اشاره: قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین از وظایف مجلس است. بدون تردید تورم قانون و قانونگذاری در کشور امر نظارت بر حسن اجرای قوانین را دشوار کرده و می کند. ناکارآمدی قوانین در حل مشکلات زندگی مردم با شیوه های معمولی نظارتی نیز قابل تشخیص است و در این زمینه نیاز به انجام عملیات نظارت تخصصی وجود ندارد. نبود نظارت کافی و عدم وجود ضمانت اجرایی نظارت ها موجب شده است که ناکارآمدی هر دو وظیفه قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین را فرا بگیرد و جایگاه مجلس را به عنوان «راس امور کشور» با تزلزل مواجه سازد. برای بررسی نقش نظارتی مجلس ، اصل قانون برای صحت استناد، نقل و بخش های غیرنظارتی آن برای اختصار حذف شده است. ضمن اینکه اطلاع رسانی قوانین به مخاطبان فی نفسه کار مفیدی است از این طریق بر قوانین مادر تاکید و از نقل اصلاحات و تغییرات قانون به دلیل جزیی بودن آنها خودداری شده است. علیرغم اینکه نظارت بر حسن اجرای همه قوانین از وظایف مجلس است در این نوشتار به بررسی وضعیت نظارت بر حسن اجرای قوانینی پرداخته شده است که نماینده یا نمایندگان ناظر به انتخاب مجلس در آن حضور دارد. این نوشتار به پرسشگری عملکرد نظارتی مجلس پیرامون قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي (فصل اول) می پردازد که هم اکنون از نظر خوانندگان می‌گذرد:
قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمين اجتماعي مصوب ۱۸/۵/۱۳۸۳
فصل اول- اهداف، قلمرو و وظايف
ماده ۱ – در اجراي اصل بيست و نهم (۲۹) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و همچنين بندهاي (۲) و (۴) اصل بيست و يكم (۲۱) قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و در جهت ايجاد انسجام كلان سياست هاي رفاهي كه به منظور توسعه عدالت اجتماعي و حمايت از همه افراد كشور در برابر رويدادهاي اجتماعي، اقتصادي، طبيعي و پيامدهاي آن، نظام تأمين اجتماعي با رعايت شرايط و مفاد اين قانون و از جمله براي امور ذيل برقرارمي گردد:
الف- بازنشستگي، ازكارافتادگي و فوت
ب- بيكاري
ج- پيري
د- در راه ماندگي، بي سرپرستي و آسيب هاي اجتماعي
ه- حوادث و سوانح
و- ناتواني هاي جسمي، ذهني و رواني
ز- بيمه خدمات بهداشتي، درماني و مراقبت هاي پزشكي
ح- حمايت از مادران به خصوص در دوران بارداري و حضانت فرزند
ط- حمايت از كودكان و زنان بي سرپرست
ي- ايجاد بيمه خاص بيوگان، زنان سالخورده و خودسرپرست
ك- كاهش نابرابري و فقر
ل- امداد و نجات.
تبصره ۱- برخورداري از تأمين اجتماعي به نحوي كه در اين قانون مي آيد حق همه افراد كشور و تأمين آن، تكليف دولت محسوب مي شود.
ماده ۲- نظام جامع تأمين اجتماعي شامل سه حوزه مي باشد:
الف- حوزه بيمه اي
ب- حوزه حمايتي و توانبخشي
ج- حوزه امدادي
پرسشگری از عملکرد نظارتی مجلس
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر بازنشستگي، ازكارافتادگي و فوت به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر بيكاري به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر پيري به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر در راه ماندگي، بي سرپرستي و آسيب هاي اجتماعي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حوادث و سوانح به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر ناتواني هاي جسمي، ذهني و رواني به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر بيمه خدمات بهداشتي، درماني و مراقبت هاي پزشكي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حمايت از مادران به خصوص در دوران بارداري و حضانت فرزند به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حمايت از كودكان و زنان بي سرپرست به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر ايجاد بيمه خاص بيوگان، زنان سالخورده و خودسرپرست به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر كاهش نابرابري و فقر به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر امداد و نجات به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر ايجاد انسجام كلان سياست هاي رفاهي كه به منظور توسعه عدالت اجتماعي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حمايت از همه افراد كشور در برابر رويدادهاي اجتماعي، اقتصادي، طبيعي و پيامدهاي آن به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر گسترش نظام بيمه اي و تأمين سطح بيمه همگاني براي آحاد جامعه با اولويت دادن به بيمه هاي مبتني بر بازار كار و اشتغال به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر ايجاد هماهنگي و انسجام بين بخش هاي مختلف بيمه هاي اجتماعي ودرماني به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر اجراي طرح بيمه اجباري مزدبگيران به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر تشكيل صندوق هاي بيمه اي مورد نياز از قبيل بيمه حرف و مشاغل آزاد (خويش فرمايان و شاغل غيردائم)، بيمه روستائيان و عشاير، بيمه خاص