بسياري از كشورها خواهان لغو تحريم‌هاي غير قانوني آمريكا عليسه ايران شده‌اند، اين در حالي است كه اكنون فرصت مناسبي براي پشست كردن به آمريكا و به دست آوردن استقلال سياسي و اقتصادي كشورهايي است كه از ايالات متحده تبعيت مي‌كنند.
در حالي جمهوري اسلامي ايران همانند ديگر كشورهاي جهان اين روزها درگير مبارزه با ويروس كرونا است اما تحريم هاي ظالمانه آمريكا مانعي براي واردات دارو و تجهيزات پزشكي و همچنين مواد خام براي توليد آن ها شده است؛ البته محافل سياسي و رسانه اي و ساير كشورها بر لغو تحريم ها عليه ملت ايران تاكيد كردند، تاكيدي كه تنها به صرف حرف مطرح شده است و هيچ كدام تاكنون اقدام عملي در اين زمينه انجام نداده اند.
نظم كشورهاي اروپايي نيز به دليل ويروس كرونا به هم ريخته است، مشكلات اقتصادي و بهداشتي و بالا رفتن آمار جانباختگان و شيب صعودي تعداد مبتلايان معادلات آنها را برهم زده است اما گويا همچنان توان رويارويي در برابر سياست هاي مغرضانه آمريكا را ندارند.
در روزهاي اخير مقامات چندين كشور و همچنين تعدادي از نمايندگان كنگره و ساير مقامات آمريكايي از دولت ترامپ خواسته‌اند كه در راستاي منافع مشترك بين‌المللي، تحريم‌هاي خود عليه ايران را بردارد تا بخش بهداشت و درمان ايران بهتر بتواند با روند شيوع ويروس كرونا مقابله كند.
اما مقامات دولت ترامپ كه به‌نظر مي‌رسد شيوع ويروس كرونا را فرصت خوبي براي افزايش فشار بر ايران قلمداد مي‌كنند، نه‌تنها تاكنون هيچ واكنش مثبتي به اين درخواست‌ها نشان نداده‌اند، بلكه تحريم‌هاي تازه‌اي را عليه ايران و افراد و شركت‌هايي كه به‌زعم آنها با ايران همكاري داشته‌اند، وضع كرده‌اند.
اخيرا موسسه صلح و ديپلماسي كانادا نامه سرگشاده اي را با امضاي بيش از ۴۰۰ نفر از چهره‌هاي برجسته دانشگاهي و فعالان مدني منتشر كرد كه امضاي چهره‌هاي برجسته‌اي همچون نوآم چامسكي روشنفكر و فيلسوف آمريكايي و استاد دانشگاه ام اي تي در ذيل آن ديده مي‌شود.
در اين نامه آمده است: در اين هفته، تعداد مبتلايان تاييد شده به كرونا در سراسر جهان از مرز ۵۸۶،۰۰۰ نفر گذشت و با گسترش اين بيماري در خاورميانه، اروپا و شمال آمريكا، تعداد مرگ و مير جهاني به ۲۶،۸۰۰ نفر رسيد.
اين نامه مي‌افزايد: با تعداد ۲ هزار و ۳۰۰ كشته و ۳۲ هزار مورد ابتلا، ايران جزو كشورهايي قرار دارد كه به شدت در اثر ويروس كرونا آسيب ديده است. ايران همچنين تنها كشوري است كه با چنين سطحي از ميزان آلودگي، تحت تحريم هاي شديد اقتصادي مقابله مي كند.
امضا كنندگان اين نامه تاكيد كرده‌اند: دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ پس از نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل متحد و خروج از برجام، تحريم‌هاي يك جانبه‌اي عليه ايران اعمال كرد و سياست فشار حداكثري را در پيش گرفت.
در اين نامه تاكيد شده است: در هفته‌هاي اخير، انگليس، روسيه، چين و پاكستان از ايالات متحده درخواست كرده‌اند كه تحريم‌هاي ايران را در طول شيوع بي سابقه اين ويروس همه‌گير كاهش دهد اما دولت ترامپ نه تنها اين درخواست‌ها را ناديده گرفته، بلكه تحريم‌هاي بيشتري را نيز عليه اين كشور اعمال كرده است.
