حج تمتع امسال به صورت رسمی ملغی اعلام شد تا عاشقان زیارت خانه خدا دور از سرزمینی که قرار بوده پناه مسلمانان جهان باشد مانده و دعای عرفه را دور از سرزمین وحی تلاوت کنند. آل‌سعود بعد از رقم زدن اتفاقات عجیب و غریب سیاسی و دخالت در جریان مذاکرات هسته‌ای اینبار مقابل مردم مسلمان عاشقی که به دستور الهی قرار بود راهی سرزمین پیامبر شوند و حج واجب را به جای آورند ایستاد تا مانعی برای تحقق فریضه شرعی و دینی مسلمانان ایران باشد.البته این اولین باری نیست که آل‌سعود فقط برای اینکه فضای سرکوبگری داخلی خود را جهانیان نبینند تا این قوم دیکتاتور بماند، با فریضه واجب حج گزینشی رفتار کرده و با ملت مسلمانی که به قصد انجام دستور الهی می‌خواهند راهی سرزمین وحی شوند به مقابله بر می‌خیزد، پیش از این نیز حجاج مظلوم یمنی، فلسطینی و سوری از حج محروم ماندند.
اینبار اما آل‌سعود که مسئول مستقیم مرگ هشت هزار نفر در فاجعه منا و حدود ۵۰۰ ایرانی معرفی شده است پا را از حد فراتر گذاشته و می‌خواهد حجاج ایرانی را به قیمت پایمال کردن حقوق اولیه و عزتشان بپذیرد چیزی که مردم فهیم کشورمان به درستی زیربار آن نرفتند و با کدهایی که مراجع تقلید، مقام معظم رهبری و سایر مسئولان دادند ترجیح داده شد تا حج تمتعی که جان و مال و ناموس ایرانی را تهدید کند لغو شود تا آل‌سعود یکبار دیگر بفهمد لیاقت پذیرایی از حجاج را ندارد.
«حج تمتع» امسال برگزار نمی‌شود
اما در این زمینه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: با توجه به نوع برخورد و مواضع مقامات عربستانی و کارشکنی‌های آنها، امسال امکان انجام فریضه حج تمتع وجود ندارد.
علی جنتی در حاشیه همایش تجلیل از فعالان اقامه نماز در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه زائران ایرانی متأسفانه امسال نمی‌توانند به حج بروند، گفت: قرار بود تا دیروز یکشنبه صبر کنیم و در صورتی که مقامات عربستان نکاتی را که مورد توجه ایران بود پاسخ دهند، مسئله حج تمتع ۹۵ را دنبال کنیم اما با توجه به نوع برخورد و گفتار مقامات عربستانی که در دو دور مذاکرات با هیئت ایرانی داشتند و ایجاد موانع و کارشکنی‌ها، عملاً انجام فریضه حج امسال ممکن نیست.
جهان هم بی‌لیاقتی آل‌سعود را فریاد می‌زند
اما همانطور که گفته شد فقط ایرانی‌ها نیستند که آل‌سعود را لایق پذیرایی از حجاج خانه خدا نمی‌دانند، بلکه رهبر شورای اتحاد سنی پاکستان نیز در این زمینه گفته که سپردن مدیریت مناسک حج به این کشور، دین و جان مسلمانان را به خطر می‌اندازد.
«ثروت اعجاز قادری» این را هم گفته که رفتار نامناسب با زائران خانه خدا از مدت‌ها قبل مدیریت مناسک حج را زیر سؤال برده است و از دست رفتن جان حجاج نشانه ضعف برنامه‌ریزی برای انجام این مراسم معنوی است که این مشکل باید حل شود.
قادری تأکید کرد: این موضوع بسیار مهم است که به نحو شایسته با زوار خانه خدا برخورد شود و عوامل عربستان نباید حجاج را به اجبار مجبور به رعایت احکام دینی مورد نظر خود کنند.
رهبر شورای اهل‌سنت پاکستان گفت: زائران به مکه می‌روند تا به خدا نزدیک‌تر شوند و از گناهان خود استغفار کنند همچنین بعد از بازگشت از این سفر برای همه الگو باشند اما سوءبرنامه عربستان سبب شده که مناسک حج به یک عمل خطرناک تبدیل شود. اگر حادثه منا در یکی دیگر از کشورها اتفاق افتاده بود، اعتراض‌های زیادی صورت می‌گرفت.
قادری گفت: سقوط جرثقیل در مسجدالحرام و جان‌باختن زوار به خاطر عبور یک شاهزاده سعودی اتفاقاتی نیست که مسلمانان بتوانند به راحتی آنها را نادیده بگیرند. شیوه‌ای که برای جمع‌آوری اجساد زائران خانه خدا و انتقال آنها به کانتینرها به کار برده شد بی‌حرمتی به زوار بود و حتی برای حیوانات نیز از این روش استفاده نمی‌شود. عربستان باید درباره حادثه منا از پاکستان، ایران و سایر کشورهای اسلامی عذرخواهی کند و گرچه خسارت جانی قابل جبران نیست تا جایی که می‌تواند خانواده‌های داغدیده را راضی کند اما چنین اتفاقی نیفتاده است.
