پشت چراغ قرمز اگر سرگرم روزمرگي‌هاي خود نباشيم كودكان بسياري را مي‌بينيم كه با فال يا گلي در دست در انتظار گوشه چشمي از سوي سرنشينان يا عابران مانده‌اند.
كودكاني كه كافيست از آنها عكسي بگيريم تا به دنبالت دوان دوان راه بيفتند كه خاله يا عمو تو رو خدا عكسم را پاك كنيد.
كودكاني كه وقتي با برخي از آنها شروع به صحبت مي‌كنيم خجالت زده مي‌شوند و تنها به گفتن اين نكته بسنده مي‌كنند كه ناچاريم براي بهبود وضعيت خانوادگي خود كار كنيم.
نزديك به دو ميليون كودك مجبورند كار كنند
براساس تعاريف کودکان كار به افراد زیر ۱۸ سال گفته مي‌شود که براي گذران زندگي خود مجبور به كار هستند.
سازمان بهداشت جهانی و یونیسف در اواسط دهه ۱۹۹۰ تعداد آنها را ۱۰۰ میلیون نفر تخمین زده‌اند بطوريكه گفته مي‌شود در جهان حدود ۲۵۰ میلیون کودک کار بین سنین ۵ تا ۱۴ سال وجود دارد.
طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار کودک در ایران به صورت مستقیم درگیر کار هستند و بررسی‌ها نشان می‌دهد هر کودک ماهیانه ۸۰ تا ۱۰۰ هزار تومان درآمد دارد. اين در حالي است كه در قوانین ایران طبق ماده ۷۹ قانون کار، به کار گماردن افراد کمتر از ۱۵ سال تمام (پسر و دختر) ممنوع است. ممنوعيت قانوني كه به هيچ‌وجه مورد توجه قرار نمي‌گيرد و گذري در كوچه و خيابان‌هاي هر گوشه ايران بيانگر كار كودكان است.
براساس آنچه جامعه‌شناسان مي‌گويند تغییر ارزش‌های اجتماعی و فاصله بین نسل‌ها، اعتیاد، بزهکاری، خشونت و اغفال دوستان و همسالان و عوامل خانوادگی، جدایی والدین به اعتیاد، سنت‌ها و باورهای نادرست درباره کودکان، ناپدری و نامادری، بیماری‌های روانی، بحران هویت، ناکامی آرزوها، فرار از خانه و مدرسه از جمله دلايل گرايش كودكان و به عبارتي كار اجبار افراد زير ۱۸ سال است. اين در حالي است كه ۹۰ درصد این كودكان خانواده دار هستند و شب سر را بر بالين زندگي خانوادگي مي‌گذارنند.
كودكان كار چشم انتظار به نتيجه رسيدن آيين‌نامه‌ها
آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان اولین‌بار در دولت نهم مطرح و به تصویب رسید و قرار بر این بود که با همکاری دستگاه‌ها و ارگان‌های ذیربط در زمینه جمع‌آوری و ساماندهی این کودکان، اقدامات مثبت و مهمی انجام شود.
در همين خصوص مدیر‌کل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد آیین‌نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان به مهر گفت: شورای ساماندهی کودکان خیابانی بعد از ۸ سال از تصویب تعطیل بود و علی‌رغم اینکه ۱۱ دستگاه عضو آن هستند اما جلسه‌ای برای ساماندهی کودکان تشکیل نشد اما به تازگی در سال‌جاری برای استفاده از نظرات کارشناسان و تشکل‌های غیر‌دولتی اتاق فکری با حضور این افراد و همچنین وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل شد.
روزبه کردونی گفت: علاوه بر تهران در دو استان البرز و گلستان نیز شورای ساماندهی کودکان کار و خیابان تشکیل شده است.
وی درباره بازنگری آیین‌نامه گفت: آیین‌نامه قبلی یکسری نواقصی داشت و با توجه به اینکه دو دستگاه وزارت کشور و دفتر اتباع در شورای ساماندهی عضو نبودند به همین دلیل امکان انجام یکسری اقدامات برای کودکان کار و خیابان خارجی مانند تحصیل، بیمه و... آنان وجود نداشت بنابراین آیین‌نامه با استفاده از نظرات کارشناسان بازنگری می‌شود.
مدیر‌کل آسیب‌های اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به وظایف دستگاه‌های عضو اشاره و تاکید کرد: با توجه به اینکه در سال‌های گذشته اقدام عملی در زمینه ساماندهی کودکان کار و خیابان انجام نشده به همین دلیل ۷ ماه کار کرده‌ایم تا وظایف ۱۱ دستگاه عضو به طور واضح و شفاف مشخص و به آنها اعلام شود تا دیگر مشکلی در اجرا ایجاد نشود. کردونی بازنگری آیین‌نامه را اتفاقی مفید دانسته و معتقد است در حوزه ساماندهی کودکان به تدبیر نیاز داریم و برای موفقیت در حوزه آسیب‌های اجتماعی دولت و مردم باید در کنار هم قرار گرفته و فعالیت کنند و یک ارگان و یا دولت به تنهایی نمی‌تواند اقدامی انجام دهد.
حرف آخر
حرف آخر اين گزارش را نيز به وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، علی ربیعی مي‌سپاريم كه مي‌گويد: وظیفه دولتمردان در دولت تدبیر و امید کاستن از رنج مردم و محو فقر و محرومیت است و تفاوت دولت یازدهم با دولت‌های دیگر آن است که این دولت براساس استراتژی رفاهی حرکت می‌کند که بخشی از این رفاه ایجاد تحول در گروه‌های آسیب‌پذیر است.
حرف آخري كه منتظر مي‌ماند تا ببيند دولت تدبير و اميد براي بهبود وضعيت زندگي غريب به دو ميليون كودك كار ايراني چه مي‌كند و چگونه مي‌تواند با تدبير رنگ اميد را به زندگي اين كودكان بازگرداند. اما در اين بين نبايد از ياد ببريم درد كودكان كار ايران تنها با حرف و حديث و شعار دوا نمي‌شود و سرگرم كردن خود پشت بندهاي قانوني پاسخي براي حل اين معضل نيست. معضلي كه همواره به حال خود رها شده است تا شاهد آن باشيم كه بخشي از كودكان كار ديروز جزو قشر آسيب‌زاي امروز جامعه به حساب مي‌آيند.
حرف آخر اين گزارش تنها اميدوار است دولت تدبير و اميد به دنبال راه‌هاي رفته راه‌حلي ريشه‌اي براي درمان اين معضل پيدا كند تا دولت‌هاي بعدي ادامه‌دهنده فعاليت آغاز شده در اين دولت باشند.