صدها دانشگاهي و فعال مدني يادآور شده‌اند: ما بر اين باور هستيم كه تنها گذاشتن مردم ايران در شرايط بحران جهاني نه تنها ناعادلانه است، بلكه در واقع نقض حقوق غيرقابل انكار ايرانيان براي دسترسي به بهداشت و درمان و مراقبت هاي پزشكي است.
اين نامه اظهار مي‌دارد: علاوه بر اين، ما بر اين باور هستيم كه اين ويروس همه‌گير يك تهديد مشترك جهاني است و تنها راه شكست دادن آن اتحاد كشورها و حمايت مردم از يكديگر است.
همچنين روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي نوشت: محدوديت‌‌ها و تحريم‌هاي وسيعي كه ايالات متحده عليه نظام بانكي و صادرات نفت ايران اعمال كرده، توانايي تهران را براي تأمين مالي و خريد اقلام ضروري از جمله دارو و مواد اوليه و تجهيزات مورد نياز براي توليد آن در داخل، محدود كرده است.
به‌نوشته اين روزنامه، گزارشهاي فصلي دفتر كنترل داراييهاي خارجي وزارت خزانه‌داري آمريكا (اوفك) نشان مي‌دهد كه دولت دونالد ترامپ رييس جمهوري ايالات متحده شمار مجوزهايي را كه به شركت‌ها براي صادرات اقلام خاص پزشكي به ايران مي‌دهد، كاهش داده است. فهرست كالاهايي كه نيازمند مجوز خاص از اين نهاد است، شامل دستگاه توليد اكسيژن، ماسك تنفسي با پوشش كامل صورت و تجهيزات تصويربرداري حرارتي مي‌شود كه به‌گفته پزشكان، براي درمان بيماران و محافظت از كادر درمان ضروري است.
اين گزارش همچنين افزود با وجود آنكه مقام‌هاي دولت ترامپ از جمله «مايك پمپئو» وزير امور خارجه آمريكا گفته‌اند كه كالاهاي غذايي، پزشكي و دارويي شامل تحريم نمي‌شود و كانالي را براي تسهيل تراكنش مالي مربوط به اين اقلام از طريق سوئيس ايجاد كرده‌اند، اما در عمل تحريم‌هاي آمريكا به‌ويژه آنها كه تعامل با بانك‌ها و مؤسسات مالي ايران از جمله بانك مركزي ايران را محدود كرده است، طرف‌هاي غربي را به تجارت با ايران بي‌ميل مي‌كند. به‌نقل از ايرنا، يك كارشناس و وكيل تحريم‌هاي دفتر كنترل داراييهاي وزارت خارجه آمريكا به واشنگتن‌پست گفت كه معافيت‌هاي تحريمي جريان بدون مانع كالاهاي ضروري به ايران را تضمين نمي‌كند. وي تحريم‌هاي آمريكا را به "يك فضاي حقوقي و تجاري" تشبيه كرد كه معادل "راه رفتن در يك ميدان مين" است.
واشنگتن‌پست با اشاره به گزارشهاي فصلي اوفك افزود كه در سال ۲۰۱۶ بيش از نيمي از شركت‌هايي كه براي دريافت مجوز براي صادرات كالاهاي پزشكي به ايران اقدام كرده بودند، مجوز دريافت كردند. اما گزارش اوفك نشان مي‌دهد كه در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۱۹ شركت‌هاي كمتري براي دريافت مجوز اقدام كرده‌اند و اوفك نيز تنها به ۱۵ درصد اين شركت‌ها مجوز داده است. اين رقم در سه‌ماهه اول سال ۲۰۱۹ نيز تنها ۱۰ درصد بوده است.
از سوي ديگر ۱۱ سناتور حزب دموكرات در نامه‌اي خطاب به مايك پامپئو وزير خارجه و استيو منوشين وزير خزانه‌داري آمريكا خواستار كاهش تحريم هاي ايالات متحده عليه ايران و ونزوئلا شدند.
اين سناتورهاي دموكرات با اشاره به سرعت شيوع ويروس كرونا (بيماري كوويد‌ــ۱۹) در دو كشور ايران و ونزوئلا و اينكه تحريم‌ها باعث ايجاد مانع در ارسال اقلام درماني مورد نياز شده است خواستار اين شدند كه تحريم‌هاي آمريكا عليه اين دو كشور به‌طور موقت برداشته شود.