وی افزود: استفاده از شلاق برای زائران مسجد نبوی و کافر خواندن آنها توسط مبلغان عربستانی عملی غیرقابل قبول و آزاردهنده است که زوار همیشه از این موضوع شکایت دارند.
قادری در پایان گفت: مدیریت مناسک حج باید به کنفرانس کشورهای اسلامی سپرده شود تا ضمن جلوگیری از بروز حوادث ناگوار زائران بتوانند آزادانه مراسم حج را به جای آورند. اشکالی ندارد که عربستان عضو کمیسیون کشورهای اسلامی برای مدیریت مناسک حج باشد اما سپردن تمام برنامه‌های حج به ریاض اشتباه است. ادامه روند سپردن مدیریت مناسک حج به عربستان دین مسلمانان را به خطر می‌اندازد و افراط‌گرایی تقویت می‌شود. درآمد حاصل از مراسم حج باید برای خدمت بیشتر به زوار مورد استفاده قرار گیرد و هزینه کردن آن برای ترویج افراط‌گرایی و خشونت علیه سایر مسلمانان به هیچ‌وجه قابل پذیرش نیست.
خاندان آل‌سعود نمی‌توانند حج را اداره کنند
اما در ادامه این روند و فریاد مسلمانان جهان در رابطه با بی‌کفایتی آل‌سعود، عالم برجسته اهل‌سنت و رئیس شورای اخوت اسلامی افغانستان با بیان اینکه اکنون یک خاندان برای تمام مسلمانان جهان تصمیم می‌گیرد، کنترل روند حج با مدیریت ضعیف خاندان آل‌سعود را مورد انتقاد قرار داد گفت: این وضعیت باید پایان یافته و تمام مسلمانان در این خصوص تصمیم‌گیری کنند.
به گزارش سایت افغانستان «حبیب‌الله حسام» با اشاره به دلائل عدم صدور ویزای حج عُمره برای افغانستانی‌های زیر ۴۰ سال گفت: احتمال زیاد می‌رود که عربستان به دلائل مصالح داخلی آن کشور اقدام به این کار کرده باشد. وی افزود: ناامنی‌ها در کشورهای نزدیک عربستان سعودی در این اواخر به شدت اوج گرفته و شیوخ ریاض معتقدند که با صدور ویزا برای کسانی که زیر ۴۰ سال عُمره دارند عامل ناامنی در آن کشور می‌شوند.
حسام افزود: شیوخ عرب فکر می‌کنند افغانستانی‌های صلح‌دوست در آن کشور رفته و با گذشت زمان آنها گروه‌هایی خواهند ساخت که بر خلاف منافع ملی آن کشور فعالیت کنند.
وی با بیان اینکه عربستان سعودی نباید اقدام به عدم صدور ویزا برای حجاج کند، گفت: مسئله امنیت داخلی آن کشور جدا از مسئله حج است.
این عالم اهل‌سنت افغانستان با تأکید بر اینکه تهدید مسلمانان در خصوص زیارت حرمین شریفین به هیچ صورت از نگاه اسلام پسندیده نیست، گفت: این کار عربستان سعودی خلاف شریعت اسلامی است.
وی از دولت ریاض خواست تا از این بیشتر فرا روی مسلمانان سدسازی نکرده و با اعتماد به افغانستانی‌های صلح‌دوست و مسلمان ویزای حج عمره صادر کند. رئیس شورای اخوت اسلامی افغانستان در ادامه سخنان خود عدم صدور ویزای حج عمره برای افغانستانی‌ها که کمتر از ۴۰ سال عُمر دارند را اعمال فشار به دولت و ملت افغانستان خواند.
حسام با بیان اینکه اکنون یک خاندان برای تمام مسلمانان جهان تصمیم می‌گیرد، کنترل روند حج با مدیریت ضعیف خاندان آل‌سعود را مورد انتقاد قرار داد و گفت: این وضعیت باید پایان یافته و تمام مسلمانان در این خصوص تصمیم‌گیری کنند.
وی افزود: اکنون زمان آن فرا رسیده که تمام کشورهای اسلامی یک کنگره جهت مدیریت کشورهای اسلامی بویژه حج و سیاست خارجی این کشورها تشکیل دهند. حسام با بیان اینکه کشورهای اسلامی نیز باید پارلمان مشترک داشته باشند گفت: از طریق این پارلمان کشورهای ضعیف حمایت شده و قضایا و مناسبت‌های مهم اسلامی مانند حج را مدیریت کنند.
این عالم اهل‌سنت با اشاره به اینکه پیشنهاد ایجاد یک کمیسیون یا پارلمان مشترک کشورهای اسلامی چندین بار مطرح شده اظهار داشت: عالمان شیعه و سنی کشورهای افغانستان، ایران، عراق و سایر کشورهای اسلامی چنین پیشنهاداتی تاکنون داده‌اند.
