برخی از رسانه‌های بیگانه و عوامل همسو با آنان در شبکه‌های اجتماعی با سوء‌استفاده از تاکتیک «بزرگنمایی» در عملیات روانی، به صورت هدفمند و با نگاهی مغرضانه صرفاَ کلید واژه «آتش به اختیار» را که رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع دانشجویان از آن استفاده کرده‌اند، بازتاب می‌دهند و می‌کوشند با برخورد گزینشی و انتخاب صرف کلمه «آتش به اختیار» به زعم خود تصویری از درگیری‌های خیابانی و هرج و مرج‌های اجتماعی را در ذهن مخاطب القا کنند! حال اینکه به خوبی محرز و مشخص است که استفاده از این کلمه از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی صرفاَ استعاره‌ای بوده و معنا و مفهوم این کلمه در فضای اجتماعی - فرهنگی با فضای نظامی کاملاَ تفاوت ماهوی دارد.
اینکه رسانه‌های بیگانه با سوء‌تعبیری کاملا هدفمند از این کلمه، بر طبل ترویج هرج و مرج و خشونت‌گرایی می‌کوبند از آنان انتظاری جز این نیست اما اینکه چرا برخی در داخل کشور نسبت به این کلمه واکنشی همسو با اهداف بیگانگان از خود نشان داده‌اند بسیار قابل تأمل و دقت نظر است.
بی‌تردید بازخوانی دقیق این بخش از فرمایشات امام خامنه‌ای در جمع دانشجویان و همچنین مراجعه به مجموعه سخنرانی‌های عمومی ایشان در دیدار با فعالان عرصه فرهنگی - اجتماعی در دو دهه اخیر و دقت نظر به هشدارها و ابراز نگرانی‌های صریح ایشان نسبت به وضعیت موجود فرهنگی - اجتماعی، تشت رسوایی رسانه‌های بیگانه و همپالکی‌های آنان در سوء‌استفاده از این کلمه و تقلا برای فضاسازی انحرافی را به زمین می‌کوبد. البته کندوکاوی درباره «چرایی» علت یا علل به‌کارگیری و استفاده امام خامنه‌ای از کلمه «آتش به اختیار» نکته‌ای بس مهم است که توجه کاربردی به یافته‌های این تحقیق، رشته‌های بافته شده از افکار متوهم و مغرض معاندان و تفکرات همسو با آنان را پنبه می‌کند.
«آتش به اختیار» کلمه‌ای مصطلح در عملیات‌های نظامی است که به فرد یا افرادی اجازه می‌دهد در مواقع ضروری یعنی زمان قطع ارتباط با سیستم فرماندهی، بنا به فهم و تشخیص و قدرت عمل خود، بهترین راه را برای حمله به دشمن پیدا کنند. امروزه اگرچه بیش از دو دهه از پایان جنگ تحمیلی عراق بر ایران می‌گذرد اما تداوم و بلکه پیچیده‌تر شدن جنگ نرم نظام سلطه علیه کشورمان را هیچ اندیشه و تفکر منصفی انکار نمی‌کند. از سویی، حال فرهنگ در جامعه اسلامی کشورمان خوب نیست. نمی‌توان دغدغه‌های امام خامنه‌ای و دل‌نگرانی‌های مراجع عظام تقلید و انتقادات مردمی درباره وضعیت فرهنگی - اجتماعی کشور را انکار کرد.
بنابراین توجه دوباره به این نکته که رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های عمومی خود به کرات نسبت به «تهاجم فرهنگی»، «شبیخون فرهنگی» و «ناتوی فرهنگی» علیه نظام و انقلاب اسلامی ایران هشدار داده و می‌دهند و از «ولنگاری»های فرهنگی - اجتماعی، به صراحت گلایه می‌کنند، می‌تواند هدایتگر اذهان برای دستیابی به پاسخی جامع به «چرایی» طرح واژه «آتش به اختیار» در شرایط کنونی باشد.
