مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق در اولین سفر خارجی خود به ایران سفر کرده و در روز نخست سفر دو روزه خود با رئیس جمهور و مقام معظم رهبری دیدار و گفتگو کرد.
این سفر و دیدار وی با مقام معظم رهبری و همچنین سخنانی که در این دیدار رد و بدل شد حاوی نکات مهمی است که به بخشی از آن در نوشتار زیر می پردازیم.
کاظمی پیش از سفر به ایران علیرغم شیوع گسترده کرونا در کشور، اصرار داشت که حتماً باید با مقام معظم رهبری دیدار و گفتگو کند. علیرغم اینکه رهبر انقلاب در این ایام دیدارهای حضوری خود را کاهش داده بودند، اما به واسطه اهمیت عراق برای ایران و مقامات عالیرتبه کشورمان این دیدار حضوری انجام گرفت. مقام معظم رهبری در بخشی از سخنان خود فرمودند: "ایران، خواهان عراقِ عزتمند، مستقل و با حفظ تمامیت ارضی و وحدت و انسجام داخلی است." که این سخنان با مصادیقی طی سالیان گذشته به روشنی قابل مشاهده است. همراهی ایران با عراق در مقابله با تروریسم بنیان‌کن داعش که می‌رفت همه منطقه را به ویرانی بکشد و نیز موضع سخت ایران در قبال همه‌پرسی جدایی اقلیم کردستان عراق که اگر نبود قاطعیت جمهوری اسلامی ایران و هوش فرماندهی سردار شهید قاسم سلیمانی چه بسا الان در منطقه شاهد نوع دیگری از چیدمان سیاسی و جغرافیایی بودیم. این موارد نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران در عمل برای عزت، استقلال و حفظ تمامیت ارضی عراق اهمیت ویژه ای قائل است. میانجیگری‌های مداوم مقامات ایرانی در اختلافات رخ داده بین مقامات عراقی طی سالیان پس از سقوط رژیم بعث نیز نشان از آن دارد که ایران، انسجام داخلی عراق را بسیار مهم و حیاتی قلمداد می‌کند.
ایشان در بخش دیگری فرمودند: البته دیدگاه آمریکایی‌ها درباره عراق درست در نقطه مقابل ما است زیرا آمریکا به معنی واقعی کلمه دشمن است و موافق عراق مستقل، قوی و دارای حکومتی با رأی اکثریت نیست. طی ۲۰ سال گذشته همه مقامات عراقی متفق القول هستند که در واشنگتن به عراق به عنوان یک کشور دوست و مورد احترام نگریسته نمی‌شود. از تلاش حیدرالعبادی نخست وزیر وقت عراق با اوباما در حاشیه گروه ۷ در سال ۱۳۹۴ که با بی توجهی اوباما همراه شد تا درخواست کمک نوری مالکی برای کمک نظامی آمریکا به عراق برای مقابله با داعش(کمکی که طبق توافقنامه امنیتی حتماً باید انجام می گرفت) و صدها نمونه غیر رسانه ای دیگر همه نشان از آن دارد که طرف آمریکایی به عراق به عنوان یک منجی می نگرد که طرف مقابلش باید ممنون دار آن باشد و اگر بر خلاف میل واشنگتن رفتار شود به زعم طرف آمریکایی باید ادب شود. مقام معظم رهبری در جای دیگری به این موضوع اشاره کردند که: "برای آمریکایی‌ها اینکه چه فردی نخست وزیر عراق باشد مهم نیست آنها به‌دنبال حکومتی همچون حکومت «پل برمر» حاکم آمریکایی عراق در اوایل سقوط صدام هستند".
پس از سقوط صدام بلافاصله دو مقام آمریکایی قدرت را در این کشور به دست گرفتند که یکی از آنها جی گارنر ژنرال بازنشسته نیروی زمینی ارتش آمریکا بود که سرپرستی موقت دولت عراق را بدست گرفت و دیگری پل برمر حاکم غیر نظامی آمریکایی بود که به مدت یکسال بر این کشور حکومت کرد.
در آن دوره همه امور عراق بدست این حاکمان آمریکایی بود و اگر نبود تدبیر و حکمت مرجع عالیقدر عراق چه بسا طرف آمریکایی پایه‌های حکومتی در عراق را آنطور که خود می‌خواست چیده و این کشور را به قبضه خود در می آورد. وی در بخشی از خاطرات خود درباره ایستادگی آیت الله سیستانی در مسیر طرح ها و نقشه های خود در کتاب خاطراتش خطاب به مسئولین مافوق خود در واشنگتن می نویسد: "ما با چند مشکل مهم روبرو هستیم. با اینکه اخیراً اوضاع امنیتی بهبود یافته است، با اینهمه مشکلات لاینحلی با (آیت الله) سیستانی داریم."
برمر پیشنهاد داده بود که عراق با حاکمان عراقی مورد انتخاب آمریکا اداره شود که این طرح با مخالفت آیت الله سیستانی و دستور ایشان به برگزاری انتخابات در این کشور همراه شده بود. مقام معظم رهبری در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کردند: جمهوری اسلامی ایران انتظار دارد تصمیمِ دولت، ملت و مجلس عراق برای اخراج آمریکایی‌ها پیگیری شود زیرا وجود آنها موجب ناامنی است.
