رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان معتقد است فكر كردن درخصوص تمديد مذاكرات ضرورتي ندارد اما آنچه از برآيند ادامه رفتار بي منطق غرب و زيادهخواهيهايشان در هشت دوره گفتوگوي قبلي شاهد هستيم ترديدها را براي رسيدن به توافقي جامع افزايش داده است.
البته غرب و بويژه آمریکا مذاکرات فرسایشى را فرصتى براى در هم شکستن ارادة مردم شریف ایران اسلامى تلقى کرده و لذا همچنان سیاست مذاکره براى مذاکره را براى تشدید فشار علیه مردم و کشورمان دنبال مىکند.
مسافران هستهاي كشورمان پس از چند روز حضور در وين و بعد از كلي ديدار و رايزني دوجانبه و چندجانبه با اعضاي ۱+۵ به تهران بازگشتند تا خود را براي دور جديد گفتوگوها تا سه چهار هفته آينده آن هم در كشوري غير از وين اتريش آماده كنند.
آنطور كه ظریف رئيس تيم مذاكرهكننده كشورمان در وین و در جمع خبرنگاران ایرانی تاکید کرده گفتوگوهای بسیار جدی در مورد موضوعات مختلف در نشستهای ایران و ۱+۵ کماکان باقی مانده است.
ظریف گفت: از زمانی که مذاکرات نیویورک شروع شد و در این دور در وین ادامه یافت، به جای اینکه طرفین صرفا مشکلات را بررسی کنند، درخصوص دستیابی به راهحل گفتوگو کردند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ميگويد: صحبت از راه حل به این معنا نیست که طرفین بخواهند از مواضع قبلی خودشان در واقع کوتاه بیایند یا عدول کنند، بلکه این نکته است که همواره اعلام کردهایم که برنامه هستهای ایران صرفا صلحآمیز است و از حقوق مردم ایران صرفنظر نخواهیم کرد.آقاي ظريف معتقد است فكر كردن راجع به تمدید ضرورتي ندارد.
نگاهي به موارد اختلاف
در برهه فعلى و در قبال مذاکرات حساس و تعیینکنندهاى که در وین برگزار شد، دو دغدغه مهم وجود دارد که باید آنها را مدنظر قرار داد: دغدغه نخست به نقاط اختلافى باقیمانده میان ایران و اعضاى ۱+۵ باز مىگردد. نقاط اختلافى باقیمانده را بهصورت عمده الف- موضوع تحریمهاى یکجانبه و چندجانبه علیه کشورمان و نحوه برداشتهشدن آنها و ب- مسئله تعیین ظرفیت غنىسازى در ایران شامل مىشود. بدیهى است که وجود همین دو اختلاف عمده مىتواند منجر به ایستایى و توقف مذاکرات در نقطهاى بازدارنده شود.
در اينباره تسنيم مينويسد این اتفاق در جریان مذاکرات وین ۶ رخ داد. در آن دور از مذاکرات عملا ایالات متحده آمریکا و تروئیکاى اروپایى اراده لازم را جهت اتخاذ تصمیمى تعیینکننده در راستاى رسیدن به توافق نهایى نداشتند. در جریان مذاکرات هستهاى نیویورک نیز ایالات متحده آمریکا و تا حدودى فرانسه همین رویکرد نادرست را در پیش گرفتند. اخیرا دومنیک دوویلپن، نخست وزیر سابق فرانسه (که قبلا در مذاکرات هستهاى با ایران حضور داشت) صراحتا از رویکرد سلبى دولت اولاند در قبال موضوع هستهاى ایران انتقاد کرده است. این موضوع نشان مىدهد که پاریس نه تنها یک تسریعکننده در مسیر رسیدن به توافق نهایى نیست، بلکه خود در این خصوص یک مانع محسوب مىشود. در هر صورت ایالات متحده آمریکا و فرانسه به همراه دیگر اعضاى ۱+۵ تاکنون نتوانستهاند اقدامى مؤثر در حل اختلافات اساسى باقیمانده صورت دهند. در چنین شرایطى اگر اختلافات به قوت خود باقى بماند، اساسا توافقنامه نهایى هستهاى براى امضا در کار نخواهد بود.
مهمترین دغدغه موجود در مذاکرات وین، مربوط به فعلیت یافتن اراده سیاسى طرف مقابل مبنى بر عقبنشینى از خواستههاى نامعقول خود است. در جریان مذاکرات وین ۶ و نیویورک این اتفاق عملا نیافتاد. با این حال پرسش اصلى اینجاست که آیا در جریان مذاکرات آتي آمریکا وتروییکاى اروپایى حاضر به اتخاذ این تصمیم واقعىخواهند بود؟
مسئله دوم به موضوع ارائه راهحلهاى ابتکارى جهت تسریع در رسیدن به توافق نهایى باز مىگردد. بدیهى است که در این طرحهاى ابتکارى، لازم است خطوط قرمز هستهاى کشورمان بهطور کامل حفظ شود. به عبارت بهتر، ارائه راهکارهاى ابتکارى باید تابعى از واقعیت و متعاقبا پذیرش و حتى بررسى آنها نیز باید تابعى از قاطعیت دستگاه دیپلماسى کشورمان باشد. تاکنون بارها تأکید شده است که تغییر کاربرى فعالیتهاى هستهاى کشورمان از حوزه صنعتى به غیرصنعتى قابل قبول نیست و هرگز نیز صورت نخواهد گرفت. در چنین شرایطى غرب نیاز به واقعبینى به مراتب بیشترى در مسیر رسیدن به توافق نهایى هستهاى با ایران دارد. ارائه طرحهاى ابتکارى نیز باید در قبال پذیرش حقوق مسلم ایران صورت گیرد.
