در حالی این روزها وزیرخارجه کشورمان سفر به چند کشور منطقه و رایزنی‌هایی با مقامات این کشورها از باکو، مسکو، ایروان، تفلیس و ترکیه را در دستور کار خود دارد اما آنچه اهمیت دارد اینکه این سفرها مرتبط با برجام نیست، حال این سوال مطرح می شود، با توجه به تحرکات دیپلماتیک آمریکا در قبال برجام آیا نباید مقامات کشورمان موضوع رایزنی‌های خود را برای اعلام موضع رسمی تهران دربرابر بازگشت احتمالی جو بایدن به برجام مد نظر قرار دهند؟
جو بایدن آرایش برجامی خود را گرفته و مهره‌هایی که برای پیشبرد اهداف خود در قبال ایران نیاز است، چیده است. دولت بایدن حتی رایزنی‌ها و اقدامات دیپلماتیک خود را با دیگر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی آغاز کرده تا هماهنگی‌های لازم را در باره ایران و توافق هسته‌ای به دست آورد. همه تحرکات دولت تازه کار آمریکا در حالی دیده می‌شود که در ایران و از سوی دولت تدبیر و امید به ویژه وزارت خارجه تحرکی در این زمینه دیدئه نمی‌شود.
سفر وزیر خارجه ایران به چند کشور منطقه‌ای بیشتر برای مسائل منطقه و گسترش روابط است، البته در سفر به مسکو درباره مسائل برجام با همتای روس خود گفت‌وگو خواهد کرد اما به نظر نمی‌رسد که کافی باشد.
در واقع تحرکی از سوی وزارت خارجه در قبال حرف و حدیث‌های بازگشت آمریکا به برجام نمی بینیم و حتی این سفرهای منطقه ای شخص آقای ظریف نیز آنطور که مطرح کردند مسائل دوجانبه، آخرین تحولات قفقاز و بررسی زمینه‌های گسترش صلح و ثبات در منطقه است بدون آنکه رویکرد خصمانه آمریکا در قبال ایران و اعمال تحریم‌های ضد ایرانی مطرح شود صورت می گیرد.
در گام نخست سفر منطقه‌ای محمد جواد به آذربایجان او با جیحون بایرامف وزیر امور خارجه این کشور دیدار و در خصوص موضوعات مهم مورد علاقه دو کشور در حوزه‌های مختلف دوجانبه و منطقه گفتگو و تبادل نظر کرد. محمد جواد ظریف با ابراز خرسندی از حضور در جمهوری آذربایجان در زمان پس از آزادی سرزمین های اشغالی این کشور و ادای احترام به قربانیان جنگ خصوصاً غیر نظامیان، با خانواده‌های آنان ابراز همدردی کرد و مرحله جدید را برهه مهمی برای کمک به برقراری صلح و ثبات در منطقه و برای منافع همه طرفها ارزیابی کرد. وزیرامور خارجه کشورمان هدف از سفر به منطقه و آغاز آن از باکو را تلاش و مساعدت برای برقراری صلح و آرامش عنوان کرد و از اینکه دیدارهای فشرده مقامات جمهوری آذربایجان و کشورمان در ماه های اخیر درسطح مناسبی گسترش یافته است ابراز خرسندی کرد.
وزیر امور خارجه کشورمان با اعلام آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای حضور فعال و گسترده در بازسازی مناطق آزاد شده که در مرزهای مشترک دو کشور نیز واقع شده است، به گفت وگوهای نتیجه بخش دو کشور در اجلاس اخیر کمیسیون همکاری‌های اقتصادی دو کشور اشاره و دیدگاه اعلام شده از سوی رئیس جمهور آذربایجان در دیدار امروز را بیانگر عزم جدی دو کشور برای همکاری ها دانست. ظریف با اعلام اینکه سقفی برای همکاری های فی‌مابین قائل نیستیم آمادگی همه جانبه بخش‌های مختلف اقتصادی در ایران برای حضور فعال در پروژه های اقتصادی جمهوری آذربایجان را اعلام و برقراری آرامش در منطقه را فرصت بزرگی برای همکاری های دو کشور در زمینه ترانزیت و فعال سازی کریدورهای شرق- غرب و شمال- جنوب دانست.
