يكي از پر‌حاشيه‌ترين اعضاي كابينه روحاني را شايد بتوان رئيس محيط‌زيست ناميد، كسي كه از خشك شدن درياچه اروميه تا هجوم ريزگردها و كشتن سگ‌ها و سفر به خوزستان بالاخره هر روز يك حاشيه را پشت سر گذاشته و چندي است كه گفت‌وگوي سياسي - هسته‌اي اين عضو سبزپوش دولت بنفش! با شبكه بي‌بي‌سي او را در صدر اخبار حاشيه‌اي قرارداده است. بر اين اساس و با توجه به بحران خشكسالي در ايران و لزوم مديريت مصرف آب و توجه به محيط‌زيست براي تنفس راحت مردم ايران لازم دانستيم اولين پرونده‌اي كه در هفته دولت بررسي مي‌كنيم پرونده معصومه ابتكار باشد.
سردبير كيهان
معصومه ابتکار متولد ۱۳۳۹ تنها فرزند یک خانواده متوسط مذهبی بوده و والدینش دکتر تقی ابتکار و فاطمه برزگر هستند.
او در سال ۱۳۵۶ وارد دانشگاه پلی‌تکنیک در رشته مهندسی پتروشیمی شد. اما در سال ۶۰ تغییر رشته داد و لیسانس خود را از دانشگاه شهید بهشتی در رشته تکنولوژی پزشکی و فوق‌لیسانس و دکترا را در رشته ایمنی‌شناسی (ایمونولوژی) از دانشگاه تربیت مدرس گرفت.
معصومه ابتکار در دوران دانشجویی به عنوان سخنگوی دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شناخته شد. این عنوان که یکی از دلایلش تسلط وی به زبان انگلیسی بود، بعدها سبب سپردن مسئولیت سردبیری روزنامه کیهان انگلیسی به وی شد. معصومه ابتکار در همان سال‌ها ازدواج کرده و از پیوند خود با مهندس سیدمحمد‌هاشمی دارای دو فرزند است.
اولين زن دولتي
وی اولین زن در جمهوری اسلامی ایران بود که به هیات دولت راه یافت و طی سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۴ در سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست انجام وظیفه نمود. در عین حال دکتر ابتکار به تدریس در دانشگاه تربیت مدرس مشغول بوده و هم‌اکنون دانشیار گروه ایمونولوژی این دانشگاه است.
معصومه ابتکار در سال ۱۳۸۵ از سوی مردم تهران به عنوان عضو سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران برگزیده شد. وی برای نخستین بار کمیته محيط‌زيست در این شورا را با حدود ۲۰ کارگروه تخصصی به راه انداخت و مسئولیت این کمیته را عهده‌دار شد.
تسخير لانه جاسوسي
با همه اينها اما ابتكار به جز اينكه فرزند محمد تقي ابتكار رئيس سازمان محيط‌زيست كابينه رجايي بود بيشتر شهرت خود را به دليل دخيل بودن در تسخير لانه جاسوسي دارا است. ابتکار در بحران گروگان‌گیری در سفارت آمریکا، سخنگوی گروگان‌گیران بود.
روایت معصومه ابتکار از وقایع درون سفارت تسخیر شده آمریکا در تهران تنها کتابی است که از این ماجرا توسط طرف ایرانی به زبان انگلیسی نگارش یافته و توسط انتشارات تالون بوکز در کانادا با عنوان "Takeover in Tehran" منتشر شده است. این کتاب به زبان‌های فارسی و عربی نیز ترجمه و به ترتیب با اسامی "تسخیر" و "صراع فی‌طهران" در تهران و بیروت به چاپ رسیده است. او فعال سیاسی اصلاح‌طلب، روزنامه‌نگار، مؤلف و مترجم ایرانی، از اعضای مؤسس جبهه مشارکت ایران اسلامی،معاون رئيس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محيط‌زيست ایران است.
سرکشی به خانواده‌های آسیب دیده فتنه ۸۸
در جلسات رأی اعتماد مجلس شورای اسلامی به وزرای پیشنهادی حسن روحانی، علیرضا زاکانی، در مخالفت با محمد‌علی نجفی، وزیر پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش ضمن اشاره به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸) گفت: «من در شورای عالی هلال‌احمر بودم. زمانی که گروه‌ها برای سرکشی به منازل آسیب‌دیدگان فتنه می‌رفتند، خانواده‌ها می‌گفتند قبل از شما آقای نجفی با خانم م.الف آمده و گفته‌اند که ما نماینده موسوی و کروبی هستیم، چرا شما مدعی شهدایی که داده‌اید نمی‌شوید؟»
روز بعد معصومه ابتکار در مصاحبه‌ای گفت: «این م.الف، معصومه ابتکار است و من خودم در مورد این موضوع توضیح را می‌دهم. اقدامات ما براساس مصوبه شورا در تاریخ ۲۵ مرداد ۸۸ بوده است و ما در راستای اقدامی انسان‌دوستانه برای پیگیری خانواده آسیب‌دیدگان آن حوادث اقداماتی را انجام دادیم و خدا را برای انجام این اقدامات شکر می‌کنیم!!»
۱۹ شهریور ۱۳۹۲
با وجودي كه رئيس سازمان محيط‌زيست كشور در سال‌هايي كه عضو شوراي شهر تهران بود بارها و بارها از ارسال امواجی که بر سلامتی انسان و سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارد و می‌تواند موجب اختلال در سیستم ایمنی بدن شود، ابراز نگرانی کرد و با اشاره به مصوبه آن شورا در مورد لزوم ساماندهی آنتن‌ها و دکل‌های مخابراتی گفت موضوع پارازیت‌ها از مصوبه شورای شهر مستثنی نیست. اما از وقتي رئيس سازمان محيط‌زيست شد بيشتر درگير مسايل حاشيه‌اي بود.
