دولت تدبیر و امید کار میکند یا نمیکند؟ جنگ اقتصادی وجود دارد یا ندارد؟ اوضاع اقتصادی کشور چرا به این وضعیت افتاده است؟ آیا تحریمهای آمریکا علیه ایران باعث شرایط بد اقتصادی است؟ یا ضعف در مدیریت دولت است؟
پرسشهای زیادی در میان افکار عمومی درباره مقوله اقتصاد کشور وجود دارد که باعث سردرگمی شده است. مردم از وضعیت حاکم ناراضی هستند و قطعاً نسخههایی که آقای حسن روحانی به مردم میدهد نسخههایی نیست که بتواند بیماری اقتصادی کشور را درمان کند.
اکثریت مردم اعتقاد دارند شرایط اقتصادی در کشور تنها به خاطر تحریمهای اقتصادی نیست، بلکه مدیریت دولت را در این اتفاقات بیشتر دخیل میدانند.
وضعیت بازار مسکن در حالی که صفر تا صد هر آنچه که برای ساخت مسکن نیاز است در داخل تولید میشود و برای هر متر مربع آن چهار میلیون تومان هزینه میشود، اوضاع نابسامان خودروی تولید داخل، افزایش قیمت کالاهای اساسی مانند، مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز، برنج و حبوبات و دیگر اقلامی که مردم نیاز دارند، نشان میدهد که دولت هیچ نظارت و کنترلی بر روی آنها ندارد و در واقع رها شده است تا هر اندازه که میخواهد یکه تازی کند و کسی هم جلودار آن نباشد.
حضرت آیت الله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی هفته گذشته در مراسم مشترک دانش آموختگی دانشگاههای افسری درباره اوضاع اقتصادی کشور فرمودند؛
«من عقیده ندارم که مسئولان در زمینه مسائل اقتصادی تلاش نمیکنند. تلاشهای زیاد و خوبی در برخی بخشها انجام شده اگرچه در بعضی بخشهای اقتصادی توان مدیریتی ضعیف است. ضمن اینکه مصوبات خوبی هم وجود دارد که باید پیگیری شوند.»
سخنان ایشان بر این اساس است که دولت مشغول است و تلاش میکند، به واقع هم همین است؛ اگر تلاش دولت نبود اوضاع نابسامانتر میشد اما ضعفهایی وجود دارد که این تلاشها را خنثی میکند.
رهبر معظم انقلاب در همان دیدار فرمودند؛
علاج در زمینهی مسائل اقتصاد را ما در این دو سه ساله مرتّباً تکرار کردهایم؛ علاج این است که تکیه کنیم و متمرکز بشویم بر مسئلهی تولید و جلوگیری از سقوط پیدرپی ارزش پول ملّی و بستن رخنهها. رخنههایی وجود دارد که گاهی کارهای خوبی هم که در کشور انجام میگیرد، این رخنهها مانع میشود؛ مثل قاچاق، مثل واردات بیرویّه و بعضی از فسادهای مالی؛ اینها رخنه است. این رخنهها مانع میشود از اینکه این کارهایی که انجام میگیرد به نتایج خودش برسد. باید تلاش بکنند و شبانه روز خستگی نشناسند و کار را پیوسته دنبال بکنند، انشاءالله تغییراتی ایجاد خواهد شد.»
پس دولت تلاش میکند اما این تلاشهای به خاطر رخنههایی که حضرت آیت الله خامنهای از آنها نام بردند،اجازه نمیدهد که نتایج به دست آید.
دولت در اداره کشور به مشکل تصمیم گیری و اولویت بندی مسائل و مشکلات اقتصادی روبرو است، در واقع در یک سردرگمی به سر میبرد آن هم به خاطر آن است که میبیند هر چه تلاش میکند،باز هم گرهی باز نمیشود بلکه بر گرهها افروده میگردد.
اکنون دولت از سوی هر دو جناح با انتقادات تند روبرو است، یکی از دلایل انتقادات سخنانی است که از سوی مسئولین دولتی، عملکردها و تصمیمات آنها به ویژه شخص آقای رئیس جمهور مطرح میشود.
