بدون شک ارتباط اقتدار دفاعی و منطقه‌ای با دستگاه دیپلماسی را باید در قدرت ملی جستجو کرد لذا موضوعاتی چون دفاع،قدرت،امنیت،بازدارندگی،دیپلماسی مقتدر و کارامد در زمره مفاهیمی محسوب می‌شوند که ارتباط بسیار نزدیک با یکدیگر دارند، دیپلماسی که هم افزا قدرت دفاعی ونظامی را پوشش می‌دهد وبالعکس قدرت دفاعی ونظامی نیز می‌تواند دیپلماسی را اثر بخش و کارامد نشان دهد.وازاین رهاورد منافع ملی را بصورت حداکثری تامین نماید
دفاع منطقه‌ای یا میدان رزم منطقه‌ای موضوعی است که از سال ها حتی دوران قیبل از انقلاب اسلامی، ایران با آن درگیر بوده است .بطوریکه کشوری مانند ایران بدلیل موقعیت ژئوپلیتیکی وژئواستراتژیکی خود باید درمیدان منطقه خود مسلط باشد، تا دشمن وارد مرزهای کشور نشود یعنی دفاع از منطقه دشمن نه درنزدیکی مرزها، اگر به نمونه ای در تاریخ قبل از انقلاب اسلامی بتوان اشاره کرد،فقدان اقتدار دفاعی ونظامی سبب تحمیل قراردادهای سیاسی گلستان وترکمان چای در قرن ۱۹ علیه ایران شد یا فشارهای سیاسی واخذ امتیازات ننگین به دولت بریتانیا دردوران قاجار وپهلوی بدلیل همین کمبود قدرت دفاعی ونظامی بود که نتوانست پشتوانه قوی برای دستگاه دیپلماسی وسیاست خارجی باشد که رهاورد آن ضعف و زبونی را درسیاست خارجی برای ایران به همراه داشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی وگفتمان مقاومت، ج.ا.ایران با راهبرد دفاع از نهضت های رهائی بخش وجنبش های اسلامی از جمله فلسطین که با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران همزمان گردید، بدنبال برافراشته کردن پرچم اسلام در منطقه غرب سیا وایجاد وحدت بین مسلمانان منطقه بود وبدون شک جنگی که عراق علیه ایران در شهریور ۱۳۵۹ برما تحمیل کرد یک توطئه صهیونیستی وآمریکائی بود تا رژیم غاصب اسرائیل درحاشیه امنیت قرار بگیرد و دفاع منطقه‌ای ج.ا.ایران که با راهبرد مقاومت اسلامی همطراز بود، تضعیف شود اما ج.ا.ایران توانست این راهبرد را درمنطقه به هر شکلی بود پیش ببرد که پایان جنگ تحمیلی شرایط مساعدی را برای ج.ا.ایران بوجود آورد تا اقتدار دفاعی ومنطقه‌ای خود را درچهارچوب محورمقاومت شکل داده وسازماندهی دهد.
ایجاد موازنه نرم اقتدار دفاعی ومنطقه‌ای ودستگاه دیپلماسی، به واسطه گره زدن منافع دیگر بازیگران با منافع خود،یکی از راه های ایجاد بازدارندگی در برابر تهدیدات دشمن است .اگر بتوان اتصالی بین منافع وامنیت خودی وسایر بازیگران (بویژه همسایگان تاثیر گذار وقدرت های منطقه‌ای وبین المللی )برقرار کرد،این شرایط می‌تواند نوعی موازنه در برابر قدرت تهدیدگر تولید کند.مانند اقتدار امنیتی ودفاعی ایران درعراق وسوریه ویمن، بطوریکه دربرابر تهدیدات محور عربی،عبری وغربی در منطقه توانسته است یک بازدارندگی ایجاد کند.واین بازدارندگی می‌تواند به دستگاه دیپلماسی جهت پیشبرد منافع ملی کمک کند. یعنی اقتدار ودیپلماسی دفاعی در خدمت دستگاه دیپلماسی سیاسی وسیاست خارجی،که می‌تواند درحوزه سیاست خارجی منافع ملی را پیش ببرد.
بدون شک اقدامان نظامی وامنیتی ج.ا.ایران از سال ۱۳۹۰ در میدان سوریه وعراق که منجر به ریشه کن شدن پدیده شوم داعش که رویای خلاقت سرزمینی درعراق وسوریه را می پروراند، نه تنها توانست درمنطقه به جمهوری اسلامی ایران اقتدار بالائی ببخشد، بلکه امنیت دیگر کشورها ی اسلامی ماننند عراق وسوریه را نیز تضمین نماید اقتداری که حتی دردوران سیاه دونالد ترامپ که بدنبال به آشوب کشاندن منطقه بود،دیپلماسی تهاجمی ایالات متحده را مهار نماید وفکر هرگونه حمله نظامی را علیه خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران ازذهن ها دور نماید.. ونقش سردار میدان مقاومت شهید حاج قاسم سلیمانی یک نقش بی بدیل درقوت بخشیدن به این اقتداربوده است. هرچند که سیاست وحشیانه آمریکا دردوره ترامپ درمنطقه وحمایت دیوانه وار این دولت ازرژیم صهیونیستی سبب گردید تا حاج قاسم سلیمانی قربانی این نوع نگاه محور غربی،عربی وعبری گردد.
نکته قابل توجه این است که اگر اقتدار دفاعی ومنطقه‌ای با اقتدار سیاسی ودیپلماسی بایکدیگر عجین شود، قدرت منطقه‌ای وحتی بین المللی یک دولت را به شدت افزایش خواهد داد . اما اگر نوع نگاه های دستگاه دفاعی ونظامی کشور با دستگاه دیپلماسی متفاوت باشد این اقتدار در دستگاه سیاست خارجی ودیپلماسی بی بهره خواهد بود. ویادمان باشد که دولت اگردرحال حاضر درحال مذاکره ودیپلماسی است، این اقتدار واحترام طرف متقابل مدیون قدرت دفاعی ومنطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است که طرف های خود را وادارد به احترام می نماید. ونباید اجازه داد تا این دوبال یکدیگر را نفی کنند و سیاست خارجی ودستگاه دیپلماسی، بال قدرتمند دفاع وامنیت را رها نماید.
نویسنده: رضا مهرعطا
