عراق این روزها دورانی حساس را سپری میکند که محور آن را چگونگی شکلگیری ساختار سیاسی عراق پس از برگزاری انتخابات پارلمانی تشکیل میدهد. اکنون جریانهای اصلی پیروز انتخابات همچون جریان صدر، جریان العامری، عمار حکیم، حیدر البعادی و نوری المالکی در حال رایزنی برای چگونگی شکلدهی دولت آینده هستند.
براساس قانون عراق، جریانهایی میتوانند تشکیلدهنده دولت باشند که ۵۰ به علاوه یک از جمع نمایندگان پارلمان را در اختیار داشته باشند. ترکیب پارلمان اکنون دارای ۳۲۹ نماینده است لذا جریانی میتواند تشکیل دهند دولت آتی عراق باشد که بیش از نیمی از این ترکیب را به دست آورده باشد. براساس تقسیمات نانوشته در باب تقسیم قدرت در عراق، رئیسجمهور از کردها، رئیس مجلس از اهلسنت و نخستوزیر از شیعیان خواهد بود لذا اکنون محور اصلی رایزنیها برای انتخاب نخستوزیر با گروههای شیعه است.
چنانکه از نتایج انتخابات بر میآید هیچ کدام از جریانها به تنهایی نمیتوانند تشکیلدهنده دولت باشند و نیازمند ائتلاف هستند. مسئلهای که موجب شده تا رایزنیهای فشردهای میان گروهها برای رسیدن به حد نصاب لازم در جریان باشد. این روند در حالی ادامه دارد که مطالبه مردم عراق از این جریانها چند نکته اساسی دارد. نخست آنکه مردم در حالی پای صندوقهای رای رفتهاند که همچنان خطر تروریسم جان آنها را تهدید میکند و لذا حضور آنها پای صندوقهای رای را میتوان بیانگر این پیام دانست که آنها به دنبال رسیدن کشورشان به ثبات و آرامش سیاسی است که زمینهساز تشکیل دولتی سراسری برای تحقق مطالبات مردمی میشود. اکنون بازسازی عراق و پایان دادن به بقایای تروریستها مطالبه اصلی مردم است که راهکار تحقق آن تشکیل دولتی فراگیر و به دور از تنشهای سیاسی است.
دوم آنکه سابقه عراق نشان میدهد که بعد از هر انتخاباتی در عراق شرایط برای دشمنان این کشور فراهم شده تا با دخالت در روند تشکیل دولت و ایجاد اختلاف میان جریانهای سیاسی برای برهم زدن ثبات این کشور گام بردارند. روندی که نمود آن را در رفتارهای آمریکا و عربستان میتوان مشاهده کرد که نه تنها در روند انتخابات بعد در زمان رایزنیهای گروههای سیاسی برای تشکیل دولت میتوان مشاهده کرد.
همگرایی گروههای سیاسی در تشکیل دولت مولفهای خواهد بود که زمینه ساز ناکامی این دخالتها خواهد بود. به هر تقدیر رفتار گروههای حاضر در روند سیاسی عراق نشان میدهد که محور تلاش آنها پاسداری از مطالبات مردمی است که خطر تروریسم را به جان خریده و پای صندوقهای رای آمدهاند تا آیندهای روشن را برای کشورشان ترسیم کنند. آیندهای که در آن بازسازی کشور از ویرانههای برجای مانده از تروریسم و نیز استقلال در برابر دخالتهای آمریکا و شرکای آن محور اصلی آن را تشکیل میدهد.
نویسنده: علی تتماج