شنبه ۷ دی ۱۳۹۸ - ۲۱:۲۳
کد مطلب : 112208
در بخش اول گفتگو با حمیدرضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی مطرح شد:

مجلس توانایی حل مشکلات جامعه را ندارد

اشاره: مشکلات متعدد زندگی را بیش از گذشته برای مردم دشوار کرده است. از آنجا که کشور با قانون اداره می شود به نظر می رسد باید ریشه مشکلات و گرفتاری های مردم را در قانون، قانونگذاری و قانونگذاران جستجو کرد. بسیاری از مشکلات موجود در جامعه ناشی از کار ضعیف کارشناسی در تدوین لوایح و تصویب در مجلس شورای اسلامی است. در بخش اول گفتگو با حمیدرضا فولادگر نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی از جنبه های گوناگون به بحث و بررسی پیرامون این موضوع پرداخته شده است که مشروح آن در ادامه آمده است:
مجلس توانایی حل مشکلات جامعه را ندارد

در حال حاضر در بخش های مختلف، مشکلات متعددی زندگی مردم را فرا گرفته و مردم از نظر معیشتی، مشکلات اجتماعی و غیره تحت فشار قرار دارند به گونه ای که به نظر می رسد حال زندگی مردم خوب نیست. اگر ما بخواهیم این موضوع را از منظر قانون گذاری را بررسی کنیم، آیا به نظر شما شکل و شیوه قانونگذاری فعلی سبب این مشکلات برای مردم شده است یا خیر؟
همانطور که شما اشاره کردید آسیب های اجتماعی یکی از مهمترین مشکلات و مسائل جامعه است و موضوع بسیار با اهمیتی به شمار می رود. این موضوع آنقدر اهمیت دارد که مقام معظم رهبری نیز به آن پرداخته اند و در این زمینه شورایی تشکیل شده است. این شورای پیگیری هایی در زمینه های مختلف انجام می دهد و جلسات این شورا بیشتر در حضور مقام معظم رهبری تشکیل می شود. یک سری تقسیم کارهایی نیز در این باره انجام گرفته اما تا این لحظه از اینکه تا چه اندازه این مسائل جلو رفته یا مصوبات آن اجرایی شده بی‌اطلاع هستم. آنچه که شما به آن پرداخته اید، موضوع بسیار خوبی است. باید بگویم که آسیب های اجتماعی علامت هستند و ریشه مشکل در جای دیگری است. به نظر من ریشه این مشکلات بیشتر در بحث فرهنگی و تربیتی است و یا در این میان مشکلات اقتصادی مطرح است. شما در نظر داشته باشید مشکلاتی چون اعتیاد، بزهکاری، سرقت، کارتن خوابی و... همگی معضلات اجتماعی هستند که ریشه های آن‌ها در مسائل فرهنگی، تربیتی و اجتماعی خانواده هاست. 

مشکلات جامعه و ریشه های آن چه نسبتی با قانون و قانونگذاری دارد؟
وقتی به مشکلات اجتماعی و اقتصادی مانند بیکاری یا مشکلات معیشتی وارد می شویم و دلایل آنها را ریشه یابی می کنیم متوجه خواهیم شد که عدم دقت در مسائل فرهنگی، سبک زندگی، نبود برنامه ریزی درست اقتصادی و... از جمله دلایلی است که موجب این مشکلات شده است. باید بگویم که در آسیب شناسی قانونگذاری به ویژه ۴۰ سال بعد از انقلاب با لوایح و طرح های مختلفی مواجه بودیم. یکسری از این لوایح که از طرف دولت و برخی از طرح ها که از سوی مجلس ارائه می شد، بر اساس برنامه ریزی، تحقیقات و کارهای پژوهشی بود و برخی از لوایح دولت هم به مسائل روزمره جامعه برمی گشت. در واقع دولت برای حل این مسائل لایحه ای را به مجلس ارائه می کرد و یا مجلس طرحی دو فوریتی برای بررسی مسائل به مجلس می داد. در عین حال اصلاحات قوانین هم بخشی از این قانونگذاری ها بود. 

