلامی را به طور کلی زیر سؤال می برند .مناسب است که برای توضیح این نگاه، اشاره‌ای هم به منشور زندانبانی شهید لاجوردی داشته باشم که اول شهریور ماه، سالگرد شهادت ایشان بود.
ایشان در دوره‌ای که ریاست سازمان زندان‌ها را داشتند، در رابطه با رعایت حقوق زندانیان، حساسیت ویژه‌ای داشتند و همین حساسیت موجب شد تا منشوری را در ۲۳ بند تدوین کنند که هنوز هم پس از گذشت سال‌ها، شامل متعالی‌ترین و انسانی‌ترین نگاه‌ها به یک زند انی است و اگر به مفاد آن عمل شود، نه تنها درصد قابل توجهی از مشکلات ما در امور زندان‌ها حل خواهد شد، بلکه به قول شهید لاجوردی زندان، مدرسه‌ای برای تعلیم و تربیت افراد خواهد بود. یعنی هم زندانی، امکان رشد و تحول خواهد یافت و هم زندانبان .
بنده فقط به دو بند از این منشور اشاره می‌کنم که کاملاً مربوط به حوادثی است که این روزها شاهد آن هستیم.
در بند اول و دوم این منشور این طور آمده:
۱- تلقّی ما از زندانی بر این استوار است که او یک انسان قابل تغییر و در حال تنبیه و آموزش است نه خاطی جنایتکار در حین ارتکاب جرم.
۲ -برای زندانی شخصیت قائل شویم و تمامی تلاش خود را در جهت بازگرداندن شخصیت حقیقی و پنهانش به کار گیریم و با او با احترام، با محبت، بسیار دوستانه و مؤدبانه برخورد کنیم و اجازه ندهیم هیچ مأموری به حریم شخصی زندانی اهانت یا تجاوز کند.
سایر بندها هم به نوعی شامل نگاهی کاملاً انسانی و تربیتی به زندانی و زندان است و امیدواریم مسئولین زندان‌های ما با استفاده از همین نوع نگاه به زندانیان، زمینه تحول و تغییر را در آنها ایجاد کنند.
در پایان مجددا متذکر می‌شوم که ما پیگیر موضوع زندان اوین و سایر زندان‌ها خواهیم بود و ان‌شاء‌الله با دقّتی که مسئولین قضایی خواهند داشت دیگر شاهد تکرار چنین حوادث تلخی نباشیم.
نویسنده: زهره‌سادات لاجوردی نماینده مردم تهران
در عین حال باید توجه داشت که وقوع چنین مسائلی، قطعاً مورد رضایت مسئولین ما، خصوصاً مسئولین سازمان زندان‌ها نیست. افراد بسیار شریفی در طول سنوات مختلف، مسئولیت این سازمان را عهده‌دار بودند که ما آنها را می‌شناسیم و مطمئن هستیم که مسائل را کاملاً دلسوزانه و با جدیت پیگیری می‌کنند.
کما اینکه، جناب آقای حاج محمدی هم به عنوان ریاست سازمان زندان‌ها، دارای همین خصوصیات و فردی دقیق و دلسوز هستند و همین عذرخواهی ایشان هم که بدون فوت وقت و هیچ توجیهی انجام شد، دلیل بر این مدّعا است و بایستی از این جهت از ایشان تقدیر کرد.
البته همانطور که اشاره شد این‌ها، دلیل بر توجیه یا سهل‌انگاری، در ریشه‌یابی این مسائل نیست و کم این موارد هم زیاد است!
نگاه ما به زندان، یک محل تربیت و تحول است و با نوع نگاه غرب به زندان و زندانی، کاملاً متفاوت و متنافر است.
امروز هم متأسفانه شاهد هستیم که به خاطر این اتفاق ، کسانی از خارج کشور، شروع به هجمه به ارکان نظام اسلامی کرده‌اند که خودشان، بدترین و شنیع‌ترین برخوردها را با زندانیان و حتی متهمانی که هنوز جرمی برای آنها اثبات نشده است انجام می‌دهند. این‌ها به گونه‌ای سخن می‌گویند که انگار زندان‌های سیاه گوانتانامو و ابوغریب، مربوطِ به آنها نبوده است! مکان ها و زندان هایی که زندانی در آن از کمترین حقوقِ انسانی بی بهره بوده است و جنایات و شکنجه‌های صورت گرفته در آنجا را با افتخار رسانه‌ای می‌کردند.
حالا متأسّفانه برخی در داخل هم، با فراموش کردن این جنایت‌ها، فریاد حقوق بشرشان بلند شده است و همصدا با رسانه‌های خارجی، نظام اسلامی را به طور کلی زیر سؤال می برند .مناسب است که برای توضیح این نگاه، اشاره‌ای هم به منشور زندانبانی شهید لاجوردی داشته باشم که اول شهریور ماه، سالگرد شهادت ایشان بود.
ایشان در دوره‌ای که ریاست سازمان زندان‌ها را داشتند، در رابطه با رعایت حقوق زندانیان، حساسیت ویژه‌ای داشتند و همین حساسیت موجب شد تا منشوری را در ۲۳ بند تدوین کنند که هنوز هم پس از گذشت سال‌ها، شامل متعالی‌ترین و انسانی‌ترین نگاه‌ها به یک زند انی است و اگر به مفاد آن عمل شود، نه تنها درصد قابل توجهی از مشکلات ما در امور زندان‌ها حل خواهد شد، بلکه به قول شهید لاجوردی زندان، مدرسه‌ای برای تعلیم و تربیت افراد خواهد بود. یعنی هم زندانی، امکان رشد و تحول خواهد یافت و هم زندانبان .
بنده فقط به دو بند از این منشور اشاره می‌کنم که کاملاً مربوط به حوادثی است که این روزها شاهد آن هستیم.
در بند اول و دوم این منشور این طور آمده:
۱- تلقّی ما از زندانی بر این استوار است که او یک انسان قابل تغییر و در حال تنبیه و آموزش است نه خاطی جنایتکار در حین ارتکاب جرم.
۲ -برای زندانی شخصیت قائل شویم و تمامی تلاش خود را در جهت بازگرداندن شخصیت حقیقی و پنهانش به کار گیریم و با او با احترام، با محبت، بسیار دوستانه و مؤدبانه برخورد کنیم و اجازه ندهیم هیچ مأموری به حریم شخصی زندانی اهانت یا تجاوز کند.
سایر بندها هم به نوعی شامل نگاهی کاملاً انسانی و تربیتی به زندانی و زندان است و امیدواریم مسئولین زندان‌های ما با استفاده از همین نوع نگاه به زندانیان، زمینه تحول و تغییر را در آنها ایجاد کنند.
در پایان مجددا متذکر می‌شوم که ما پیگیر موضوع زندان اوین و سایر زندان‌ها خواهیم بود و ان‌شاء‌الله با دقّتی که مسئولین قضایی خواهند داشت دیگر شاهد تکرار چنین حوادث تلخی نباشیم.
نویسنده: زهره‌سادات لاجوردی نماینده مردم تهران
