برخی کارشناسان، شیوع عفونت‌هاي بیمارستانی در کشور را بین ۱۰ تا ۱۵ درصد عنوان مي‌کنند؛ عفونت‌هایی که گاهی مانند عفونت اخیر در بیمارستان ولیعصر(عج) مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) خبرساز مي‌شوند.
در خبرها آمده است که ۹ نوزاد بستری در NICU بیمارستان یاد شده فوت کرده‌اند این در حالی است که منابع آگاه اعلام کرده‌اند که فقط سه نوزاد از ۹ نوزاد یاد شده به عفونت بیمارستانی مبتلا شده‌اند و بقیه بر اثر عوامل دیگری همچون نارسی و مشکلات زمینه‌اي جان خود را ازدست داده اند.
هرچند نارس بودن نوزاد، ناهنجاری‌هاي مادرزادی و پایین بودن قابل توجه وزن زمان تولد یا بیماری‌هاي جدی زمینه‌اي مانند پنومونی، هیدروسفالی و تشنج از جمله علل مرگ این نوزادان از سوی مسئولان نظام سلامت عنوان شد اما آنچه بیش از همه ذهن افکار عمومی را درگیر کرد، علت مرگ برخی از این نوزادان به دلیل عفونت بیمارستانی بود.
عفونت بیمارستانی چیست؟
به طور کلی عفونت بیمارستانی به عفونتی اطلاق مي‌شود که در طول زمان بستری بودن در بیمارستان ایجاد مي‌شود و هنگام پذیرش بیمار وجود نداشته و در دوران نهفتگی هم نبوده است.
آیا در ایجاد عفونت بیمارستانی در خصوص سه نوزاد از ۹ نوزاد فوت شده، اهمال شده است؟ آیا مسئولان بخش مراقبت ویژه مي‌توانستند از مرگ این نوزادان پیشگیری کنند؟ و اصولا آیا عفونت بیمارستانی فقط در ایران رخ مي‌دهد یا اتفاقی مرسوم و طبیعی است؛ اگر موضوع طبیعی بوده است، چرا موجب جنجال رسانه‌اي شد و آیا اکنون بیمارستان ولیعصر مجتمع بیمارستانی امام خمینی(ره) که به عفونت بیمارستانی آلوده بود، دوباره مي‌تواند نوزادان را پذیرش کند؟ این سوالاتی است که ذهن افکار عمومی به ویژه رسانه‌ها به عنوان نمایندگان مردم را درگیر کرده است.
عفونتی که از بخشی به بخش دیگر بیمارستان حرکت مي‌کند
دکتر ژیلا میرلاشاری، مدیر دپارتمان مراقبت‌هاي ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در این‌باره به ایرنا گفت: بخش مراقبت ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر(عج) به عفونت آسینتوباکتر آلوده شده بود. وی در عین حال بابت این موضوع که این عفونت چه زمانی در بخش یاد شده، منتشر شده است، اظهار بی‌اطلاعی کرد. بنا بر اين گزارش البته دکتر صدف علی پور معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران پیش تر اظهارداشت که بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان از ۱۴ اسفند سال گذشته به مدت دو هفته تعطیل شده بود.
این عفونت فقط به ایران اختصاص ندارد
میرلاشاری افزود: این عفونت فقط مختص بیمارستان‌هاي ایران نیست و حتی بیمارستان‌هاي کشورهای پیشرفته نیز ممکن است به این عفونت آلوده شوند. این عفونت در جاهای خیس و مرطوب رشد مي‌کند و بسیار هم مقاوم نسبت به تمام داروها است. وی تاکید کرد: این باکتری، حالت مهاجم دارد و در همه بخش‌هاي بیمارستانی حرکت مي‌کند؛ بطورمثال این عفونت از بخش زایمان با حرکت مادر به بخش NICU (مراقبت‌هاي ویژه نوزادان) منتقل مي‌شود.
مدیر دپارتمان مراقبت‌هاي ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: آسینتوباکتر به سیستم ایمنی نوزادان بستری در این بخش حمله کرد و موجب مرگ برخی نوزادان نارس در بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر(عج) شد.
چرا مرگ ۹ نوزاد توجه افکار عمومی را به خود جلب کرد؟
با آنکه وقوع عفونت بیمارستانی غیرقابل انتظار نیست و در دیگر کشورها نیز رخ مي‌دهد اما مرگ ۹ نوزاد موجب توجه و نگرانی افکار عمومی شد.