پس از پایان دولت دهم و آغاز کار دولت یازدهم جمهوری اسلامی ایران، در تاريخ ۱۹ شهريور سال ۹۲ حسن روحانی، رئيس‌جمهور، طی حکمی ابتکار را به معاونت رئيس‌جمهور و ریاست سازمان حفاظت محيط‌زيست منصوب كرد.
یوزپلنگ ایرانی روی پیراهن تیم‌ملی فوتبال
در ۱۶ آبان ۱۳۹۲ در حالی که سپ بلاتر به ایران سفر کرده بود، معصومه ابتکار به عنوان رئیس سازمان محيط‌زيست به بلاتر پیشنهاد کرد که از نماد یوزپلنگ ایرانی روی پیراهن تیم‌ملی در جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۴ استفاده شود و بر اين اساس براي حمايت از يوزپلنگ ايراني نقش اين گربه‌سان روي پيراهن تيم ملي فوتبال درج شد!
بانوی محيط‌زيست جهان
بنیاد جهانی انرژی (Energy Globe)، معصومه ابتکار را به دلیل «تعهد و احساس مسئولیت در قبال حفظ کره زمین» منتخب دریافت جایزه معنوی یک عمر دستاورد این بنیاد معرفی کرد. ولفگانگ نیومن، بنیانگذار این جایزه، چهارشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۲ (۲۹ ژانویه ۲۰۱۴) در آیینی در تهران این جایزه را به ابتکار تحویل داد.
این جایزه به دلیل تعهد، احساس مسئولیت، صراحت لهجه و تلاش‌های معصومه ابتکار برای جلب توجه شهروندان و آگاهی بخشی به افکار عمومی در مورد ضرورت حفظ محيط‌زيست، به او اهداء شد. ابتکار پس از دریافت این جایزه بانوی محيط‌زيست جهان لقب گرفت.
بي‌توجهي به ريزگردهاي خوزستان و توجه به سگ‌كشي شيراز!
يكي از مسايل حاشيه‌ساز ابتكار به زماني بر مي‌گردد كه مردم خوزستان با گرد و غباري شديد دست و پنجه نرم مي‌كردند و خواستار سفر ابتكار به استانشان بودند اما او بدي آب و هوا و لغو پرواز را بهانه كرد تا به جمع مردم نپيوندد ولي هاشمي وزير بهداشت اما زميني راهي اهواز شد! اما نكته قابل تامل سفر چند روز بعد ابتكار براي حضور در جمع معترضين به سگ‌كشي در شيراز بود كه داد مردم و كارشناسان را درآورد!
شاهكار او هم بي‌توجهي به توفان يك هفته‌اي سيستان و گرد و غبار ده برابري استاندارد در اين استان و مراجعه ۸ هزار نفري مردم به بيمارستان‌ها بود كه ابتكار حتي در صحبت‌هاي خود به آن اشاره نكرد!
مصاحبۀ بي‌بي‌سي با ابتکار
اما چند روز بعد از اين توفان سخت در سيستان و بلوچستان در ۲۷ مرداد ۱۳۹۴ و در حالی که هیئتی از جانب خبرگزاری بي‌بي‌سي برای تهیه گزارشی از توافق هسته‌ای، به ایران آمده بودند، و از سوي وزير ارشاد اعلام شده بود هيچ مسئول دولتي نبايد با بي‌بي‌سي گفت‌وگو داشته باشد خبر مصاحبۀ شبکۀ بي‌بي‌سي ورلد با معصومه ابتکار، معاون رئيس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محيط‌زيست، همراه با تصویری از این مصاحبه باعث شد وي مورد مواخذه قرا گيرد.
اما اين مواخذه و شماتت عمومي زماني شدت گرفت كه مشخص شد در هفته‌اي كه ميزان ريزگردها در سيستان و بلوچستان به ده برابر حد مجاز رسيده بود، در حالي كه به تازكي سيل پيش‌بيني نشده جان هموطنان را در سه استان گرفته بود، در حالي كه سه درياچه اروميه، زاينده‌رود، تالاب هامون خشك شده و خوزستان به خاطر وقوع ريزگردها به زور نفس مي‌كشد ابتكار يك مورد هم در گفت‌وگو با بي‌بي‌سي از اينها ياد نكرده و تنها درباره مذاكرات هسته‌اي و موضوعات سياسي سخن گفت.
وی در این مصاحبه پیرامون نقش ایران در منطقه، روابط ایران و همسایگانش، توافق وین و اهرمی که این توافق در اختیار اصلاح‌طلبان قرار می‌دهد، صحبت کرده است. بی‌بی‌سی همچنین نوشت که «او فاش کرد که کشورش برای "برقراری دیالوگ" از طریق کانال‌های دیپلماتیک با عربستان سعودی تلاش کرده است!»
اين آخرين حاشيه سبزپوش كابينه روحاني تا كنون بوده است! رئيسي كه قبل از تكيه زدن به مسند معاونت رياست جمهوري از تاثير اشعه‌هاي مخابراتي بر سلامت مردم نگران بود، كسي كه در تسخير لانه جاسوسي پيشگام شد حالا وقتي نفس مردم به دليل مشكلات زيست محيطي گرفته است در هواي خنك استاديو از توافق و تاثير او بر محبوبيت جناح متبوعش سخن مي‌گويد.
مائده شيرپور
