وزارت امور خارجه آمریکا در جدیدترین گزارش خود ادعای بررسی وضعیت آزادی دینی در ۱۶ کشور را مطرح کرده است. این ۱۶ کشور عبارتند از ایران، برمه، جمهوری آفریقای مرکزی، چین، اریتره، نیجریه، کره شمالی، پاکستان، روسیه، عربستان سعودی، سودان، سوریه، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان و ویتنام.
حال این سوال مطرح است که هدف آمریکا از انتشار این گزارش چه بوده است؟ تهیه گزارشهای حقوق بشری علیه سایر کشورها از جمله ازکارهای رفتاری سیاست خارجی آمریکاست و همواره این رویه صورت گرفته است و لذا گزارش مذکور را باید ادامه راه گذشته آنان دانست. آمریکا این طراحی را با چند هدف صورت میدهند. نخست آنکه واشنگتن همواره از پروندهسازی حقوق بشری برای امتیازگیری از سایر کشورها بهره میگیرد.
این امر زمانی آشکارتر میشود که در گزارشهای مذکور کشورهایی خاص هدفگذاری شده که آمریکا با ادعای حقوق بشر به دنبال تغییر رفتار آنها است. جالب توجه آنکه در این گزارشها کاملا منافع آمریکا در نظر گرفته شده است چنانکه از یکسو کشورهای غربی چندان مورد توجه آمریکا نبوده و چنان القا میشود که دموکراسی غربی در هر شرایطی بهترین و مطلوبترین دموکراسی جهانی است و در هر صورت جایگزینی برای آن وجود ندارد. در باب کشورهای هدف نیز دو مقوله مطرح است. برخی از کشورها که آمریکا آنها را محور شرارت و دشمنان خود مینامد پرونده سازیهای ساختگی در ابعاد گستردهای صورت میگیرد و تلاش میشود تا افکار عمومی به شدیدین وجه ممکن علیه آنها تحریک شود.شاید این سوال مطرح شود که چرا در این لیستها نام کشورهایی همچون عربستان و بحرین که از نزدیکان آمریکا هستند نیز قرار دارد؟ این امر میتواند برگرفته از چند هدف باشد.
نخست باورپذیر ساختن گزارشهایی که علیه سایر کشورها تنظیم کردهاند با ادعای بیطرف نشان دادن خود در تهیه این گزارشها. دوم گزارشهای منتشره درباره این کشورها بسیار محدود و جزئی بوده و با این اقدام سایر رفتارهای ضد بشری آنان را پنهان میسازند. به عنوان نمونه در بحرین، رژیم آلخلیفه هر روز سرکوب گسترده مردم و لغو تابعیت آنها را صورت میدهد در حالی که در گزارش آمریکا اشارهای به آن نشده است. یا در باب عربستان صرفا به مسئله محدودیت علیه شیعیان پرداخته شده اما در باب کشتار عوامیه و یا جنایات سعودی در یمن سخنی به میان نیامده است. البته همین مقدار گزارش نیز بیش از هر چیز برای امتیازگیری از سعودی است چنانکه غربیها همواره با انتشار گزارشهایی علیه کشورهای عربی به سرکیسه کردن آنها پرداختهاند.
در این میان باید به یک نکته مهم توجه داشت که آمریکا در حالی چنین گزارشهایی را منتشر میسازد که به اذعان نهادهای حقوق بشر بدترین رفتارهای نژادپرستانه را دارد چنانکه ترامپ و نزدیکانش رسما سفید پوستان را انسانهای برتر معرفی کرده و اسلام و مسلمانان را تهدید امنیت جهانی میدانند. گزارشها نشان میدهد در دوران ترامپ اسلام ستیزی در آمریکا شدت یافته که رسما برگرفته از ساختار حاکم بر آمریکاست که هر روز بحرانهای جدیدی را برای مسلمانان به همراه داشته است. و توئیت افرادی مانند اوباما درباره مقابله با نژادپرستی صرفا ادعایی برای پنهانسازی نقض گسترده حقوق مسلمانان و سیاهپوستان در دوران ریاست جمهوری وی است.
نویسنده: فرامرز اصغری