جیحون بایرامف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان نیز در این دیدار مناسبات دو کشور را برپایه دوستی و مشترکات تاریخی و فرهنگی دانست و از مواضع جمهوری اسلامی ایران در سطوح عالی و مردمی در قبال تمامیت ارضی و حق حاکمیت این کشور قدر دانی کرد. وی با اشاره به تبادل هیئت‌های بلند پایه بین دوکشور، توسعه مناسبات اقتصادی را بعنوان یکی از اولویت های مهم در روابط دو کشور ارزیابی کرد و برگزاری نشست اخیر کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی را بیانگر این مهم دانست. ظریف پیش از این نیز در دیدار با رییس جمهور آذربایجان با تبریک پیروزی‌های اخیر به دولت و مردم جمهوری آذربایجان، بر گسترش همکاری‌های دوجانبه تاکید کرد.
او با استقبال از طرح پیشنهادی الهام علی‌اف تحت عنوان ابتکار همکاری‌های منطقه‌ای ۶ جانبه، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای کمک و همکاری در همه زمینه‌هایی که به برقراری صلح، ثبات و آرامش در منطقه کمک کند را اعلام داشت. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به سفر موفقیت آمیز وزیر امور خارجه و همچنین معاون نخست وزیر جمهوری آذربایجان به کشورمان، همکاری‌های فی‌مابین بویژه در حوزه‌های اقتصادی را آماده جهش ارزیابی کرد.
ظریف با ابراز خرسندی از نتایج برگزاری چهاردهمین دور اجلاس کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور، آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای مشارکت فعال در بازسازی مناطق آزاد شده خصوصا در زمینه‌های ساخت و ساز، صدور خدمات فنی - مهندسی، برق و انرژی، کشاورزی، کشت فرا سرزمینی، مین روبی، بازسازی مساجد و بناهای تاریخی را اعلام کرد.
الهام علی‌اف نیز در این دیدار با قدر دانی از مواضع جمهوری اسلامی ایران در تحولات اخیر در منطقه، از سطح همکاری‌های فی‌مابین ابراز خرسندی کرد و فضای موجود برای توسعه مناسبات در همه زمینه ها خصوصا حوزه همکاری‌های اقتصادی را مثبت ارزیابی کرد.
وی با برشمردن پروژه‌های اقتصادی بین دو کشور، از حضور شرکت‌های ایرانی در بازسازی قره باغ استقبال کرد و با ابراز خرسندی از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در خصوص ابتکار ۶ جانبه، این پیشنهاد را به نفع صلح و منافع مشترک در منطقه ارزیابی کرد. الهام علی‌اف همچنین از برگزاری نشست‌های ۳ جانبه ایران- آذربایجان - روسیه و همچنین ایران - آذربایجان - ترکیه در آینده استقبال کرد. در مجموع با وجود آنکه این سفرهای منطقه‌ای نقشی وثر در توسعه مناسبات ایران و کشورهای منطقه خواهد داشت، اما وزارت خارجه سرعت عمل بیشتری برای در دستورکار قرار دادن رایزنی برای احقاق حقوق خود در برجام داشته باشد سفرها داشته باشد. دولت گرچه به پایان کار خود چند ماه دیگر باقی است، اما باید مانند روزهای اول دل به کار بدهد. آمریکای دوران جو بایدن نیازمند برنامه ریزی، تدوین راهکارها، بهره گیری از کارشناسان و تحلیلگران سیاست خارجی به ویژه آمریکا و یک دیپلماسی فعال در قبال سیاست‌هایی است که جو بایدن با تیم خود آورده است.