دبيركل سازمان ملل، سازمان بهداشت جهاني و كميسارياي عالي حقوق بشر به‌همراه روسيه، چين، پاكستان، انگليس، عراق، ونزوئلا، نيكاراگوئه، كره شمالي و كوبا تلاش‌هاي ديپلماتيك گسترده‌اي براي لغو تحريم‌هاي يكجانبه آمريكا در شرايط همه‌گيري ويروس جديد كرونا انجام داده‌اند.
هشت كشور هم در نامه‌اي به دبيركل سازمان ملل، شرايط فعلي را زماني براي چندجانبه‌گرايي و مقابله با اقدامات يكجانبه آمريكا دانسته و تصريح كرده‌اند تروريسم اقتصادي آمريكا عليه ايران، خلاف منشور ملل متحد و مصوبات متعدد مجمع عمومي اين سازمان است. معاون رئيس پارلمان آلمان خواستار كاهش تحريم‌هاي اقتصادي آمريكا عليه ايران در دوران بحران كرونا به‌منظور مقابله مؤثرتر اين كشور با اين بيماري همه‌گير شد.
"توماس اوپرمن با توجه به شيوع كرونا از آمريكا كاهش تحريم‌ها عليه ايران را درخواست و در گفتگويي با تيم تحريريه شبكه‌هاي "آر‌تي‌ال" و "ان‌تي‌وي" آلمان درباره شرايط ايران در بحران كرونا و تحت فشارهاي تحريم‌هاي آمريكا ابراز نگراني كرد.
اوپرمن در بخشي از اين گفتگو تأكيد كرد: من از آمريكا درخواست مي‌كنم كه تحريم‌ها عليه ايران را حداقل به‌صورت موقتي كاهش دهد تا اين كشور بتواند از نظر اقتصادي فعاليت بيشتري براي مقابله با بحران كرونا انجام دهد.
وي اين را عاقلانه دانست كه دولت آلمان حالا در اين راستا اقدام كند. وي كاهش تحريم‌هاي آمريكا عليه ايران در اين شرايط را يك سرمايه‌گذاري سياسي بسيار خوب براي بعد از اين بحران دانست.
معاون رئيس‌جمهور سابق آمريكا تأكيد كرد ادعاي دولت اين كشور مبني بر آمادگي براي ارائه كمك به ايران در راستاي مقابله با شيوع ويروس كرونا، اگر با گام‌هاي عملي همراه نشود، مشكلي را حل نخواهد كرد.
جو بايدن طي بيانيه‌اي از مقامات دولت ترامپ خواست در راستاي كاهش تحريم‌هايي كه مانع ارسال اقلام پزشكي به ايران براي مبارزه با كرونا مي‌شوند، گام‌هاي عملي بردارند.
وي كه البته خود نيز در دوران حضورش در كاخ سفيد به عنوان معاون باراك اوباما نقش مؤثري در اعمال فشارهاي اقتصادي و سياسي عليه ايران ايفا كرده بود، در اين بيانيه بدون اشاره به اينكه دست‌كم بخشي از تحريم‌هاي كنوني دولت ترامپ عليه ايران در واقع همان تحريم‌هايي هستند كه در دولت قبلي آمريكا طراحي شده بوده‌اند، اظهار داشت: پيشنهاد اين دولت [دولت ترامپ] براي ارائه كمك به ايران كافي نيست، مگر اينكه با گام‌هاي عملي براي تضمين اينكه آمريكا نمي‌خواهد اين بحران رو به رشد [كرونا] را تشديد كند، همراه شود.
نامزد دموكرات‌ها در انتخابات رياست جمهوري آمريكا با بيان اينكه تحريم‌ها مانع رسيدن دارو به ايران است، خواستار لغو اين تحريم‌ها شد.
برني سندرز در ادامه خطاب به وزراي خارجه و خزانه‌داري آمريكا گفت: بياييد اختلافات كشورمان با ديگر كشورها را كنار بگذاريد و تحريم ها را در راستاي كاهش درد و رنج‌هاي انساني تحريم‌ها لغو كنيد. در هفته‌هاي اخير همزمان با شيوع كرونا در ايران، مقامات ايراني خواستار لغو تحريم‌هاي ضدانساني عليه ايران شدند.