امروزه نمی‌توان این نکته را انکار کرد که شیوه و تاکتیک نظام سلطه در تهاجم و دست‌اندازی به منابع و امکانات جامعه هدف، در مقایسه با دهه‌های گذشته تغییر ماهوی کرده است.
نظام سلطه در دهه‌های گذشته و در قالب جنگ سخت و با تحمل هزینه‌های سنگین نظامی و سیاسی نسبت به تغییر و براندازی نظام سیاسی حاکم بر برخی جوامع و سپس دسترسی به منابع و امکانات آنان تقلا می‌کرد اما در دهه‌های اخیر در مواجهه با رشد و آگاهی تدریجی افکار عمومی جوامع و شکل‌گیری روحیه مقاومت و ایستادگی در برابر تهاجم بیگانه، دشمن با تغییر صحنه و تاکتیک‌های حمله، به جای نشانه‌روی آشکار به سمت و سوی مرزهای کشورهای هدف، اندیشه‌ها، باورهای نخبگان و سیاست‌گذاران و به تبع آن اذهان افکارعمومی را نشانه گرفته است. در این شیوه و تاکتیک جدید که در قاموس سیاسی جهان به نام «جنگ نرم» شناخته شده، دشمن با کمترین میزان هزینه در مقایسه با جنگ‌های نظامی، علاوه بر دستیابی به هدف غائی، بیشترین دستاوردها را نیز برای خود رقم می‌زند.
از طرفی، نامریی بودن و پنهان ماندن، عدم تشخیص آحاد جامعه از شروع و تداوم آن،گسترش دامنه تهاجم از مرزهای جغرافیایی به اندیشه و باور در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، مختصات خاص جنگ نرم است که طبعاَ به دلیل ناآشنایی‌ها و ناآگاهی‌های عمومی، مقابله و مهار دامنه آن در مقایسه با جنگ سخت به مراتب سخت و پیچیده است.
حال با این نگاه، اگر مهمترین کانون تهاجم و یورش نظام سلطه به جوامع هدف را عرصه فرهنگی هریک از جوامع هدف بنامیم چندان به خطا ننوشته‌ایم. دشمن بخش عمده‌ای از توان و امکانات خود را در عرصه فرهنگی به کار می‌گیرد تا با «نفوذ» در میان تصمیم‌‌سازان و سیاست‌گذاران و تغییر «نگاه محاسباتی» آنان و «استحاله درونی» نخبگان و صاحب‌نظران با کمترین هزینه‌ای زمینه حضور نامرئی خود را در جامعه هدف فراهم سازد و علاوه بر غارت منابع طبیعی کشور هدف ، روحیه «آرمان‌گرایی»، «ایستادگی» و «شهادت‌طلبی» مسئولان و مردم را در اینگونه جوامع منکوب کند!
رهبر معظم انقلاب اسلامی در جریان دیدار سه‌ساعته دانشجویان با ایشان، ضمن شنیدن دیدگاهها و نقطه نظرات دانشجویان درباره مسایل علمی و دانشگاهی و همچنین موضوعات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور در سخنانی، با تأیید نگاه نقادانه و مطالبه‌گرانه دانشجویان در مسایل مختلف تاکید کردند: گاهی دستگاههای مرکزیِ فکر، فرهنگ و سیاست، دچار اختلال و تعطیلی می‌شوند که در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه خود، به‌صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام کنند.
بازخوانی این بخش از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی گواه این واقعیت است که ایشان به عنوان فرماندهی بصیر، فهیم و شجاع با ذهنی آینده نگر، افق پیش‌روی را به خوبی می‌بینند و با ابراز گلایه‌های آشکار از بدفهمی‌ها، غفلت‌ها، کم‌تحرکی‌های برخی از مسئولان و متولیان امور فرهنگی - اجتماعی از «افسران جنگ نرم» می‌خواهند که با «شناخت وظیفه خود» به صورت آتش به اختیار «تصمیم‌گیری» و «اقدام» کنند تا شاید دامنه خسارات ناشی از حضور مدیران و مسئولان منفعل در عرصه مدیریت فرهنگی جامعه تا حدودی کمتر شود.
محمدد کریمی
