یک کارشناس آسیبهای اجتماعی، یکی از راهحلهای مقابله با بینظمیهای اجتماعی و ناهنجاریها را "مقتدرسازی جامعه" دانست و گفت: مقتدرسازی جامعه از مقتدرسازی تکتک افراد و محلهها نشات میگیرد
ابراهیم نیکآیین در گفتوگو با پویا درباره فرصتطلبی اغتشاشگران طی روزهای اخیر از طرح برخی مطالبات بهحق معیشتی برای تخریب و آسیب رساندن به اموال عمومی و ایجاد ناامنی اظهار کرد: یکی از مولفههای توسعه و رشد اجتماعی در جوامع، سطح بالای اعتماد اجتماعی و نهایتاً بالا بودن سرمایه اجتماعی است.
وی ادامه داد: روند این رشد نیز آهسته بوده و به یکباره روی نمیدهد؛ این رشد با فراهم شدن زمینههای تعالی افراد و ساختارهای رسمی و غیر رسمی آغاز شده و با رویکرد توانمندسازانه، نهایتاً به مقتدرسازی و مطالبهگری از مجاری قانونی در سطوح فردی و محلی، منجر و تثبیت خواهد شد.
این کارشناس آسیبهای اجتماعی تصریح کرد: در جوامع در حال توسعه که روند برنامهریزی و اجرای برنامهها با فراز و نشیب و کش و قوسهای فراوانی مواجه میشود، بینظمی اجتماعی باعث از بین رفتن تمرکز بر اهداف در حوزه آسیبهای اجتماعی میشود.
نیکآیین تصریح کرد: مطالعات داخلی و خارجی متعددی در این حوزه انجام شده که بیانگر این واقعیت ملموس است که تنشها و درگیریهای اجتماعی، عدم ثبات اجتماعی و روانی، بینظمیهای مالی و... باعث حذف سیستمهای رفاه اجتماعی موجود در آن جامعه شده و این فقدان و وقفه، در نهایت باعث کاهش خدمترسانی به گروههای ویژه و در معرض آسیب میشود که کاهش سرمایه اجتماعی عمومی را بهدنبال دارد. وی با اشاره به برخی ناهنجاریهای صورت گرفته در روزهای اخیر اظهار کرد: هر مطالبهگری چه صحیح و چه ناصحیح، اگر خارج از چارچوب باشد، هزینهبر خواهد بود زیرا هر نوع مطالبهگری باید از راهکاری صحیح و قانونمند برخوردار باشد.
مدیرعامل بنیاد پیشگیری و ارتقای سلامت دنیای آینده توضیح داد: قطعاً در برنامههایی که به سمت و سوی خارج از چارچوب و هرج و مرج رهنمون میشود، گروههایی غیر از خواستههای مردمی منتفع میشوند.
نیکآیین تاکید کرد: مطالبهگریهای خارج از چارچوب موجب بینظمی میشود که با پدید آمدن چنین وضعیتی تمامی تمرکز بر اهداف آحاد جامعه از دست میرود و هیچ یک از مردم نفعی را در این میان کسب نمیکنند.
وی با برشمردن برخی اهداف که احتمال لطمه دیدن آنها در بروز بینظمیها پدید میآید، گفت: فرض کنیم یکی از اولویتهای اهداف ما، بحث امنیت و حفاظت از مرزهای کشور است که با رخداد بینظمیها، هدفگذاری نیز تغییر مییابد و همان نیروها که باید در مرزها بیشتر به ایفای نقش بپردازند به رفع بینظمی شهرها مشغول خواهند شد که در این رابطه، اولویتها و هدفها تغییر مییابد و احتمال آسیبخوردگی از همان نقطه مورد هدف وجود دارد که بر همین اساس این یکی از آثار نامناسب بینظمیها و هرج و مرجها محسوب میشود.