مسئولان ايراني بارها تاكيد كردند كه به رغم ادعاهاي واهي آمريكا كه مواد دارويي و غذايي تحريم نيستند، عملا راه هرگونه نقل و انتقال بانكي را در اين زمينه بستند.
نكته قابل توجه اينكه رئيس جمهور آمريكا گفته كه ايران درخواستي براي كاهش تحريم‌ها نداده تا اجازه داده شود تجهيزات پزشكي به اين كشور ارسال شود.
دونالد ترامپ در پاسخ به سوالي درباره كاهش تحريم‌هاي ايران در دوره شيوع ويروس كرونا گفت: ضربه بسيار سختي به اقتصاد و ارتش ايران وارد شده است و از ويروس كرونا نيز بسيار آسيب ديدند. جمهوري اسلامي درخواستي براي كاهش تحريم‌ها مطرح نكرده تا اجازه داده شود تجهيزات پزشكي به اين كشور ارسال شود.
از سوي ديگر وزير خارجه سوئد در ديدار سفير ايران گفت: ما با همكاري نزديك با ديگر كشورهاي اروپايي به دنبال يافتن راه هايي براي رفع موانع تحريمي در روابط تجاري با ايران هستيم. تروئيكاي اروپا به ارائه كلمات ديپلماتيك اكتفا مي‌كنند وزير اسبق امورخارجه ايران گفت: تروئيكاي اروپا به ارائه كلمات ديپلماتيك اكتفا كرده و خبري از اقدام جدي نيست. منوچهرمتكي با اشاره به بدعهدي هاي اروپا در يك سال گذشته، در قبال برجام اظهار كرد:با توجه به سابقه تروئيكاي اروپايي به عملياتي شدن وعده هاي آنها خوشبين نيستم، چراكه آنها به دنبال وقت تلف كردن هستند تا نتيجه انتخابات در ايالات متحده آمريكا مشخص شود و بعيد مي دانم در مدت باقيمانده آنها هيچ قدمي در اين زمينه بردارند.
متكي به مقامات وزارت خارجه كشورمان توصيه كرد: همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند، شرايط كشور را در رابطه با فعاليت‌هاي اقتصادي و برداشتن گام‌هاي اساسي در داخل كشور مبتني بر اقتصاد مقاومتي، شرطي نكنند. او با بيان اينكه به راهگشا بودن برجام در حوزه تعاملات اقتصادي و تجاري خوشبين نيستم، تصريح كرد: اگرچه معمولا اين مراودات ديپلماتيك و ديدار‌هاي سياسي با مقامات كشورها فرصتي است براي اينكه ما مواضع اصولي مان را بيان كنيم. البته آنها هم در اين ملاقات‌ها به ارائه كلمات ديپلماتيك بسنده كرده و اقدامات عملي به دنبال ندارد.
او با بيان اينكه اروپا امكان مستقل عمل كردن از ايالات متحده آمريكا را ندارد، تأكيد كرد: من در ۱۰ ماه آينده چشم اندازي براي تحقق وعده هاي اروپايي ها در قبال برحام نمي بينم.
متكي با اشاره به طفره رفتن اروپا از راه اندازي كانال مالي اينستكس عنوان كرد: اروپا معمولا مشكلاتي را در انتقال ارز و مبادلات بانكي و پولي مطرح مي كند، انتظار مي رود در ماه‌هاي آينده فشارهاي آمريكا هم افزايش پيدا كند واروپا هم در اين زمينه محتاط‌تر عمل خواهد كرد.
وزير امورخارجه اسبق كشورمان با اشاره به ظرفيت هاي بازارهاي آسيايي ادامه داد: نبايد نگاهمان را منحصر به اروپا كنيم، در حال حاضر در حوزه صادرات و فناوري‌هاي نوين توانمندي‌هاي لازم را بدست آورده ايم و بايد تمركز را بر بازارهاي آسيا معطوف كنيم؛ تجارت با دنيا يك فن است و ما بايد اين آنرا به صورت مكتوب بياموزيم تا بتوانيم موضوع تحريم‌ها را مديريت كنيم و در عين حال به مراودات خود نيز ادامه دهيم.
