چندي پيش علی مطهری در سخناني اعلام كرد كه نماینده باید بداند که نماینده ملت است نه نماینده نظام، اگر انحرافات و ظلمی در نظام صورت میگیرد باید مطلب را بیان کند و به همین دلیل است که شما میبینید در مجالس ما هیچ توجهی به فصل سوم قانون اساسی که درباره حقوق ملت است وجود ندارد اینکه یک عده را بازداشت میکنند و هیچ صدایی از مجلس بلند نمیشود، مطبوعات را میبندند هیچ صدایی از مجلس بلند نمیشود و همه ساکتاند برای اینکه میگویند باید از نظام دفاع کنیم، این حرف غلطی است، این مسألهای است که متأسفانه امروز باید اصلاح بشود، ما قانون اساسی بسیار خوبی داریم که تکلیف همه مسائل روشن است، ولی وقتی از آن دفاع نکنیم چه فایده دارد؟!
سخنان علي مطهري در حالي بيان میشود كه نمایندگی، واجد خصیصه ملی است يعني اگر چه نمایندگان از سوی حوزههای انتخابیه ویژهای برگزیده میشوند لكن با وجود ارتباط با حوزه انتخابیه خویش، نماینده كل جامعه تلقی میشوند و در واقع، طبق اصل ۸۴ قانون اساسي: (هر نماینده در برابر تمام ملت مسئول است و حق دارد در همه مسائل داخلی و خارجی كشور اظهارنظر نماید.)
اما نبايد فراموش كرد كه نماينده در چارچوب نظام انتخاب میشود و سوگند نمايندگان در پاسداری از حریم اسلام و نگاهبانی از دستاوردهای انقلاب اسلامی و حفظ حقوق ملت و خدمت به مردم و تامین مصالح آنهاست.
در اين زمينه رهبر معظم انقلاب اسلامي در دیدار اقشار مختلف مردم قم در آستانه سالروز قیام ۱۹ دی (۱۸/۱۰/۱۳۸۲) تاكيد كردند كه هرکس که به این نظام معتقد و پایبند است، میتواند وارد میدان انتخابات شود. کسانی که این نظام و قانون اساسی را قبول ندارند، آمدنشان به مجلس خطاست و خودشان هم بایستی بدانند که از نظر این ملت آمدن آنها به مجلس خطاست. معلوم است کسانی که این قانون اساسی و این ملت و کارها و شعارها و راه و اهدافش را قبول ندارند، نباید به مجلس بیایند؛ اما آن کسانی که نظام، اسلام، قانون اساسی و امام را قبول دارند، باید به میدان رقابت بیایند؛ منتها رقابت سالم و نه رقابت لجوجانه و عنادآمیز.
ايشان در بیانات خود در خطبههای نماز عید فطر (۰۱/۱۲/۱۳۷۴) نيز فرمودند: آن کسی که به عنوان وکیل این ملتِ انقلابی و مؤمن و شجاع به مجلس میرود، باید انقلابی و مؤمن و شجاع باشد. اگر نگوییم شجاعترین و مؤمنترین و انقلابیترین؛ لااقل در سطح این تودهی عظیم مردم که اینگونه از خود درخشش نشان میدهند، باشد.
آن کسی که اسلام را نمیپسندد و مقرّرات اسلامی را قبول نمیکند و برای خاطر دل بیگانگان و خوشامد دیگران، به انقلاب و ارزشهای انقلابی اهانت میکند و یا به خاطر ترس از دیگران، به جای اینکه به ملت گرایش نشان دهد، به دشمن گرایش نشان میدهد و آن کسی که تقوای لازم را ندارد و اهل معنویّات نیست و اهل دنیاست و فقط برای نام و نشان و استفادهی شخصی، این مسئولیت را میخواهد، او لایق و شایستهی این کار نیست.
دنبال آدمهای مؤمن و شجاع و انقلابی و کسانی که بتوانند قدرت این ملت را - که در سایهی ارزشهای انقلابی است - حفظ کنند، باشید. کسانی که وقتی قوانینی میگذارند و موضعی میگیرند و نطقی میکنند، همه در این جهت باشد. این طور آدمی، شایستهی آن است که به عنوان وکیل این ملت، به مجلس شورای اسلامی برود؛ آن کسی که بفهمد امام چه میگفت، چه میخواست و چرا میخروشید. وکیل آیندهی مجلس، باید دنبال راه امام و در خطّ او باشد.
رهبر معظم انقلاب در خطبههای نماز جمعه تهران (۰۷/۰۱/۱۳۷۱) نيز تاكيد كردند كه نماینده باید دارای فهم و درک سیاسی باشد و مسائل کشور را بفهمد؛ هم مسائل خارجی و توطئههای دشمنان را و هم مسائل داخلی و نیازهای مردم و اولویتهای کشور را. اینطور نباشد که بدون رعایت اولویتها، مسألهای را مطرح کنند، شعاری بدهند و برای ملت و دولت مشکل درست کنند.