در جریان مذاکرات اخیر نیویورک شاهد ارائه طرحهاى ابتکارى غیرواقعبینانه از سوى طرف آمریکایى بودیم. یکى از این طرحها مربوط به طرح واشنگتن مبنى بر حذف اتصالات میانى سانتریفیوژهاى کشورمان بوده است. بدیهى است که جمهورى اسلامى ایران زیر بار تبدیلشدن برنامه هستهاى خود به یک برنامه تزئینى و صورى نخواهد رفت. ایالات متحده آمریکا وتروئیکاى اروپایى بهدنبال آن هستند که کشورمان از غنىسازى صنعتى به سمت غنىسازى تحقیقاتى برود و فعالیتهاى خود در زمینه هستهاى را صرفا در حد پروژههاى تحقیقاتى و دانشگاهى، آن هم با قدرت مانور محدود پیش ببرد.
البته درباره اختلاف در زمینه تعداد و نوع سانتریفیوژهاى فعال کشورمان، به نظر مىرسد تحت تأثیر فشار لابى صهیونیستى، خواستههاى غربىها در مورد محدودسازى سانتریفیوژهاى کشورمان رو به فزونى است. میزان زیادهخواهىهاى طرفهاى غربى در این مدت بهحدى بوده که «پتر جنکینز» نماینده سابق انگلیس در آژانس بینالمللى انرژى اتمى و «ریچارد دالتون» سفیر سابق این کشور در ایران نیز یک ماه قبل در گزارشى با موضوع مذاکرات هستهاى، هشدار دادند اتخاذ مواضع حداکثرى از سوى غرب، مىتواند به شکست مذاکرات منجر شود.
اگر بخواهيم در يك جمعبندي مهمترين موارد اختلافلت را با ۱+۵ مطرح كنيم اختلافاتى که مانع از نگارش متن نهایى توافق هستهاى ژنو مىشود، عبارتند از: اختلافات میان ایران و گروه ۱+۵ به ویژه با آمریکا بر سر مواردى همچون میزان غنىسازى اورانیوم ایران، تعداد سانتریفیوژها، تاسیسات هستهاى فردو و آبسنگین اراک، مدت زمان توافق نهایى، بحث PMD (ابعاد نظامى احتمالى) از جمله موارد مطروحه در مطالعات ادعایى، نحوه نظارتها و بازرسىهاى آژانس بینالمللى انرژى اتمى بر تاسیسات هستهاى ایران، موضوع تحقیق و توسعه و نحوه لغو کامل تحریمها است.
همه موارد ذكر شده يك طرف، بحث تحريمهاي يكجانبه آن هم به دلايل واهي يك طرف ديگر شايد به مهمترين بهانه غرب براي فشار بر ايران تبديل شده است كه البته مقاومت ملت ايران بر اين تحريمها خط باطل كشيده و كمترين تاثير را گذاشته نكته اي محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نشست با خبرنگاران ایرانی در وین به آن اشاره كرد وگفت تحریمها ضد ایران بیتاثیر بوده و مانع روانی که باید طرف مقابل از آن عبور کند، همین موضوع تحریمهاست.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشور تصریح کرد: آنچه که لازم است طرف مذاکره به آن درک کاملی پیدا کند، آن است که تحریمها بیتاثیر بوده است، اما طرف مقابل احساس میکند که این تحریمها خیلی ارزش دارد.
ظریف تاکید کرد: تحریمها تاثیر قابلتوجهی ندارد و متاسفانه طرف مقابل این واقعیت را هنوز درک نکرده است.
آنچه امريكاييها بايد بدانند...
اين مذاكرات سه الي چهار هفته ديگه بار ديگر از سر گرفته ميشود غرب و البته آمریکایىها باید بدانند که پذیرش مذاکره به عنوان نرمش قهرمانان نه از روى انفعال و متأثر از فشار تحریم، بلکه اقدامى ابتکارى و پاسخى به تاریخ و ادعاهاى واهى مخالفان فناورى صلحآمیز هستهاى کشورمان بوده و لذا این اقدام ابتکارى را نمىتوان با تهدید یا تطمیع و تحمیل اشتباه محاسباتى به انحراف کشاند. برعکس هرگونه رفتار ناشیانه و متکبرانة رقیب تنها دیوار بىاعتمادى را مرتفعتر خواهد ساخت.
