ارکستر سمفونیک تهران در حالی با مشکلات مالی روبه‌رو شده که ۴ میلیارد تومان بودجه دولتی برای اداره ارکسترها از سال گذشته در اختیار بنیاد رودکی قرار گرفته است. ابهام زیادی درباره واریز این بودجه و یا نحوه هزینه‌کرد آن وجود دارد.
باز هم نوایی اندوه‌بار از سوی ارکستر سمفونیک تهران به گوش می‌رسد. باز هم مسئله مالی است. پول ندارند. مدیر هنری ارکستر در جمع خبرنگاران از تهدیدهایی می‌گوید که مدعی است مسئولان بنیاد رودکی هر روز به زبان می‌آورند. روایت همان روایت قدیمی است؛ «پول نداریم و هر لحظه ممکن است تعطیل شوید». اگر چنین تهدیدهایی صحت داشته باشد، آیا رمقی برای ساز زدن باقی می‌ماند؟
کار به همین‌جا ختم نمی‌شود و گویا بالاتر گرفته. علی رهبری مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران به رئیس‌جمهور نامه نوشته و از خطرِ تعطیلی دوباره ارکستر سمفونیک تهران، حسن روحانی را با خبر کرده و از او کمک خواسته است.
مسئله اصلی پول است؛ وگرنه بسیاری معتقدند که علی رهبری تجربه و تخصص اداره ارکستر و بالا بردن سطح فنی آن را دارد. صدایی که در اجراهای گذشته از ارکستر سمفونیک تهران شنیده شده، همگان را به تحسین وادار کرده است. اما مگر نه اینکه ارکستر سمفونیک تهران بودجه‌ای چند میلیاری از دولت دریافت کرده است. مگر نه اینکه رئیس‌جمهور در دیدارِ دو سال پیش خود با هنرمندان وعده اختصاص بودجه به ارکسترها را داد و البته در خبرها هم عملی شدنِ این وعده تایید شد.
برخی منابع هم می‌گویند که احتمالاً بودجه ۴ میلیارد تومانی ارکسترها در مهر سال ۱۳۹۳ به حساب بنیاد رودکی واریز شده است اما این مسأله به صورت رسمی تأیید نشده است. با فرض اینکه این بودجه واریز شده باشد، اکنون و پس از حدود ۶ ماه فعالیت ارکستر سمفونیک تهران و البته چند اجرای ارکستر ملی، آیا بی‌پولی به سراغ بنیاد رودکی آمده است؟ اگر اینطور باشد، علت چیست؟
چند روزی است که مدیرعامل بنیاد رودکی آقای بهرام جمالی تلفنش را پاسخ نمی‌دهد. جمالی در نشست مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران هم صندلی‌اش را خالی گذاشت تا علت بی‌پولی ارکستر سمفونیک تهران نامشخص باقی بماند. آیا ۴ میلیارد تومان خرج شده است؟ آیا این رقم کفاف اداره یکساله ارکسترها را هم نمی‌دهد؟
امروز علی رهبری برنامه‌ای یکساله برای ارکستر سمفونیک تهران تهیه و تدوین کرده که به گواه صاحبنظران چنین برنامه‌ای در ایران و برای یک ارکستر کم سابقه بوده است. البته بسیاری عملی شدن این برنامه را با سیستم مدیریتی که در عرصه هنری ایران وجود دارد، محال می‌دانند. شاید با اوصاف بالا کسانی که سخن از محال بودن اجرایی شدن برنامه یکساله به میان آورده‌اند؛ چندان هم بیراه نگفته‌اند. در همین هفته گذشته کنسرت ارکستر به رهبری ارول اردینج لغو شد تا نشانه‌های این مدیریت ضعیف در ایران بیشتر نمایان شود.
مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران اما مشکل اصلی بر سرراه عملی شدن برنامه یکساله ارکستر سمفونیک تهران را مسائل مالی و کمبود بودجه می‌داند. در روزهایی که اداره ارکسترها از دفتر موسیقی گرفته شد و به بنیاد رودکی داده شده، علی مرادخانی معاون هنری وزیر این حرکت را تدبیری می‌دانست تا ارکسترها از سوی بنیادی نیمه‌خصوصی اداره شود و همین امر باعث شد که گمانه فعالیت‌های اقتصادی در حاشیه هنر هم مطرح شود. در آن روزها مرادخانی از کسب درآمدهای بسیار و رویای روزی می‌گفت که با تدابیر مالی بنیاد رودکی ارکسترها دیگر نیازی به بودجه دولتی نداشته باشند.
اما امروز و پس از ۶ ماه فعالیت مداوم و البته قابل توجه ارکستر سمفونیک تهران، به نظر می‌رسد ملاقه بنیاد رودکی در خرج کردن ۴ میلیاردِ ارکسترها به کف دیگ خورده است. شاید هم اصلا ۴ میلیاردی در کار نبوده است.
اکنون مدیر هنری ارکستر سمفونیک تهران مجبور است دست به دامن شورای شهر و شهرداری تهران شود تا شاید هزینه‌های ارکستر را تامین کنند. بالاخره شهرداری تهران هم باید مانند همه شهرداری‌های دنیا نقشی در پیشبرد موسیقی جدی و بالا بردن فرهنگ عمومی داشته باشد؛ اما این دلیل بر عدم تعیین تکلیف بودجه‌های مصوب ارکسترها نمی‌شود، بودجه‌هایی که یا تصویب شده و اعطا نشده یا تصویب شده، اعطا شده و هنوز گزارش خرج آن ارائه نشده است. باید دید مسئولان معاونت هنری و بنیاد رودکی چه زمانی تصمیم بر شفاف‌سازی در زمینه هزینه‌های ارکستر و چگونگی خرج کردن بودجه می‌گیرند. باید دید مسئولان بنیاد رودکی و معاونت هنری در راستای اجرای قانون «انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات» قدم بر می‌دارند یا خیر؟
در این میان بیان برخی نکات برای مخاطبان خالی از لطف نیست تا با اوضاع اداره ارکسترها در ۷ ماه گذشته بیشتر آشنا شوند:
سال گذشته ۴ میلیارد تومان در ماه مهر به حساب بنیاد واریز شد. ارکسترها تا اسفند ۹۳ تعیین تکلیف نشدند و نخستین اجرای ارکسترها در اواخر اسفند ۹۳ بود. پس با سود همین پول طی ۶ ماه خیلی کارها می‌توان کرد.
شنیده شده که ۶ میلیارد تومان بودجه امسال ارکسترهاست که مصوب شده و البته هنوز پرداخت نشده است.
دستمزد نوازندگان ارکستر موسیقی ملی هنوز پرداخت نشده است.
بعد از گذشت ۱۷ ماه هنوز حق‌الزحمه استادان هیات ژوری ارکستر سمفونیک و گروه کُر پرداخت نشده است.
ادعا شده که بلیت تمام اجراهای ارکستر سمفونیک تهران به فروش رفته، پس درآمد دیگری از محل فروش بلیت هم عاید ارکسترها شده است.
مسئولان بنیاد رودکی به هیچ‌وجه حاضر نیستند قیمت بلیت‌های ارکستر را کاهش دهند. (تسنیم)