از اينرو با توجه به اين فرمايشات رهبر معظم انقلاب بايد در نظر داشت كه معيارهاي يك نماينده فقط در اين كه نماينده مردم خلاصه نميشود بلكه يك نماينده بايد در نظام جمهوری اسلامی غیر از دانایی و کفایت سیاسی، کفایت اخلاقی و اعتقادی نيز داشته باشد.
سوءاستفاده از جايگاه نمايندگي
از سوي ديگر به نظر میرسد اين صحبتها در شرايطي بيان میشود كه به انتخابات مجلس دهم نزديك میشويم و نبايد اجازه دهيم كه مجلس آينده محل طرح ايده ها و نظرهاي شخصي و حزبي به نام مردم باشد. بايد مراقب بود كه افراد اهل سوءاستفاده و بیاعتقاد به رسالت انقلابی و مسئولیت نمایندگی و کسانی که میخواهند وارد مجلس شوند فقط برای اینکه سوءاستفادهای بکنند یا خدای نکرده خرابکاریای انجام دهند، وارد مجلس نشوند. نماینده مجلس باید نسبت به نظام و مردم غیرت داشته باشد و همانند شهید مدرس تا پای جان به کشور و مردم خدمت کند.
بايد در نظر داشت چه از نظر اعتقادی و قانونی اگر نمایندهای پیرو ولایت نباشد، صلاحیت ورود به مجلس را ندارد، نماینده باید مصالح کشور را تشخیص و نیازها را بداند و نظارت دقیق براجرای قانونی و با سایرقوا نيز وحدت داشته باشد.
وكيلالدوله نبودن
از سوي ديگر وی تعبیر درست "ضرورت وکیلالدوله نبودن" را با گسترش کلمه دولت به کل "نظام" تحریف کرده است به این موضوع اشاره نکرده که تعریف نظام از نظر او چیست؟
در سادهترین توصیف نظام جمهوری اسلامی در ایران مجموعهای متشکل از نهادهای تحت مدیریت نمایندگان مستقیم و غیرمستقیم مردم است که برای اداره امور ملت، وضع و اجرای قوانین و نظارت بر عملی شدن آنها را در چارچوب فقه اسلامی عهدهدار هستند.
نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نیز جزیی از این کل تعریف شده است. این بیان که نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی نماینده نظام نیست حقیقتی روشن از دریافت ناقص ذهن علی مطهری از این ساز و کار است که طی آن عضو مهمی از یک سیستم را جزو آن سیستم نمیداند! عضوی که نماینده مردم در نظام مردم است.
بنابراین بیان جمله نماینده مردم نماینده نظام نیست چیزی جز مغالطه آگاهانه یا اظهارنظر جاهلانه نیست. وقتی مردم در چارچوب قوانین یک نظام نمایندگانی را برای قانونگذاری و نظارت بر اجرای این قوانین انتخاب کردهاند، عقلا و قانونا جایز نیست که این نمایندگان در مقام وکالت از مجری این قوانین برآیند و بر روی قانونشکنیها و تخلفات چشم ببندد، هرچند این مجریان را نیز مستقیم و غیرمستقیم مردم برگزیده باشند.
کاری که آقای مطهری از ابتدای تشکیل دولت یازدهم بارها در صحن علنی مجلس به آن مبادرت ورزیده است و از اینکه مردم نظارهگر رفتار یا شنونده گفتار او هستند، کمترین پروایی نداشته است.
شاید اشاره به آخرین وکالت علی مطهری از دولت نمونه خوبی از خروارها نطق و سکوت او در راستای کنار گذاشتن حق مردم در مواجهه با خواست دستگاه اجرایی باشد.
مطهری بیست و ششم آبانماه سالجاری با طرح سوالی از وزیر ارشاد بیتوجهی وزارتخانه متبوع جنتی را به فرهنگ و زبان ملت ایران به چالش کشید و از وزارت ارشاد اسلامی به خاطر استفاده از واژگان و اصلاحات بیگانه پرسش گری کرد.
سوال مهمی که بنابر صورت آن، وزارتی که باید از فرهنگ مردم صیانت کند، علیه داشتههای فرهنگی ایران اقدام کرده است.
اما علی مطهری پس از توضیحات وزیر ارشاد اسلامی به سادگی اعلام کرد که قانع نشدم! اما اعلام میکنم که قانع شدم چون آقای وزیر دو کارته هستند...
جالب است نماینده مجلسی که در طول همه ادوار گذشته و حال در بیان اینکه از حق مردم به خاطر یک وزیر میگذرم شجاعترین است، با مغالطهای که جنبه غلط آن ترسیم شد اعلام کند که باید نماینده مردم بود نه نظام!