مدتی پیش پارلمان عراق در مصوبه ای خواستار اخراج نیروهای نظامی بیگانه و در راس آنها آمریکا شد که این مصوبه بنا به دلایل سیاسی هنوز اجرایی نشده است. البته طرف آمریکایی به انحاء مختلف از جمله پیش کشیدن مذاکرات راهبردی بدنبال تعلیق یا تعویق این مصوبه است. اما موضوع مسلم این است که این خواسته جامعه عراق، پارلمان، بخشی از جریان سیاسی و احزاب این کشور است که دولت عراق نیز باید آن را دنبال کند. ماشین سردار سلیمانی و ابومهدی مهندس که مورد اصابت موشک آمریکایی قرار گرفت
ایشان جنایت آمریکا در ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس را یک نمونه از نتیجه حضور آمریکایی‌ها برشمردند و خطاب به نخست وزیر عراق افزودند: آنها میهمان شما را در خانه شما کشتند و صریحاً به این جنایت اعتراف کردند که این موضوع کوچکی نیست. جمهوری اسلامی ایران هرگز این موضوع را فراموش نخواهد کرد و قطعاً ضربه متقابل را به آمریکایی‌ها خواهد زد. مخاطب این سخن طرف آمریکایی و طرف عراقی است. به طرف عراقی یادآور شدند که اولاً سردار سلیمانی به دعوت مقامات عراقی به این کشور سفر کردند و وظیفه تامین امنیت وی با آنها بود. مردم عراق به مهمان نوازی معروف هستند و این جمله تذکری به دولت عراق بود که باید در این زمینه اقدام لازم را علیه آمریکا انجام دهد.
اما درباره پیام به طرف آمریکایی نیز باید گفت که پس از حمله موشکی جمهوری اسلامی ایران به پایگاه عین الاسد که برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم شاهد آن بوده ایم که یک کشور به پایگاه نظامی یا خاک آمریکا حمله ای را صورت دهد، برخی بر این گمان بودند که این عملیات، انتقام خون سردار سلیمانی بوده که مقام معظم رهبری نادرست بودن این گمانه را یادآور شدند. طرف آمریکایی اکنون بیش از هر زمان دیگری باید مراقب خود و منافعش در نقاط مختلف دنیا باشد زیرا باید تاوان حرکت ناجوانمردانه خود را ببیند.
ایشان با تأکید بر حمایت ایران از دولت آقای کاظمی خاطرنشان کردند: عقل، دین و تجربه اقتضاء می‌کند که روابط ایران و عراق در همه زمینه‌ها بیش از پیش ارتقاء یابد.
چه از نظر تاریخی و چه از منظر دینی و فرهنگی ثابت شده که اگر روابط دو کشور ایران و عراق مناسب و رو به رشد باشد، کل منطقه روی آرامش خواهد دید و در غیر اینصورت علاوه بر مصائب و مشکلاتی که برای طرفین به همراه دارد، منطقه نیز دچار ناآرامی و بی ثباتی خواهد شد.
مقام معظم رهبری همچنین مرجعیت و شخص آیت الله سیستانی را یک نعمت بزرگ برای عراق خواندند و خاطرنشان کردند: حشدالشعبی یک نعمت بزرگ دیگر در عراق است که باید آن را حفظ کرد. حضور مرجعیت طی ۲ دهه گذشته در راس امور نشان داد که مردم و احزاب و جریانات عراقی می توانند با تکیه بر آن اتحاد خود را حفظ کرده و در دام توطئه های منطقه ای و نیز درگیریهای فرقه ای گرفتار نشوند. جامعه چند پارچه عراق اگر ملجئی برای حل اختلافات یا پناه بردن به آن در دوره تفرقه افکنی ها نداشته باشد مستعد فروپاشی اجتماعی بوده و به سرعت وارد درگیری های قومی و مذهبی خواهد شد.
علاوه بر این مرجعیت عالی عراق بارها در برهه های حساس سیاسی نشان داده که توانمندی خروج این کشور از گرفتاریها را دارد که نمونه های آن جلوگیری از درگیریهای مذهبی در دهه اول پس از فروپاشی رژیم بعث و نیز فتوای جهاد در مقابل تروریسم بنیان کن داعش بوده که این کشور را نجات داده است. همچنین نقش دفاع مردمی در مقابل تروریسم و بیگانگان که به حشد الشعبی معروف شد نیز قابل توجه است. این جریان نظامی مردمی که از روی اعتقاد به دین و حفظ وطن و به تبعیت از فتوای مرجعیت شکل گرفت می تواند نقش موثری در دفاع از کشور در آینده نیز ایفا کند همانطور که طی سالهای گذشته شاهد آن بوده ایم. رسمیت دادن به این نهاد نظامی مردمی از سوی دولت وقت اقدام شایسته ای بود که می تواند مانع بسیاری از توطئه های خارجی و داخلی در این کشور تازه سر بر آورده از توفانهای سهمگین یک سده گذشته باشد.