مدیر دپارتمان مراقبت‌هاي ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: همه ۹نوزادی که در بخش مراقبت‌هاي ویژه بیمارستان ولیعصر(عج) مجتمع امام خمینی(ره) بستری شدند، نارس بودند، یا مشکلات جسمی متعدد و بیماری‌هاي زمینه‌اي داشتند.
میرلاشاری خاطرنشان کرد: این نوزادان نسبت به نوزادانی که در موعد تعیین شده به دنیا مي‌آیند از سیستم ایمنی پایین تری برخوردار هستند و زودتر به عفونت مبتلا مي‌شوند.
وی افزود: اما آنچه غیرمعمول بود و موجب جلب توجه و نگرانی مردم شد، فاصله زمانی نزدیک مرگ این نوزادان بود.
این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی تهران با تاکید براینکه هر نوزاد نارسی لزوما از بین نمی‌رود، گفت: حتی نوزدان ۲۵ هفته‌اي با وزن زیر یک کیلوگرم نیز به سلامت از بیمارستان مرخص مي‌شوند.البته این نوزادان با نوزادان معمولی، تفاوت هایی دارند و وضعیت آنان باید پیگیری و بررسی شود و مدام تحت نظر پزشک باشند.
وضعیت فعلی مجتمع ولیعصر(عج) چگونه است؟
مدیر دپارتمان مراقبت‌هاي ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با این سوال، اظهارداشت: همه جای بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر(عج) به دقت شست وشو شده و چندین بار از آن نمونه گیری به عمل آمده است تا آلودگی عفونی در آن باقی نمانده باشد.
میرلاشاری افزود: از پرستاران و مادر نوزادان نیز آزمایش‌هاي لازم به عمل آمده است و هر پرستار یا مادری که جواب آزمایش او، مثبت بوده باشد، ایزوله مي‌شود.
وی تصریح کرد: وضعیت بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان بیمارستان ولیعصر(عج) تا حدودی کنترل شده است اما ممکن است آسینتوباکتر در گوشه‌اي مانده باشد و از مادر به نوزاد منتقل شده و دوباره منتشر شود.
وی تاکید کرد: تدابیر بهداشتی زیادی برای بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان در نظر گرفته شده است؛ بطورمثال این بخش کاملا ضدعفونی و کنترل شده است اما با این وجود تضمینی نیست که آلودگی برنگردد.
آیا مي‌شد از مرگ نوزادان پیشگیری کرد؟
مدیر دپارتمان مراقبت‌هاي ویژه پرستاری نوزادان دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سوال، گفت: نمی توان پذیرفت که چون عفونت‌هاي بیمارستانی در بیمارستان‌هاي کشورهای پیشرفته هم رخ مي‌دهد، نمی توان از بروز عفونت پیشگیری کرد.
میرلاشاری با تاکید براینکه عفونت بیمارستانی قابل پیشگیری است، افزود: تدابیری پیشگیری از انتشار این عفونت باید از اتاق زایمان آغاز و امکانات بهتری فراهم شود.
وی تصریح کرد: مادران و نوزادان باید روی تخت‌هاي خاص قرار گیرند اما به دلیل کمبودها، مادران، ساعت‌ها روی برانکارد باقی مي‌مانند.
وی یادآور شد: به دلیل تعداد زیاد بیماران و به رغم حداکثر تلاش پزشکان و مسئولان، امکانات بیمارستان ولیعصر(عج) مجتمع امام خمینی(ره) کم است؛ از سوی دیگر مجتمع امام خمینی(ره) مجتمعی مرجع است و همه بیماران از سراسر کشور به آن مراجعه مي‌کنند.
این مقام مسئول در دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با فراهم آوردن امکانات، کنترل و نمونه گیری بیشتر و استفاده از لوازم یک بار مصرف و پیشگیری از به وجود آمدن سطوح خیس و مرطوب مي‌توان، میزان بروز عفونت بیمارستانی را کاهش داد.
توضیحات روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران
پیش از این روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی در‌خصوص وضعیت پیش آمده در بیمارستان ولیعصر(عج) اعلام کرده بود که عفونت نوزادان در NICU با توجه به وزن پایین، نارس بودن و بیماری‌هاي زمینه‌اي نوزادان امری اجتناب‌ناپذیر است و مرگ و میر در بخش مراقبت‌هاي ویژه نوزادان در ماه مورد نظر تفاوتی با آمار ماه‌هاي قبل نداشته است.
همچنین بیش از ۶۰ درصد زایمان‌هاي انجام شده در این بیمارستان از زایمان‌هاي پرخطر به شمار مي‌آیند که معمولا با درصد بالایی از مرگ و میر نوزاد همراه است.
