با توجه به ادامه دار بودن بیتعهدی اروپاییها در قبال تعهدات برجام وعدم ارائه تضمینهای لازم به تهران، به مذاکره کنندگان کشورمان پیشنهاد میشود زمینه بازگشت به شرایط قبل از توافق هستهای را فراهم کنند؛ البته این بازگشت به قبل نه یکدفعه بلکه به صورت گام به گام و مرحله به مرحله صورت گیرد.
دو روز پیش سیدعباس عراقچی از سفر خود و رئیس سازمان انرژی هستهای کشورمان به بروکسل خبر داده بود سفری که در قالب سومین سمینار همکاریهای صلحآمیز هستهای ایران و اتحادیه اروپا و نیز چهارمین دور گفتوگوهای عالی رتبه سیاسی ایران و اتحادیه اروپا انجام گرفت.
البته در این سفر بر اساس ضمیمه ۳ برجام، پروژههای متعددی مورد توافق همکاریهای دو طرف بوده که از جمله آنها میتوان به پروژه استرس تست نیروگاه بوشهر و همچنین همکاری در ایجاد مرکز عالی ایمنی هستهای با سرمایه گذاری ۲۵ میلیون یورویی اتحادیه اروپا، در این نشست دو روزه پیگیری شد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه در این سمینار با اشاره به اینکه منافع اقتصادی ایران در برجام و لغو تحریمها محقق نشده است هشدار داد که این توافق در شرایط دشواری قرار گرفته است.
نکته قابل تامل اینکه رایزنی مقامات کشورمان با اروپاییها درباره برجام در حالی همچنان ادامه دارد که هنوز اروپا برای انجام تعهداتش هیچ قدم مثبتی برنداشته است.
بیمیلی اروپا برای اجرای ساز و کار مالی جدید با ایران واذعان مذاکره کنندگان کشورمان به انجام ندادن تعهدات اروپا در قبال ایران در حالی است که نیاز به تصمیمی قاطعانه از جمله بازگشت به شرایط قبل از توافق هسته ای را برای خودمان محفوظ و زمینه های این بازگشت را آرام آرام فراهم کنیم.
با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سال جاری اروپا مدعی حفظ توافق هستهای شد، آنها نشستهای مختلفی را با مذاکره کنندگان کشورمان برگزارکردند و در نهایت از ارائه بستهای جدید درقالب سازوکار ویژه مالی به تهران خبر دادند؛ البته مقامات اروپایی از جمله انگلیس و فرانسه و آلمان بارها هر کدام بر لزوم حمایت از برجام تاکید کردند اما، اظهاراتشان تا الان در حد حرف باقی مانده و بس.
با وجود گذشت هفتهها از توافق بر سر این سازکار مالی جدید برای ادامه مبادلات مالی و بانکی با جمهوری اسلامی کشورهای اروپایی از اجرای آن سر باز میزنند چناچنه منابع خبری غربی گزارش میدهند اروپاییها که به طور بالقوه مناسب میزبانی از سازوکار ویژه مالی اروپا برای مدیریت پرداختها به ایران هستند، حاضر به پذیرش این مسئله نیستند.
به نوشته بلومبرگ، اتریش خودش علاقهای به میزبانی این سازوکار ویژه مالی برای مدیریت پرداختها به ایران ندارد. بلژیک، لوکزامبورگ و فرانسه نیز به عنوان دیگر نامزدهای بالقوه میزبانی از این سازوکار تعیین شدهاند اما، بلژیک و لوکزامبورگ از پذیرش این امر خودداری کرده و فرانسه نیز به دنبال این بود که اتریش عهدهدار این کار باشد. در این شرایط نیز طبق گفته سخنگوی وزارت خارجه اتریش، مقامات این وزارتخانه پس از بحث و بررسی این ایده با بقیه بخشهای دولتی این کشور، تصمیم گرفتند که میزبانی این مسئله برای اتریش امکان ناپذیر خواهد بود.به نوشته بلومبرگ بیشترین نگرانی این کشورها این است که کشور میزبان میتواند در معرض خشم دولت ایالات متحده آمریکا قرار دهد.
اینها حکایت از آن دارد که اروپاییها مثل آمریکا نمیخواهند به تعهداتشان پایبند باشند و به بهانههای واهی از زیر بار این تعهد بینالمللی شانه خالی میکنند.
طرف غربی با تبعیت از آمریکا خواهان کشاندن ایران پای میز مذاکره برای موضوعات توان دفاعی –نظامی، حقوق بشر و دیگر موضوعات است تا در ذیل آن بتوانند امتیازات بیشتری بگیرند.
از همه مهمتر اینکه مذاکره کنندگان کشورمان نیز به عدم اقدامات عملی اروپا در قبال ایران اذعان میکنند چناچنه معاون وزیر امور خارجه کشورمان به تازگی گفت: تاکنون اقدامات اتحادیه اروپا عملی نشده است؛ انتظار داریم به تعهدات اقتصادی در برجام عمل کند.
پیشترسید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه گفته بود؛ مسئولیت مستقیم اروپاست که با خروج آمریکا از این توافق بین المللی و نقض قطعنامه شورای امنیت گام های عملی برای برای حفظ برجام بردارد.
به تازگی نیز وزیرخارجه کشورمان نیز اخیرا در مصاحبه با یک روزنامه عربی اعلام کرده اروپاییها هنوز آماده اجرای تعهد سیاسی و دادن بهای اقتصادی برای حفظ برجام نیستند.
وی همچنین پس از سفری دو روزه به ایتالیا با اشاره به تعهد سیاسی اروپا برای تضمین منافع ایران از برجام، یادآور شد: ریسک پذیری کشورهای عضو اتحادیه تا حد قابل توجهی پایین بوده و باید ببینیم تا کجا آمادگی دارند این کار را پیش ببرند.
نکتهای که بارها نیز مقام معظم رهبری به آن تاکید کردند؛ به اروپاییها اطمینان نداریم و آنها باید تضمین واقعی دهند! حالا این بیمیلی آنها مصداق بیانات مقام معظم رهبری است؛ نکتهای که باید برخی در داخل بپذیرند و در قبال این همه تعلل آنها یک تصمیم قاطعانه بگیرند.
همه میدانیم اروپا اراده لازم برای اجرای برجام و تضمینهای لازم را ندارند، خروج یک به یک شرکتهای اروپایی از ایران ازجمله رنو، زیمنس و بسیاری از شرکتهای دیگر اروپایی که بدون آن که حتی ریالی غرامت پس دهند، مصداق نماندن اروپا پای تعهدات و قول و قرارهایش با تهران است. از این رو بازگشت به شرایط قبل از توافق هستهای مانند "شعار انرژی صلح آمیز هستهای حق مسلم ملت ایران است"، بازگشت به شرایط قبل از توافق هستهای با توجه به ادامه دار بودن بدعهدیهای اروپا در قبال برجام حق مسلم مردم کشورمان است.