مهمترین طرحهایی که در طول چند سال گذشته در رابطه با آلودگی هوا نادیده گرفته شده مربوط به خودروهاست چرا که از سال ۷۹ همواره خودروسازان برای ارتقای استاندارد خودروها مهلت گرفته و هنوز هم اقدامی انجام ندادهاند و در حالی پیش از آغاز سال ۹۳ اعلام شد که مهلت جدیدی به خودروسازان برای ارتقای استانداردها داده ميشود اما باز هم برای چندمین بار مهلت جدیدی به خودروسازان برای تطبیق استاندارد خودروها داده شد.
بیش از یک دهه است که پایتخت و هفت کلانشهر کشور با چالشی به نام آلودگی هوا روبرو هستند و بنابر اعلام کارشناسان و مسئولان محیط زیست، ۷۰ درصد از آلودگی هوای تهران ناشی از منابع متحرک یعنی خودروها و موتورسیکلتهاست، اما با این حال هر روز به تعداد خودروهای غیراستانداردی که در خیابانها تردد میکنند افزوده میشود و در عین حال نیز روند خروج خودروهای فرسوده نیز به شدت کند است.
موضوع کاهش آلودگی هوا در دولت دهم به جایی نرسید و به دولت یازدهم رسید که با گذشت ۸ ماه از طول عمر دولت جدید هنوز اقدام جدی برای این مسئله صورت نگرفته و استاندارسازی خودروها که یکی از محورهای کاهش آلودگی هوای کشور به شمار میرود به طور جدی در دستور کار قرار نگرفته و خودروسازان هر بار خواستار مهلتی جدید هستند.
پیش از آغاز سال ۹۳، مسئولان سازمان محیط زیست تأکید کردند که مهلت جدیدی به خودروسازان برای ارتقای استاندارد خودروهای تولید داخل داده نخواهد شد اما با وجود اینکه اعلام شد مهلت جدیدی به خودروسازان برای این منظور داده نمیشود اما سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در اولین نشست خبری خود در سال ۹۳، تاکید میکند که بار دیگر مهلت جدیدی به خودروسازان داده خواهد شد.
پیش از این براساس توافقی که با وزارت صنایع و محیط زیست صورت گرفت، خودروسازان میبایست تا پایان سال ۹۲ صد درصد محصولات خود را با استاندارد یورو ۴ تولید کنند اما به دلیل عملی نبودن این برنامه با وجود توافق قبلی تا خردادماه سال ۹۳ مهلتی برای اجرایی کردن برنامههای ارتقای استاندارد خودروها به خودروسازان داده شد. معاون منابع انسانی سازمان محیط زیست با بیان اینکه مهلت خودروسازان برای ارتقای استاندارد خودروها بازهم افزایش یافت گفت: این مهلت که پیش از این قرار بود تا پایان خرداد ماه باشد تا شهریور امسال افزایش یافت.
به گزارش پانا، سعید متصدی معاون سازمان محیط زیست همچنین اعلام کرده است: طبق مصوبه دولت خودروسازان موظف به تولید خودرو با استاندارد یورو ۴ از ابتدای شهریور ماه هستند، با ارتقای استانداردها شاهد تولید خودروهای بنزینی با استاندارد یورو ۵ در سال آینده و خودروهای دیزلی و موتورسیکلتهایی با استاندارد یورو ۵ از سال ۱۳۹۷ باشیم. البته در جلسه اخیر هیئت دولت راهکارها و برنامه اجرایی مدون برای کاهش آلودگی هوا در هشت محور «سوخت، خودروهای در حال حرکت، منابع ساکن، خودروهای نو، مدیریت حمل ونقل وتقاضای سفر، پایش و پیش بینی هوا، آموزش و اطلاعرسانی و زیرساختهای شهری» به تصویب دولت رسیده و قاطعیت دولت یازدهم برای رفع چالش آلودگی هوا در کشور را نشان میدهد.