وی در مورد چرایی عدم پذیرش این پیشنهادات، تصریح کرد: خاندان آل‌سعود که خودخواه و خودمحور است از پذیرش چنین پیشنهادات معقولی هراسیده و فکر می‌کند با این کار نفوذ و سلطه‌اش از بین می‌رود. حسام با اشاره به آمار بالای قربانیان مراسم منا در سال گذشته آن را نمونه‌ای از نبود زمینه تصمیم‌گیری مشترک مسلمانان دانست و گفت: اکنون کشورهای اسلامی شاهد خونریزی غیرقابل مقایسه با سایر کشورهای دنیا است.
ادعای واهی سعودی‌ها: دعای کمیل مانع برگزاری حج است!
اما جالب است وقتی می‌فهمیم در حالی که عربها شروط منطقی ایران را برای تامین بودن امنیت حجاج نپذیرفته‌اند یک روزنامه سعودی در مطلبی مضحک مدعی شد خواندن دعای کمیل و اجرای مراسم برائت از مشرکین از سوی حجاج ایرانی، برگزاری مراسم حج را مختل می‌کند!!
پایگاه خبری شبکه العالم، نوشته که روزنامه سعودی "عکاظ" مدعی شد، یکی از مهمترین دلایل خودداری سازمان حج و زیارت ایران از امضای توافقنامه حج امسال، دعای کمیل است! روزنامه سعودی عکاظ مدعی شد، سازمان حج و زیارت ایران بر اجرای "مراسم خاص ایرانی" در حج اصرار دارد و این امر از مهمترین دلیل خودداری هیئت ایرانی از امضای توافقنامه مراسم حج امسال می‌باشد.
این روزنامه سعودی ادعا کرد: "این مراسم از چارچوب مذهبی و عبادت خارج شده و به یک برنامه سیاسی تبدیل شده که هدف از آن بسیج کردن مردم و تحریک آنان و ضربه زدن به سلامتی حجاج تبدیل شده است." عکاظ در ادامه ادعاهایش نوشت اینگونه مراسم‌ها (برائت از مشرکین و دعای کمیل) مراسم حج را "از چارچوب عبادت خارج می‌کند و به دلیل تجمع و ایجاد مانع در مسیر حرکت حجاج، باعث اخلال در امنیت می‌شود."
اما از آن مضحک‌تر ادعای وزارت وزارت اطلاعات عربستان سعودی است که عدم جدیت طرف ایرانی در مذاکره پیرامون حضور زائران ایرانی را علت لغو مراسم حج امسال می‌داند. «عبدل محسن الیاس ،» معاون وزارت اطلاعات عربستان سعودی در گفت‌وگو با رویترز اعلام کرد ما شاهد عدم جدیت طرف ایرانی حاضر در مذاکرات در جهت حصول توافق بودیم. این خود تلاش دیگر آنها برای سیاسی کردن حج است.
در نهایت رفتارهای غیرقانونی آل‌سعود منتهی به این نتیجه شد که سازمان حج ضمن اعلام اینکه عربستان حج را به مسائل سیاسی گره زده است، بیانیه‌ای صادر کند تا حج امسال رسما لغو شود. اما در این زمینه در بخش‌هایی از بیانیه سازمان حج و زیارت در مورد دلایل لغو حج تمتع سال ۹۵ صادر شد، آمده که بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج و زیارت برای حضور حجاج کشورمان در مراسم حج سال ۱۳۹۵ طبق روال سال‌های گذشته اقدامات گسترده و مستمری را انجام داده است اما دور اول مذاکرات حج تمتع امسال علی‌رغم پیگیری‌های ایران برای امضای به موقع تفاهم‌نامه حج، به علت همکاری نکردن مسئولان سعودی تحت تاثیر مسایل سیاسی، به جای دی‌ماه ۹۴ با ۳ ماه تأخیر در اواخر فروردین ۹۵ انجام شد که به دلیل عدم قبول صدور ویزا در داخل کشور و عدم امکان استفاده از هواپیمایی جمهوری اسلامی و موارد دیگر ناتمام ماند. برای دور دوم مذاکرات علی‌رغم وعده‌های مسئولین عربستان، روادید برای سفر دوم هیئت ایرانی با ۴۵ روز تأخیر و پس از انتصاب وزیر جدید حج عربستان صادر شد و نهایتا هیئت ایران با دعوت رسمی وزیر جدید حج عربستان و قول مساعد حل مشکلات پنجم خرداد عازم این کشور شد.
در بخش‌های دیگر بیانیه سازمان حج و زیارت آمده که عربستان سعودی حق مسلم مردم شریف ایران برای انجام مناسک حج مخالفت به عمل آورده و صدّ عَن سَبیلِ‌اللّه کرده است. اکنون با عنایت به از دست دادن زمان برای برنامه‌ریزی و تدارکات امور حجاج ایرانی و عدم تأمین مطالبات به حق جمهوری اسلامی اعلام می‌شود که به دلیل استمرار کارشکنی‌های دولت سعودی زائرین عزیز ایران از حضور در مراسم حج تمتع سال‌جاری محروم می‌شوند و مسئولیت آن برعهده دولت عربستان سعودی است.
مائده شیرپور
