اولين گزارش آژانس بينالمللي اتمي بعد از توافقات ژنو در حالي با اعلام اينكه ايران به تعهداتش پايبند بوده از سوي اين سازمان منتشر شده كه برخلاف صداقت رفتاري جمهوري اسلامي ايران، غربي و بويژه امريكاييها همچنان نسبت به اين توافقنامه بر بيتعهدي خود اصرار ميورزند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جديد خود، پایبندی ایران به توافق ژنو را تائید کرده و از رقیقسازی بیش از نیمی از ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد خبر داد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در اين گزارش تاکید کرده که جمهوری اسلامی ایران بر اجرای تعهدات هستهای و توافقنامه ژنو پایبند بوده است.آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش خود که ایران به دلیل رقیق کردن نیمی از اورانیوم غنی شده، به میزان قابل توجهی توان هستهای خود را کاهش داده است.
این امر بخشی از تعهداتی است که ایران به موجب توافق هستهای خود با گروه ۱+۵ و در ازای کاهش بخشی از تحریمهای اقتصادی به اجرای آن متعهد شده است.
در همين حال وزیر امور خارجه در واکنش به گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در صفحه توئیتر خود این گزارش را تأییدی مجدد بر پایبندی ایران بر تعهداتش دانست و از طرف مقابل هم خواست به تعهدات خود پایبند باشد.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در پیامی که در صفحه توئیتر خود منتشر کرده، گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تائید مجدد پایبندی ایران به توافق ژنو دانسته است.
در پیام آقای ظریف آمده است: «آژانس بینالمللی انرژی اتمی یک بار دیگر تائید کرد که ما به تعهدات خود پایبند بودهایم و میخواهیم همچنان پایبند بمانیم. انتظار داریم همین رویکرد را از طرف مقابل هم ببینیم.»
گویا گزارش جدید آژانس بر پایه اقدامات ایران در عمل به تعهدات خود به توافقنامه هستهای سال گذشته که در ژنو به امضا رسید تنظیم شده است. به موجب این توافق قرار بود که ایران نیمی از اورانیوم ۲۰ درصد خود را به سوخت تبدیل کند و بازرسیهای آژانس از تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی نشان میدهد که تهران این مورد را کاملا اجرا کرده است.
سوم آذر سال گذشته بر پایه توافقنامه ژنو ایران تعلیق برنامه غنیسازی ۲۰ درصدی و تبدیل نیمی از ۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده خود را به سوخت راکتور پذیرفت. ایران همچنین متعهد شده است که نیم دیگر این اورانیوم ۲۰ درصدی را رقیق کند.
در اين توافقنامه آمده گام اول دارای دوره زمانی شش ماهه خواهد بود در این دوره همه اعضاء، با حسننیت، در جهت حفظ فضای سازنده در مذاکرات فعالیت خواهند کرد كه گزارش آژانس مبين و تاييد صداقت رفتاري جمهوري اسلامي ايران بر اجراي كامل توافقات ژنو است.
از سوي ديگر در مقابل كه ۱+۵ است در بخشي از بندهاي توافقنامه آمده كه توقف تلاش برای کاهش خرید نفتخام ایران به نحوی که مشتریان فعلی بتوانند میانگین میزان کنونی خرید نفتخام خود از ایران را کماکان ادامه دهند، تحریمهای اتحادیه اروپا و آمریکا بر بیمه و خدمات حملونقل مرتبط، تعلیق میشوند.
تعلیق تحریمهای آمریکا و اتحادیه اروپا بر صادرات پتروشیمی ایران و نیز تعلیق تحریم خدمات مرتبط، تعلیق تحریمها، عدم صدور قطعنامههای جدیدتحریم هستهای از سوی اتحادیه اروپا است.
غرب و مقامات امريكا كه حتي بعد از توافقات پاي تعهدات خود نماندند و هنوز امضاي توافقات از سوي ۱+۵ خشك نشده بود كه چندین نماینده کنگره آمریکا اعلام کردند که این کنگره باید وضع تحریمهای بیشتر علیه ایران را ادامه دهد، اما این تحریمها آنچنان که در توافقنامه ژنو ذکر شد، برگشتپذیر نخواهند بود.
هفده آذر سال گذشته رئیسجمهور آمریکا نيز در سخنراني در مجمع سالانه مرکز هائیمسابان وابسته به اندیشکده بروکینگز با بیان اینکه حداکثر ۷ میلیارد دلار از مجموع ۱۰۰ میلیارد دلار داراییهای بلوکه شده ایران در نتیجه تحریمها را آزاد کرده ایم گفت: اگر گزینهای وجود داشت که این امکان را بوجود بیاوریم که تکتک پیچ و مهرههای برنامه هستهای آنها را حذف کنیم و احتمال داشتن برنامه هستهای ایران را کلاً از بین ببریم تا در نتیجه قابلیتهای نظامی آن را هم نداشته باشند، آن را انتخاب میکردم.
از سويي ديگر وزارت خزانهداری آمریکا نيز تنها بيست روز پس از توافقات، چند شخص و شرکت طرف معامله با ایران را به اتهام آنچه «نقض تحریمها» و «ارتباط با موضوع هستهای» ایران خوانده در فهرست تحریمی خود قرار داده است.