نقش کار علمی و کارشناسی در بهبود قانونگذاری کشور چیست؟
باید توجه داشت نتیجه کلیه لوایح و طرح هایی دولت و مجلس که مطالعه، پژوهش و کار عمیق و کارشناسی همراه بود، قوانین مستحکم ترو جامع تری به دنبال داشت و بر حل مشکلات کشور راهگشاتر بود. اما ممکن است در قانون گذاری‌هایی که بیش از مسائل روزمره بوده است، تعمق کمتری وجود داشته است. چرا که در طرح فوریت دار یا مشکلات روزمره قرار بوده است مشکلی حل شود، اما متاسفانه بیشتر قوانین به طور کلی اینگونه نیست که مبتنی بر بحث های کارشناسی بوده باشد. در آسیب شناسی قوانینی که از مجلس می‌گذرد، توانستیم به این نتیجه برسیم. 

قانونگذاری در کشورهای پیشرفته چگونه انجام می شود؟
در تمام مجالس قانونگذاری دنیا نظام پارلمانی مبتنی بر احزاب است و احزاب با بررسی مسائل مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه راه حل‌های خود را در این باره ارائه می‌دهند و اهداف حزب خود را در مجلس دنبال می‌کنند. یا اینکه اگر به شکل حزب نباشند از مجموعه کارهای پژوهشی استفاده می‌کنند و برای دستیابی به نتیجه درست از کارشناسی های متعدد استفاده می‌کنند. برخی از کشورها هم نظام پارلمانی بزرگتری دارند که در مسائل حوزه انتخاباتی مردم می روند و سه ماه یک بار تشکیل جلسه می دهند و قانون گذاری می‌کنند، یا اینکه اگر هیات رئیسه دعوت کند و تعداد نمایندگان برای جلسات فوق العاده لازم باشد، به قانون گذاری اقدام می کنند و اینطور نیست که در مجلس هر روز قانون گذاری انجام شده باشد. 