مشکلات اقتصادی را به گردن دیگر مسائل انداختن، حتی باعث ناخرسندی مردم نیز شده است و در این میان کارشناسان، اقتصاددانان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با نوع نگاه دولت و بیان آن دیدگاهها با ادبیات خاص، انتقاد دارند.
مردم و منتقدین از اقای روحانی انتظار ندارند که مشکلات اقتصادی کشور را به کاخ سفید ارجاع دهد و بگوید واشنگتن دیسی را لعن و نفرین کنید!
اما اگر هم در این میان انتقادی هم وجود دارد،که باید باشد، انتقادات باید منصفانه، منطقی و راهگشا باشد، چرا که فشار انتقاد نیز باعث خواهد شد تا دولت بگوید مردم لعن و نفرین خود را به سوی منتقدین روانه کنند!
برخی از منتقدین که انتقاد به حقثی هم دارند اعتقاد دارند که دولت نسبت به وضعیت حاکم بر کشور و مردم بی تفاوت است و توجهی ندارد،آقای روحانی نیز بارها گفته است که منتقدین اگر برنامهای دارند ارائه دهند، این در حالی است که وضیفه اداره کشور بر عهده دولت است و دولت تدبیر و امید نیز در به وجود آمدن شرایط موجود نقش اصلی را دارد چرا که امید قطعی بستن به دستاوردها برجام باعث شد تا ۷ سال از عمر دولت صرف این توافق شود که هیچ نتیجهای برای کشور نداشت.
در همین زمینه
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اعتقاد دارد؛ متاسفانه دولتمردان به مشکلات مردم توجه نمیکنند و نظارت میدانی نمایندگان را نمایشی میدانند اما اینگونه نیست.
حجتالاسلام نصرالله پژمانفر در گفتگو با مهر، با بیان اینکه نمایندگان مجلس باید با نظارتهای میدانی خود مشکلات مردم را حل و فصل کنند، گفت: باید همواره شرایط برای انتقال مشکلات مردم به مسئولان تراز اول به ویژه مسئولان اجرایی کشور وجود داشته باشد تا تصمیمات لازم برای حل مشکلات آنان اتخاذ شود.
نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: مردم نباید احساس کنند که حرفهای آنان از طرف نمایندگانشان شنیده نمیشود و بر این اساس نمایندگان مجلس یازدهم به وظایف خود توجه دارند و پای حرف مردم مینشینند تا برای حل مشکلات آنان چاره اندیشی کنند.
پژمانفر افزود: مشکلات مردم باید از سوی دولتمردان هم شنیده شود و آنان باید از نزدیک با مردم گفتگو کرده و در جریان دغدغههای آنان قرار گیرند و اگر لازم است لوایحی را برای حل مشکلات مردم به مجلس شورای اسلامی ارائه کنند.
وی گفت: نه تنها مردم، بلکه نمایندگان مجلس هم امکان آن را ندارند که مسائل و مشکلات مردم را به رئیس جمهور منتقل کنند و در طول هفت سال گذشته هیچ گاه نمایندگان نتوانستند با رئیس جمهور دیدار داشته باشند تا درباره مسائل مردم با وی به گفتگو بنشینند.
وی گفت: مردم نسبت به عملکرد دولت اعتراض شدیدی دارند و در شرایطی که دولت دست روی دست گذاشته و نمایندگان مجلس از نزدیک با مردم در ارتباط هستند، دولتمردان مجلس را نقد میکنند و میگویند که این کارها نمایشی است، در حالی که به هیچ وجه نمایندگان چنین هدفی ندارند.
پژمانفر با اشاره به اینکه دولت در حل مشکلات مردم کوتاهی کرده و نتوانسته به مطالبات مردم به خوبی پاسخ دهد، گفت: دولتمردان به جای آنکه علیه مجلس هجمه رسانهای به راه بیندازند و نمایندگان را تخریب کنند، بهتر است اقدامات لازم را برای حل مشکلات کشور انجام دهند و اگر جرأت دارند به میان مردم بروند و حرف آنان را بشنوند و اگر هم پس از هفت سال کوتاهی، جسارت لازم برای آنکه بین مردم بروند را ندارند، اجازه دهند نمایندگان کار خود را انجام دهند و پای حرف مردم بنشینند.
