فضای انتخاباتی این روزها در حالی داغ و پر هیجان شده که هرکدام از نامزدهای ریاست جمهوری با مطرح کردن چیدمان برنامههای مختلف تلاش میکند تا آرای مردم را به نفع خود جلب نماید، در این میان رییس دولت یازدهم نیز که نامزد این دوره از انتخابات شده جدا از برنامههای تبلیغاتی این روزها بیشترین مانور را بر موضوع برجام میدهد تا از این طریق حمایت مردمی را از آن خود کند؛ حال این سوال مطرح میشود با توجه به فضای انتخابات ریاست جمهوری آیا برجام یک دستاورد بزرگ برای دولت تدبیر و امید محسوب میشود؟
از نظر برخی صاحبنظران توافق هستهای بزرگترین دستاورد دولت یازدهم است چرا که همه تلاش و خروجی این دولت در برجام خلاصه میشد. نکته مهمتر اینکه برخی مسئولین دولت یازدهم بارها عنوان کردهاند که برجام سایه جنگ را از سر مردم برچیده است؛ روحانی در ۱۲ مرداد ماه سال ۹۵ در جریان یک مصاحبه تلویزیونی، گفت:"برجام سایه شوم تهدید را از سر مردم برداشت". وی در شهریورماه سال ۹۴ نیز در جریان بيست و دومين سفر استانی هيات دولت به استان همدان، در اظهارات مشابهی گفته بود: "بعد از سالها مذاکره پیگیر توسط فرزندان انقلابی و دیپلماتهای قهرمان، توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداریم و امنیت واقعی را به این کشور بازگرداندیم". البته این ادعا دو روز پیش با پاسخ مقام معظم رهبری همراه بود و معظم له فرمودند: گاهی میشنویم و شنیدهایم در گذشته بعضیها گفتهاند که وقتی ما آمدیم مسئولیت پیدا کردیم توانستیم سایه جنگ را از سر کشور رفع کنیم؛ نه، این حرفها، حرف درستی نیست.
ایشان بیان داشتند: آنچه که سایه جنگ را، سایه دشمن را در طول این سالهای متمادی از سر کشور رفع کرده است حضور مردم بوده است.
ناظران سیاسی براین باورند رییس دولت تدبیر و امید در حالی این روزها دفاع از توافق هستهای و برجام را به تنهایی به دوش میکشد که عدم تاثیر این توافقنامه در زندگی روزمره موجب شده تا مردم نسبت به این دستاورد آنطور که باید توجه نکنند از این رو این مسئله دستاوردی برای دولت یازدهم نخواهد بود.
برجام پاشنه آشیل دولت یازدهم
دکتر سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز پیرامون این سوال که آیا برجام یک دستاورد برای دولت یازدهم محسوب میشود، گفت: بانگاهی به فضای انتخاباتی بیشتر کشورها ملاحظه میگردد که یکی از مهمترین دستاوردهای دولتهای مستقر برای تجدید آرای مردم و تداوم دولتهای خویش دستاوردهای بینالمللی در چارچوب سیاستهای خارجی آن است.
وی افزود: در همین راستا دولت کنونی شاید انتظار داشت بتواند با موفقیتهای دستگاه دیپلماسی خویش برگه امتیازی بالا برای تداوم دولت خویش داشته باشد.
این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: اما متاسفانه همه سیاست خارجی دولت کنونی در سبد پرونده هستهای و توافقنامه برجام گذاشته شد، به همین دلیل در فضای تبلیغاتی کمترین جلب آرا به این بخش مرتبط میشود.
به اعتقاد صدرالحسینی اگر در فرایند توافقنامه برجام نقشآفرینی ریاست جمهور به عنوان بازیگری از بازیگران سیاست خارجی نبود و وی میتوانست به عنوان ناظر و فرمانده این گفتوگوها و توافقنامه عمل نموده و منصفانه به تقویت نقاط قوت آن میپرداخت؛ همچنین سعی و تلاش میکرد نقاط ضعف آن را برطرف و به نقطه قوت تبدیل کند شاید در فضای انتخاباتی میتوانستند از این نقشآفرینی برای کسب آرای بیشتر استفاده کند. وی بیان داشت: در اینجا مقصود ارزیابی و میزان موفقیت و یا عدم موفقیت برجام نیست؛ بلکه نظر من این است که آقای روحانی میتوانست نقش مهمتر در جایگاه رییس جمهور را در این توافق بینالمللی بازی کند؛ بدین مفهوم که وی دستگاه سیاست خارجی خویش را مامور این کار مینمود و خود به عنوان مربی و سرپرست مافوق تیم نقشآفرینی میکرد.
وی اظهارداشت: اما متاسفانه روحانی نقش خویش را در حد یک بازیگر تقلیل داده و چند ماهی است خود به تنهایی بدون همیاری دیگر اعضای تیم به دفاع از توافقنامه برجام اقدام میکند که البته به دلیل عدم تاثیر این توافقنامه در زندگی روزمره مردم آنان به آن طرفداری توجه ننموده و به احتمال قوی رای مناسب به این بخش از عملکرد دولت آقای روحانی و شخص ایشان نخواهند داد. این کارشناس مسائل سیاست خارجی همچنین عنوان کرد: این ادعا که برجام سایه جنگ را بر سر ملت ایران برداشته است باید گفت این یک حرف غیر واقعی، غیر مستدل و غیر قابل دفاع است؛
چون که توافقی که نتیجهای در خصوص مفاد مسرح خویش نداشته است چگونه میتواند در موضوع مهم امنیت ملی تاثیر گذاشته باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: به دیگر سخن اینکه سایه جنگ در طول ده سال گذشته با حضور با نشاط مردم در دفاع از نظام برخواسته از انقلاب آنان و آمادگی همه جانبه نیروهای مسلح برداشته شده است.
دولت به جز برجام محصولی برای ارائه ندارد
محمد صادق کوشکی دیگر کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتوگو با سیاست روز پیرامون این سوال که آیا برجام یک دستاورد برای دولت یازدهم محسوب میشود، گفت: اینکه برجام تنها دستاورد دولت یازدهم میباشد حرف درستی است چرا که دولت تمام تمرکز خود را برای این توافق گذاشت از این رو این دولت به جز برجام محصول دیگری برای ارائه ندارد.
وی افزود: نکته بعد اینکه آیا میشود این برجام را به عنوان پدیدهای که مانع جنگ شده مطرح کرد؟ اگر این اتفاق نمیافتاد یعنی شاهد جنگ بودیم؟ محمد جواد ظریف که پدر ایرانی برجام است وی در آخرین نظر مطرح کرد آمریکاییها هم روح برجام و هم متن برجام را نقض کردهاند. کوشکی تصریح کرد: حال این برجام چگونه قادر است سایه برجام را از سر کشورمرتفع کند؛ اگر برجام خاصیت و قدرت و نیرویی داشت باید از خودش دفاع کند تا توسط آمریکاییها نقض نشود.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: این یعنی اینکه برجام اصولا خاصیتی ندارد، نه سایه جنگ را از بین برده، آمریکاییها را نیز گستاختر کرده است.
هدی دهقان بذرافشان