زنان بيوه و سالخورده و خودسرپرست و بيمه خاص حمايت از كودكان به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر گسترش بيمه هاي خاص جبران خسارات ناشي از حوادث طبيعي از قبيل سيل، خشكسالي، زلزله و طوفان به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر پشتيباني حقوقي از بيمه هاي تكميلي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر نظارت بر عملكرد صندوق هاي بيمه اي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر پيگيري اصلاح اساسنامه هاي شركت ها و صندوق هاي بيمه اي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر نظارت بر تعادل منابع و مصارف صندوق ها بر اساس علم محاسبات بيمه اي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر اطلاع رساني درخصوص خدمات بيمه اي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر سازماندهي و هدفمند كردن يارانه ها و منابع حمايتي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر هماهنگي بخش هاي مختلف دولت در راستاي پيشگيري از آسيب هاي اجتماعي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر مشاركت در تعيين خط فقر (مطلق و نسبي)به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حمايت از افراد جامعه در برابر رويدادهاي اقتصادي، اجتماعي و پيامدهاي سوء آنها خصوصا در زمينه بيكاري، بي سرپرستي، در راه ماندگي و پيري به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر تأمين حداقل زندگي براي همه افراد و خانواده هائي كه درآمد كافي ندارند با اولويت افرادي كه به دلايل جسمي و رواني قادر به كار نيستند به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر پرداخت مقرري به افراد جوياي كار به شكل وام و براي مدت محدود به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر تحت پوشش قرار دادن خانواده هاي بي سرپرست و زنان خودسرپرست به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر فراهم سازي امكانات، آموزش بازتواني و ايجاد مهارت هاي شغلي خانوارهاي نيازمند به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر حمايت از مادران بخصوص در دوران بارداري و حضانت فرزند به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر تأمين خدمات پيشگيري از بروز يا تشديد معلوليت ها و آسيب هاي اجتماعي در گروه هاي هدف و تحت پوشش قرار دادن آنها در سه سطح پيشگيري، درمان و توانبخشي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر فراهم آوردن امكانات لازم به منظور بهبود وضع جسمي، ذهني، اجتماعي و اقتصادي معلولين براي ادامه زندگي و تلاش براي تأمين استقلال و خودكفائي معلولان، افراد محروم از فرصت هاي برابر اجتماعي و آسيب ديدگان اجتماعي به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر آماده سازي محيط اجتماعي و فضاي فيزيكي متناسب با ويژگي ها و توانايي هاي معلولان به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر ادامه روند حمايت از نيازمندان روستائي و عشاير به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر آماده سازي و هماهنگي سازمان ها و نهادهاي ذيربط براي ارائه فوري و كافي خدمات به آسيب ديدگان رويدادهاي غيرمترقبه در جهت تأمين نيازهاي اوليه آسيب ديدگان از حوادث طبيعي شامل تغذيه، پوشاك و سرپناه موقت در چارچوب طرح امداد و نجات كشوربه تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر پيش بيني سازوكارهاي لازم براي امور مربوط به بازسازي كوتاه مدت با همكاري سازمان هاي دولتي و غيردولتي و نهادهاي مدني به تفکیک سال چیست؟
- اسامی اعضاء ناظر از نمایندگان مجلس موضوع این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی کمیسیون های تخصصی مجلس بر حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مجلس بر استفاده از ابزارهای نظارتی شامل تذکر شفاهی، تذکر کتبی، ایراد سوال و استیضاح در حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی مرکز پژوهش های مجلس بر حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی دیوان محاسبات کشور در حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس بر حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد سازمان بازرسی کل کشور به درخواست مجلس پیرامون حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- گزارش عملکرد نظارتی آيين نامه اجرايي موضوع تبصره ۷ قانون الحاق ۵ تبصره به قانون نحوه اجراي اصل ۸۵ و ۱۳۸ قانون اساسي پیرامون حسن اجرای این قانون به تفکیک سال چیست؟
- به اعتقاد مجلس از زمان تصویب این قانون تاکنون، آیا عملکرد قانون توسط مجریان مطلوب بوده است؟
- آیا قانون یاد شده به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یافته است؟
- اطلاع رسانی اجتماعی عملکرد نظارتی مجلس بر مورد حسن اجرای این قانون چگونه بوده است؟
- اسناد و گزارشات نظارتی مجلس پیرامون این قانون در کدام مرکز نگهداری می شود؟
نویسنده: دکتر محمد رضا ناری ابیانه