استقلال سیاسى و عزت ملى یکى از مهمترین دستاوردهاى انقلاب اسلامى بوده است. جمهورى اسلامى ایران در سایه استقلال و عزت به دست آمده توانسته است به پیشرفتهاى بسیار چشمگیرى در حوزههاى مختلف علم و فناورى برسد. تا جایى که در دهه گذشته ایران با یک جهش علمى خیرهکننده از رتبهى پنجاهم جهان به رتبه هفدهم دنیا صعود کرد.
ادامه راه پرشتاب پیشرفت علمى در کشور و دسترسى به فناورىهاى نوین، بهویژه در حوزههاى صنعتى، درمان، سلامت، دفاعى و... مستلزم پیشرانهایى است که یکى از مهمترین آنان، بهرهمندى کشور از زنجیره فناورى صلحآمیز هستهاى است چنانچه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از توليد سانتریفیوژ با دورهای ۱۶ تا ۸۰ هزار در دقیقه براي اولين بار خبر داده است.
علیاکبر صالحی در حاشیه کنفراس بینالمللی پارکهای علم و فناوری آسیا در شیراز افزود: در حوزه سلامت، سانتریفیوژهای مراکز رازی و پاستور را تامین کردیم.وی گفت: این سانتریفیوژها برای تولید واکسن مورد نیاز است که اولینبار سانتریفیوژ با دورهای ۱۶ تا ۸۰ هزار در دقیقه در کشور تولید شده است که دانشمندان سازمان انرژی اتمی کشورمان به این فناوری مهم دست یافتهاند. علیاکبر صالحی با بیان اینکه با استفاده از سانتریفیوژهای ساخت داخل هماکنون این واکسنها در کشور تولید میشود افزود: این اقدام سازمان انرژی اتمی کمک عمدهای در جلوگیری از خروج ارز از کشور داشته است.
بر این اساس نظام جمهورى اسلامى ایران در طى دهه گذشته با تکیه بر اقتدار درونزا، بهرهگیرى از راهبرد مقاومت و ایستادگى در برابر فشارها و تهدیدات، علاوه بر دستیابى به چرخه کامل سوخت هستهاى در آستانه نقطه گریز هستهاى قرار گرفت.
ادامه مذاكرات و پيام آن براي مردم و مسئولان
اینک روند مذاکرات که همچنان ادامه دارد، چند پیام را به مردم و مسئولان کشور یادآورى مىکند:۱- استحکامبخشى به ساخت درونى قدرت، اصلىترین پشتوانه کسب عزت و غرور ملى ماست.۲- پیادهسازى اقتصاد مقاومتى با مدیریت جهادى مسئولان و عزم ملى، اصلىترین راهکار جلوگیرى از افتادن در دام اشتباه محاسباتى است که دشمن طراحى مىکند. ۳- براى حل مشکلات و مسائل اصلى نمىتوان چشم به دست دشمن و حریف داشت و باید به داخل و منابع داخلى تکیه کرد. ۴- آمریکا مذاکرات فرسایشى را فرصتى براى در هم شکستن ارادة مردم شریف ایران اسلامى تلقى کرده و لذا همچنان سیاست مذاکره براى مذاکره را براى تشدید فشار علیه مردم و کشورمان دنبال مىکند. با این وجود، بایستى از زحمات طاقتفرسا و در عین حال عزتمندانه تیم مذاکرهکننده جمهورى اسلامى قدرشناسى و از مقاومت جانانة آنان براى پاسداشت منافع ملى و مصالح نظام و مراعات خطوط قرمز بر سر میز مذاکره، پشتیبانى همهجانبه کرد.
تیم مذاکرهکننده کشورمان بهخوبى مىدانند که توافقى که فناورى هستهاى معطوف به برآوردن نیازهاى عملى ما را نپذیرد و لغو تمامى تحریمها را تضمین نکند، مورد قبول مردم و رهبرى نخواهد بود. عدم دستیابى آنان به توافق، بهتر از توافقى است که کمتر از این سطح از انتظارمان را برآورده سازد، بهعبارتى عدم توافق بهتر از توافق نامربوط است.
در يك جمعبندي
در نهایت این که با توجه به زمان اندک باقیمانده تا پایان ضربالاجل دوم مربوط به توافقنامه ژنو و سختترشدن پروسه تمدید مذاکرات، مذاکرات اخیر وین به لحاظ زمانى بسیار حساس است. اگر در این مذاکرات واشنگتن و دیگر اعضاى ۱+۵ بتوانند تصمیم و اراده لازم را جهت رسیدن به توافق نهایى فعلیت بخشند، رسیدن به توافق نهایى تا سوم آذرماه امکانپذیر خواهد بود، اما ادامه بازى غرب در مسیر غیرواقعبینى و زیادهخواهى، راه را براى رسیدن به توافق جامع تا سوم آذرماه خواهد بست. در این صورت مسلما همه اعضاى ۱+۵ مسئول به نتیجه نرسیدن مذاکرات خواهند بود.