نقش احزاب در قانونگذاری ایران چیست؟
در ایران، اولاً نظام حزبی نداریم تا احزاب کار کنند و مجلس نیز به پشتوانه حرکت حزبی خود به قانونی رای نمی‌دهد و روی طرح و لوایح نظری نمی‌دهد. دو پارلمانی هم نیستم که بگویم، پارلمان بزرگتری داریم که در حوزه‌های انتخابیه و هر چند وقت یک بار تشکیل جلسه می‌دهند و به قوانین رسیدگی می‌کنند. ایران یک مجلس دارد که در ایام مختلف سال باید از ریزترین مسائلی که از سوی مردم حوزه انتخابیه مطرح می‌شود تا مسائل کلان کشوری را بررسی کند. از سوی دیگر از آنجا که مبتنی بر سیستم پارلمانی و حزبی نیز نیستیم، بسیاری از نمایندگان برای حضور در دوره بعد مجلس تصمیم گیری هایی جهت دار انجام می دهند.
همان استیضاح هایی که نمایندگان مجلس شورای اسلامی صبح امضا می کنند و ظهر آن را پس می گیرند؟
بله همانطورکه گفتم ممکن است در صحن علنی نظرهایی مطرح شود که ثبات ندارد. البته از دوره چهارم مجلس با تاسیس مرکز پژوهشها در راه بهبود قانون گام برداشت.
تا چه حدی فعالیت مرکز پژوهشهای مجلس برای رویکرد کارشناسی شده قانون گذاری موثر است؟
البته موثر است و می تواند یک مقدار خلا نبود سیستم های کارشناسی که در برخی از کشورها برای تدوین قانون فعالیت می کنند، در کشورمان جبران کند. بسیاری از کشورها سیستم مشاوره و کارشناسی فعالی دارند و احزاب در آنها به خوبی فعال هستند که در سیستم قانون گذاری کشور وجود ندارد و این مرکز می توان چنین جای خالی را پر کند. مرکز پژوهش ها به دو شیوه کار می کند. اول اینکه یا خود مرکز ابتدا به ساکن در مورد طرح ها و لوایح نظر می دهد و یا سفارش محور عمل کرده و از سوی مجلس برای پژوهش و بررسی موضوعی مامور می شود. تجربه ای که کسب کرده ایم به عنوان مثال در موضوع صنایع به کمسیون صنایع طرح و لوایح متعددی ارائه می شود و یا کمیسیون ویژه اصل ۴۴ کار بسیار حساس است خودمان مرکز پژوهش های مجلس را به کار می گیرم. یعنی وقتی می خواهیم طرح یا گزارشی نظارتی را تهیه کنیم، خودمان مرکز پژوهشها را بر اساس نیازهای خودمان به کار می گیریم و در اکثر موارد هم جواب داده و موثر است.
هم اکنون ۴۰ سال است که از وقوع انقلاب اسلامی می گذرد و کارکرد های امروز مجلس به مثابه دیکته ای نوشته شده است. اگر ۴۰ سال قبل این سوال را از شما می کردم شاید شما به گونه ای دیگر به آن جواب می دادید اما در حالا حاضر مشکلات و آسیب های اجتماعی که جانبعالی نیز در اظهارات خود به آن اشاره کردید بیشتر ناشی از مشکلات معیشتی مردم است.
سوال من این است که این ریشه هایی را که به آن اشاره کرده و فرمودید معلول یک علت هستند، و این علت ها یک شبه نیامده اند، با توجه به شرایط کشور و آرایش آن و اینکه نظام ما تک پارلمانی است و احزاب فعالی هم نداریم چگونه حل می شود و آیا مجلس توانایی حل این مشکلات را دارد یا خیر؟
اگر بخواهم به صراحت بگویم، بدون کمک و به تنهایی مجلس توانایی حل مشکلات جامعه را ندارد. با این حال مجلس می تواند برای حل این مشکلات کاملاً تاثیر گذار بوده و ریل گذاری و بستر سازی انجام داده و دولت را بکار گیرد.
به نظر می رسد که مجلس به هیچ عنوان توان حل مشکلات را ندارد. هرگاه به مجلس می رویم، با معترضانی که در بیرون مجلس صف کشیده اند روبرو می شویم. همچنین وقتی از مجلس بیرون می آییم تعداد دیگربه اعتراض مشغول هستند. به نظر شما مجلس نباید برای حل این مشکل چاره ای بیاندیشد؟ نباید به پیشوارز حل این چالش برویم؟ همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند کشور در آستانه انتخابات در شرایط حساسی به سر می برد و همانگونه که بررسی ها نشان می دهد یک سر مشکلات به چالش قانون گذاری بر می گردد؟ شما توجه داشته باشید ۴ دهه قانونگذاری انجام شده است، مشکلات کم که نشده زیاد هم شده است. چرا نباید به قانون گذاری به چشم یک چالش نگاه کنیم؟
در مورد سوال اول شما و اینکه آیا مجلس واقعاً می تواند ساختار سازی کند باید بگویم که این اقدام به تنهایی کاری سخت برای مجلس است و حتی امروز شاهد هستیم آن قسمتی هم که برای مجلس بوده، به خوبی اجرا نشده است. البته مقطعی و موردی اقداماتی را انجام داده است، به عنوان مثال در مورد برنامه ششم توسعه خود مجلس به موضوع ورود کرد و دولت برنامه ای به نام برنامه ششم به مجلس نداد. در آن زمان دولت یکسری احکامی که را نیاز داشت به مجلس ارائه داد. 

نویسنده: کتایون مافی

https://siasatrooz.ir/vdcbg5b8wrhb85p.uiur.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی