امروزه حمل و نقل ریلی شیوهای مهم و راهبردی در حوزه ترابری تلقی شده و نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ایفا میکند.
وجود مزایایی همچون ایمنی بالای سیر، مصرف سوخت پایین، میزان کم اشغال فضا و عوارض کمتر زیستمحیطی موجب شده تا حوزه حمل و نقل ریلی به عنوان یک سیستم حمل و نقلی پاک همواره مورد نظر باشد.
این در حالی است که متأسفانه با وجود مزایای یاد شده به نظر میرسد این حوزه در مقایسه با سایر حوزههای حمل و نقلی کمتر موجب توجه دستاندرکاران و برنامه ریزان حوزه حمل و نقل قرار گرفته است.
وجود مستنداتی چون کاهش میزان اعتبارات در این حوزه، مهیا نشدن زیرساختهای لازم برای حضور گسترده بخش خصوصی و از این قبیل، دلایلی بر این مدعا است.
قدر مسلم تاکنون فرصت مناسب سرمایهگذاری غیردولتی در بخش ریلی به طور مطلوب فراهم نشده و این همان مسالهای است که کارشناسان حوزه ریلی بر آن تاکید دارند و همواره مدعی هستند که با وجود بازگشت سرمایه ۱۰ ساله در حوزه ریلی به منظور فراهم آوردن بستر قانونی برای سرمایهگذاری در زیربناهای ریلی کار اساسی انجام نگرفته است.
با این وجود اگر سرمنزل اهداف تدوین شده را افق ۱۴۰۴ قرار دهیم این نکته حاصل میشود که در این سال باید سهم حمل و نقل ریلی در حوزه جابهجایی بار و مسافر را به ترتیب به ۳۰ و ۱۸ درصد برسانیم و این در حالی است که این میزان هم اکنون بسیار پایین است.
کارشناسان و فعالان حوزه ریلی با درنظر گرفتن تمام موارد یاد شده بر این باور هستند که رسیدن به این اهداف میسر نخواهد شد مگر با تکیه بر سرمایهگذاری بیشتر بخش خصوصی و این مورد باید به طور جدی دنبال شود.
مسلم است که متولیان باید بستر لازم برای حضور بخش خصوصی را مهیا کنند و این مهم میسر نخواهد شد مگر با رفع موانع و مشکلاتی همچون کاهش عوارض و یا برابر شدن حق دسترسی درحوزه ریلی و جادهای.
آنچه مسلم است با رفع این موانع و در کنار آن توسعه شبکه ریلی کشور و بهبود خدمات ارایه شده میتوان شاهد رشد سهم راهآهن در حمل و نقل بار و مسافر و تحقق اهداف پیش بینی شده بود و این میسر نخواهد شد، مگر با سرازیر شدن سرمایهگذاریها در این حوزه و همت و همدلی نهادهای تصمیم گیر و مجری.
امید است با توجه به تغییرات صورت گرفته در حوزه ریلی این مهم عملیاتی شود و شاهد رونق هر چه بیشتر حمل و نقل ریلی به عنوان اول انتخاب برای جابهجایی باشیم.
صادق سکری - مدیرکل روابط عمومی راهآهن جمهوری اسلامی ایران