این آسیبشناس اجتماعی تصریح کرد: یکی دیگر از آثار سوء بینظمیها به غیر از تغییر در اولویتها و هدفهای مهم به اثرگذاری منفی بر ثبات اجتماعی و روانی جامعه و مردم باز میگردد.
نیکآیین افزود: بینظمیهای اجتماعی وضعیت اقتصادی جامعه را نابسامان میکند و تاثیرات منفی بر روح و روان افراد میگذارد و بروز استرس، نگرانی و تشویش در کشور را بهدنبال دارد. وی یکی از راهحلهای مقابله با بینظمیهای اجتماعی و ناهنجاریها را مقتدرسازی جامعه دانست و گفت: مقتدرسازی جامعه از مقتدرسازی تکتک افراد و محلهها نشات میگیرد یعنی هرکس در بهبود وضعیت امنیت اجتماعی و محله خود سهیم است.
مدیرعامل بنیاد پیشگیری و ارتقای سلامت دنیای آینده تصریح کرد: اقتدار محله و جامعه به معنای آن است که خود مردم در رفع موانع و مشکلات پیرامونی دخیل شوند و به نوعی به مشارکت برای حل مشکلات بپردازند.
به گفته نیکآیین، وقتی اقتدار جامعه و محله از سوی خود ساکنان و اهالی تامین شود این نوع از امنیت و اقتدار تاثیرگذار خواهد بود و افراد سوءاستفادهگر نمیتوانند از آن سوءاستفاده کنند.وی افزود: مسئولان کشور نیز باید از این اقتدار محله و جامعه در همه عرصهها بهره بگیرند و فقط نگاه مقطعی یا کسب سود در مواقع ضرورت را نداشته باشند؛ باید از مشارکت مردم در همه جا و همه عرصهها استفاده شود.
این کارشناس آسیبهای اجتماعی با بیان اینکه در اتفاقاتی نظیر ناهنجاریهای اجتماعی و بینظمیها برخی افراد و کشورهای سودجو بهرهگیری میکنند، اظهار کرد: قطعاً افراد مغرض به دنبال منافع خود میگردند و مردم باید نسبت به رویکرد خصمانه آنها با کشور آگاه باشند.
نیکآیین شرایط پیش آمده را نوعی تهدید و فرصت دانست و گفت: اینکه همه بدانند مطالبهای وجود دارد و باید برای آن راهکاری اندیشیده شود، بسیار حائز اهمیت است ضمن اینکه احترام متقابل باید از سوی دولت به مردم و مردم به دولت نیز رعایت شود. وی تصریح کرد: جامعه بزرگ همانند یک جامعه کوچک یعنی خانواده است و گاهی شاید اختلافی در خانواده پیش آید که میتوان آن را با همگرایی و عشق ورزیدن به یکدیگر حل و فصل کنند.
مدیرعامل بنیاد پیشگیری و ارتقای سلامت دنیای آینده با بیان اینکه سمنها (سازمانهای مردمنهاد) نقش بسزایی در پل ارتباطی میان مردم و مسئولان دارند، گفت: سازمانهای مردمنهاد چکیده آحاد مختلف جامعه هستند و میتوانند پیام مردم را به گوش مسئولان برسانند البته باید اهمیت بیشتری از سوی مسئولان به سازمانهای مردمنهاد داده شود.
نیکآیین با اشاره به برخی تهدیدهای ناهنجاریها و بینظمیهای اجتماعی در جامعه اظهار کرد: باید جایی برای شنیده شدن مطالبات و دغدغههای مردمی وجود داشته باشد و اگر چنین موضوعی صورت نگیرد افرادی سوءاستفادهگر در جایی دیگر بهرهبرداری میکنند.
مدیرعامل بنیاد پیشگیری و ارتقای سلامت دنیای آینده در پایان تاکید کرد: ضمن اینکه باید جایی برای تخلیه هیجانات بهویژه در قشر جوان وجود داشته باشد و این مهم نیز مستلزم برنامهریزی صحیح است.