براساس اعلام بانک مرکزی نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به فروردین‌ماه ۹۷ نسبت به دوازده ماه منتهی به فروردین‌ماه ۹۶ معادل ۹.۲ درصد بوده است.
اگرچه مبنا قرار دادن این نرخ می‌تواند علمی ترین روش ممکن برای بررسی وضعیت معیشتی و اقتصادی در کشور باشد اما متاسفانه دست کاری شدن برخی فرمول و لحاظ کردن برخی شاخص‌های غیرموثر در محاسبه این نرخ و همچنین ناهمخوانی آن با شرایط ملموس اقتصادی مردم سبب شده تا نتوان از این شاخص به عنوان یک ابزار محاسباتی بهره گرفت.
طبق اعلام بانک مرکزی، شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در فروردین‌ماه ۹۷ رقم ۱۱۵.۶ را نشان می‌دهد که نسبت به ماه قبل با رشد ۰.۸ درصدی و نسبت به ماه مشابه سال گذشته با رشد ۷.۹ درصدی روبه‌رو بوده است. از سوی دیگر آمارها سالانه بانک مرکزی بر این موضوع تاکید دارد که قیمت کالاهای اساسی با رشد قابل توجهی روبه‌رو بوده است به این ترتیب که تخم‌مرغ بیش از ۲۵ درصد، میوه‌های تازه بیش از ۱۵ درصد، گوشت قرمز ۱۲ تا ۱۵ درصد و چای ۱۲ تا ۱۳ درصد و روغن نباتی ۱.۳ درصد رشد را به عنوان کالاهای اساسی تجربه کرده‌اند.
آمارها ارایه شده از سوی بانک مرکزی در شرایطی است که متولیان بازار رقم‌های به مراتب بالاتری را اعلام می‌کند. رئیس اتحادیه توزیع‌کنندگان گوشت گوسفندی می‌گوید؛ با نوسانات نرخ دلار انگیزه برای قاچاق گوسفند افزایش یافته که باعث گرانی گوشت قرمز شده است؛ به گونه‌ای که هر کیلوگرم گوشت گوسفندی ۴۷ تا ۴۹ هزار تومان به دست مشتری می‌رسد.این به آن معناست که برای خرید ۱ کیلوگرم گوشت گوسفندی باید ۵۰ هزار تومان هزینه شود. وی بر این باور است که افزایش نرخ دلار این بازار را نیز دستخوش نوسان کرده است.
از سوی دیگر برخی از صنایع لبنی اقدام به افزایش قیمت شیر پرمصرف خود تا مبلغ ۷۵۰ تومان در هر لیتر کردند به این ترتیب که قیمت محصول پر مصرف شیر بطری در برخی از شرکت‌های تولیدکننده صنایع لبنی دوباره گران شد به طوری قیمت هر لیتر (حدود ۹۵۰ میلی‌لیتر) شیر بطری در برخی از صنایع لبنی برای فروش محصول شیر پرچرب و کم‌چرب به ترتیب به قیمت ۳۲۰۰ تومان و ۳۰۰۰ تومان رسید و قیمت این محصول در برندی دیگر نیز به ترتیب به قیمت ۲۸۵۰ تومان و ۲۷۵۰ تومان افزایش یافته است.
این اتفاق در شرایطی رخ داده که براساس آخرین اعلام قیمت سازمان حمایت، نرخ هر لیتر شیر بطری یک لیتری پرچرب ۲۴۴۰ تومان اعلام شده بود و این بدان معناست که قیمت این محصولات در دو برند یاد شده با حدود ۷۵۰ تومان و ۴۰۰ تومان گران‌فروشی، عرضه می‌شود.
متولیان در مقابل این حجم افزایش قیمت؛ تنها اقدام به افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارگران کرده‌اند به این ترتیب که پایه حقوق کارگران با افزایش ۱۸۶ هزار تومانی از ۹۳۰ هزار تومان به یک میلیون و ۱۱۶ هزار تومان رسیده است.
حال اگر مبنا دریافت حقوق را همین یک میلیونو ۱۱۶ هزار تومان قرار دهیم و فرد کارگر سرپرست یک خانواده ۴ نفره باشد و در یک ملک استیجاری هم سکونت داشته باشد به منظور اینکه بتواند معیشت خانواده خود را تامین کند؛ چه مواد غذایی را باید از سبد کالاهای خود حذف کند تا بتواند با این رشد قیمت‌ها زندگی کند ویا اینکه تلاش کند تا زنده بماند.
طبق اعلام نظر کارشناسان و اقتصاددانان در حال حاضر خط فقر در ایران از مرز ۳ میلیون تومان گذشته است اما متولیان دولتی از آنجا که حقوق نجومی دریافت می‌کنند نمی‌توانند این نوسان قیمتی را احساس کنند چراکه رشد ۳۰ درصدی قیمت تنها تن کارگرانی را به لرزه در می‌آورد که تاکنون اقلامی خوراکی مانند گوشت، شیر، مرغ، برنج و تخم‌مرغ را از سبد خوراکی‌های خود حذف کرده‌اند و این قبیل نوسانات نه تنها متولیان را نگران نمی‌کند بلکه حتی نمی‌تواند آنها را به این فکر وا دارد که با این روند گرانی چه کسی باید به داد دل کارگران برسد.
خط فقر توهمی
احمد ميدري معاون رفاه اجتماعي وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي پیش از این گفته بود؛ براي رسيدن به رقم فقر ملي، فرمول مشخصي را مدنظر قرار داده‌ايم بدين صورت كه فقر شديد يا همان خط فقر ملي را از حاصلضرب هزينه‌هاي خوراكي هر خانواده به دست مي‌آوريم كه ميانگين آن چيزي حدود ٧٠٠ هزار تومان براي هر خانوار ٣ تا ٥ نفره است.
اين رقم به عنوان ملاك خط فقر ملي در حالي توسط يك مقام رسمي اعلام شده كه حداقل مزد سال ۹۶ کارگران؛ ٩٣٠ هزار تومان بود و پايه مزدي در مقايسه با نرخ متوسط هزينه خانوار شهري كه توسط بانك مركزي حدود ٣ ميليون و ٤٠٠ هزار تومان اعلام شده بود و از سوی دیگر نرخ حداقل هزينه سبد معيشت براي يك خانواده ٥/٣ نفره كه توسط شوراي عالي كار براي سال ۹۶ محاسبه شده بود؛ ۲ ميليون و ۴۸۹ هزار تومان بود.
خط سیری
حسین راغفر کارشناس اقتصادی با بیان اینکه از دي‌ماه سال ٨٩ كه پرداخت يارانه‌ها شروع شد تا امروز به يك خانواده پنج نفره ٢٢٥ هزار تومان پرداخت مي‌شود گفت: اگر اين ارزيابي در مورد رقم ٧٠٠ هزار تومان براي يك خانواده پنج نفره صورت گرفته باشد، اين رقم حتي كفاف خوراك آن خانوار را هم نمي‌دهد.
هر فرد در اين خانواده ماهانه ١٤٠هزار تومان مي‌تواند خرج كند. به اين ترتيب هر فرد روزانه تقريبا ٤ هزار و ٢٥٠ تومان سرانه براي تغذيه دارد كه تصور نمي‌كنم كسي بتواند با اين رقم دو هزار كيلو كالري با ريزمغذي‌هاي كافي طبق معيارهاي تغذيه در سال ٩٧ (سال اجراي برنامه) تامين كند. احتمالا با اين پول فقط مي‌توان با نان‌بربري سير شد.