نماینده فریمان در مجلس نیز معتقد است؛ شاهد ناتوانی و بی ابتکاری دولت در ایجاد راههای جدید برای دور زدن تحریمها هستیم که این مسأله در کنار افشای راههای دور زدن تحریمها در سالهای اخیر مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده است.
سیداحسان قاضیزاده هاشمی در گفتوگو با فارس، با اشاره به وضعیت اقتصادی کنونی کشور گفت: یکی از دلایل بروز شرایط اقتصادی کنونی در کشور این است که دولت در دوره برجام در زمان مذاکرات با اروپا و آمریکا و نیز پس از تصویب و اجرای برجام از روابط با همسایگانمان غافل شد.
وی افزود: این باعث شد تا روابط و مناسبات اقتصادی ما با کشورهای همسایه کاهش چشمگیری پیدا کند و نکته دیگر اینجاست که امروز هم جدیتی برای بهبود این روابط از سوی مسؤولان امر مشاهده نمیشود.
نماینده مردم فریمان در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: ما بین سال ۸۵ تا ۹۰ با کشور ترکمنستان ۶ میلیارد دلار مناسبات تجاری و بازرگانی داشتیم که این میزان در سال ۹۷ و ۹۸ به یک بیستم یعنی ۳۰۰ میلیون دلار کاهش یافته است.
نماینده مردم فریمان در مجلس گفت: ما در سالهای اخیر شاهد افشای راههای قبلی دور زدن تحریمها بودیم و از سوی دیگر دولت حتی مسیرهای جایگزینی را هم برای این مسأله نتوانست پیدا کند چه برسد به اینکه راههای بیشتری را بخواهد برای دور زدن تحریمها داشته باشد.
در همین حال دبیر سیاسی جبهه ایستادگی گفت: دولت با اجرای سیاست اقتصاد مقاومتی باید خودش را برای جنگ اقتصادی آماده میکرد نه اینکه برای توجیه رفتارهای داخلی بگوید جنگ است.
حسین کنعانی مقدم درباره گفتههای اخیر رئیسجمهور پیرامون جنگ اقتصادی، تحریم و ارتباط شرایط اقتصادی فعلی با تصویب نشدن FATF اظهار داشت: ما دو نوع جنگ داخلی و خارجی در مسائل اقتصادی داریم. قطعاً بخشی از تحریمها جنگ تمام عیار علیه انقلاب و جمهوری اسلامی است و شکی در آن نداریم. سالها است که ما درگیر این جنگ ناجوانمردانه هستیم.
فعال سیاسی با تاکید بر اینکه در زمینه مسائل اقتصادی بیشتر باید به جنگ داخلی توجه داشته باشیم، گفت: متأسفانه ما در جبهه داخلی بیشتر با مشکل مواجه هستیم و ضرباتی که در داخل میخوریم و تحریم داخلی که از سوی خودمان بوده به نظر خیلی بیشتر از جنگ اقتصادی بیرونی اثر گذاشته است. منتها مقام معظم رهبری در زمان مطرح شدن بحث اقتصاد مقاومتی از لفظ جنگ اقتصادی استفاده کردند و در بیانیه گام دوم انقلاب هم گفتند ما در یک جنگ تمام عیار اقتصادی قرار داریم.
وی افزود: قاعدتاً دولت که ملزم به اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی است باید خودش را برای این جنگ آماده میکرد نه اینکه ما برای توجیه رفتارهای داخلی بگوییم جنگ است و ما هم در مقابل جنگ قرار داریم و کاری از دستمان بر نمیآید.
کنعانی مقدم خاطرنشان کرد: چهل سال است که ما با اشکال و مسائل مختلف تحریم روبرو هستیم منتها اکنون به دلیل اینکه جلوی صادرات نفت را گرفتند و معاملات ما را با مشکل مواجه کردند، شاید تحریم اقتصادی تحت عنوان محاصره اقتصادی خود را در اقتصاد ما نشان میدهد. اگر ما از قبل وابستگی اقتصادی خود را به نفت کاهش میدادیم این طرح اقتصادی دشمن هیچ اثری روی اقتصاد ما نداشت.