اما به گفته معاون محیط زیست، برنامه فعلی از چند منظر تفاوتهای عمده ای با برنامههای گذشته دارد و یا به عبارت بهتر در برنامه جدید تلاش شده است نواقص برنامههای گذشته رفع گردد. یکی از نواقص برنامههای گذشته عدم جامع نگری در مورد پارامترهای آلاینده بود که خوشبختانه در برنامه فعلی تمام فعالیتها و پارامترهایی که منجر به افزایش یا کاهش آلودگی هوا میشود، در نظر گرفته شده است.
وی تعامل و هماهنگی با دستگاههای مختلف به منظور ایجاد مسئولیت پذیری در آنها و پذیرش مسئولیت در موضوع آلودگی هوا و اجرای برنامههای کاهش آلایندههای هوا را از دیگر تمایزات برنامه جدید دانست و تاکید کرد: موضوعی که شاید تا امروز کمتر به آن توجه شده بود، تعیین همزمان مسئول اجرایی و ناظر بر اجرای درست و کامل در یک برنامه واحد بود که بر همین اساس در برنامه فعلی هر دو این موارد در هر محور مشخص و سازمان حفاظت محیط زیست و شورای عالی محیط زیست ناظر بر عملکرد دستگاههای اجرایی خواهند بود.
این مقام مسئول ادامه داد: منطقی نیست که در برنامه کاهش آلودگی هوا تنها یک سازمان مسئولیت بپذیرد و برای اجرای درست راهکارها، همکاری بین دستگاهها و تعهد به انجام دقیق وظایف از مهمترین اولویتهاست.
متصدی گفت: کلیه محورها دارای برنامه زمان بندی مشخص برای اجرا هستند و زمان تعیین شده به منظور اجرایی کردن برنامه مدون کاهش آلودگی هوا برای سازمانها و دستگاهها براساس نوع وظیفه تعیین شده متفاوت و از ۳ ماه تا ۶۰ ماه قابل تغییر است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با تشریح راهکارهای در نظر گرفته شده در محور سوخت، گفت: حذف حلالهای صنعتی از بنزین تولیدی پتروشیمیها ظرف مدت سه ماه پس از تصویب این طرح از طریق واردات بنزین یا افزایش تولید سوخت استاندارد یورو ۴، توزیع سوخت منطبق با استانداردهای یورو ۴ و استانداردسازی سوخت مصرفی در کشور، همچنین استانداردسازی سوخت نیروگاهها که بزرگترین مصرف کننده سوخت مازوت که یکی از آلایندهترین منابع سوختی است ظرف مدت ۳۶ ماه، آنالیز مداوم سوخت مصرفی کشور در بازههای زمانی ۳ ماهه و تطابق بین استانداردهای سوخت و سوخت مصرفی کشور و تولید سالانه ۱۰ درصد برق تجدیدپذیر در فاصله زمانی ۵ ساله، توسط وزارت نیرو با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری از جمله برنامههای در نظر گرفته شده در این محور است.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اذعان مهندس زنگنه وزیر نفت به عدم استاندارد بودن سوخت تولیدی و پیشگامی برای حذف این سوخت، گفت: در همین راستا از سال گذشته اقدام به توزیع سوخت استاندارد یورو ۴ در شهرهای تهران، اراک و کرج شد و تا پایان بهار نیز با توجه به راه اندازی پالایشگاه اصفهان، شهرهای اصفهان و شیراز نیز به شهرهایی با سوخت استاندارد میپیوندند.
با این حال، باید گفت که در دفعات گذشته تنها از ارتقای استانداردها صحبت شده و برای عملی کردن این صحبتها اقدامی انجام نشده است و در واقع خودروسازان برنامه مشخصی نیز برای استقرار استاندارد یورو ۴ نداشتهاند اما باید دید که با گرفتن مهلت جدید، بازهم خودروسازان از استانداردسازی خودروهای داخلی منصرف میشوند یا خیر؟