پارلمان اتحادیه اروپا نيز پیشنویس قطعنامه ضد ایرانی و مداخلهجویانه خود را علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب کرد.
چند روز پيش هم دولت انگليس در اقدامی دیگر برخی مقامات فعلی و سابق جمهوری اسلامی ایران از جمله دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی را تحریم کرده است.
اينها تنها بخش كوچكي از بيصداقتيهاي مقامات غربي و امريكايي است كه بعد از توافقات اجرا شد در روند بيصداقتي غربيها بايد بگوييم غربيها اعتمادسازی با ایران را فرآیندی یکجانبه مینگرند که طی آن ایران باید هزینههای واقعی را بپردازد و طرف غربی تنها باید دست به اقدامات سمبلیک بزند.
قابل پیشبینی است که این نوع نگاه طرف غربي در آینده نیز ادامه پیدا کند مگر آنچه آنها معناي توافقات را خود تعبير ميكنند كه همان حذف تمام فعاليتهاي صلحآميز ايران است
از ديگر سو پس از گزارش آژانس موضعگيري محافل سياسي و رسانهاي غرب و حتي عربي قابل تامل است چنانچه العربیه و رسانههای غربی همچون خبرگزاریهای فرانسه، رویترز، آسوشیتدپرس و... با سناریوسازی در مورد اورانیوم ۲۰ درصد و اینکه تهران قصد داشته از این اورانیوم برای تولید بمب هستهای استفاده کند، گزارشهای خود را با تیتر "کاهش توانایی ایران برای ساخت بمب هستهای" منتشر کنند.
برای مثال العربیه به نقل از دیپلماتهایی که اشارهای به نام آنها نکرده مینویسد: آژانس بینالمللی انرژی اتمی در هفته جاری گزارشی را منتشر میکند که این گزارش از کاهش توانایی ایران برای ساخت بمب به موجب تبدیل نیمی از اورانیوم ۲۰ درصد به سوخت حکایت دارد.
آسوشیتدپرس نیز به نقل از دو دیپلمات که نامشان را فاش نکرده، مینویسد: در گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی که قرار است طی روزهای آینده بطور عمومی منتشر شود، از کاهش شدید توانایی ایران برای ساخت بمب اتمی سخن گفته است.
هر چند رسانههای غربی و عربی سعی دارند از گزارش جدید آژانس به نفع خود استفاده کرده و بار دیگر با سیاهنمایی به فعالیت هستهای صلحآمیز ایران ماهیت نظامی بدهند اما آنچه مشخص است این گزارش جدید تائیدی خواهد بود بر حسننیت ایران برای حل موضوع هستهای و عمل تهران به تعهداتی که براساس توافقنامه هستهای ژنو پذیرفته است.
مقايسه رفتار غرب با آن همه بيصداقتي و بيتعهدي نسبت به آنچه كه با ايران در ژنو به توافق رسيدهاند حاكي از آن است كه غرب به دنبال حل مذاكرات هستهاي نيست و مذاكرات با پروندهسازيهاي جانبي در واقع نوعي بازي غرب براي چيدن ميز مذاكرات آنطور كه خود مدنظر دارد
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره ۷ موضوع توافقی بین ایران و آژانس در مذاکرات تهران و اینکه اجرای این ۷ موضوع در چه مرحلهای قرار دارد، بیان کرد: ۷ موضوع در قالب اقدامات عملی مورد توافق قرار گرفت که باید انجام شود.
وی افزود: این موارد در حال انجام است، درباره زمان پایان این مراحل هنوز فرصت وجود دارد. بعضی از این اقدامات صورت گرفته و برخی در شرف انجام است که در زمان خود به نتیجه میرسد. کمالوندی درباره دور بعدی مذاکرات ایران و آژانس بیان کرد: فعلا زمانی در نظر گرفته نشده است اما در حال بررسی هستیم.
رضا نجفی نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، درباره برگزاری اجلاس NPT و سفر به نیویورک گفت: این اجلاس سومین نشست کمیته مقدماتی کنفرانس بازنگری ۲۰۱۵ NPT است که طبق روال گذشته کمیته مقدماتی پس از تشکیل سه جلسه خواهد داشت که طی سه سال در سه شهر مختلف برگزار میشود.
وی تاکید کرد: کنفرانس بازنگری اصلی هیچگاه به دلیل اختلافاتی که وجود داشته، موفق به تهیه پیشنویس محتوایی نشده است.
نجفی با اشاره به اینکه موضوع دستور کار نیز از مسائلی است که در گذشته مورد اختلاف بوده، اظهار داشت: به طور مثال در سال ۲۰۰۵ در زمانی که دولت محافظهکار بوش در آمریکا بر سر کار بود، به دلیل آنکه آمریکا دستور کار قبلی را نپذیرفت بر سر دستور کار اختلاف ایجاد شد. کشورهای عدم تعهد از یک طرف و آمریکا از طرف دیگر نتوانستند به توافق برسند و یکی از دلایل شکست خوردن اجلاس سال ۲۰۰۵ نیز همین امر بود.
نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی تصریح کرد: از سال ۲۰۱۰ مشکل دستور کار حل شد و این هم به آن دلیل بود که تغییری در موضع آمریکا ایجاد شده وآنها پذیرفتند.