نشست اتحادیه اروپا دیروز در حالی برگزار شد که یکی از بحثهای کلیدی آن را چگونگی مقابله با روسیه تشکیل میداد. در همین چارچوب عنوان شد که وزیران امور خارجه ۲۷ عضو اتحادیه اروپا نحوه واکنش به وضعیت الکسی ناوالنی از مخالفان نظام روسیه که به حکم دادگاه در زندان به سر میبرد را بررسی خواهند کرد. نکته قابل توجه مباحث مطرح در باب تحریم روسیه است چنانکه برخی از کشورهای اروپایی مانند لهستان، رومانی و کشورهای حوزه بالتیک بارها از بروکسل خواستهاند تا مسکو را به خاطر موضوع ناوالنی تحریم کرده و پروژه نورد استریم ۲ که گاز روسیه به آلمان را منتقل خواهد کرد، هدف قرار دهد. پس از بهرهبرداری از این خط لوله، تعدادی از این کشورها و اوکراین از درآمد هنگفت ترانزیت گاز محروم خواهند شد. شرکتهای دو کشور آلمان و اتریش در این پروژه مشارکت دارند و برلین و وین تاکنون با تحریم پروژه نورد استریم ۲ مخالفت کردهاند.حال این سوال مطرح است که چرا اروپا چنین رویکردهای تقابلی را علیه روسیه در پیش گرفته است؟ نگاهی بر تحولات اروپا بیانگر آن است که اروپا از یک سو با بحران اقتصادی مواجه است و از سوی دیگر ناتوانی آن در مقابله با کرونا و البته شکست واکنسهای اروپایی، جایگاه و اعتبار جهانی اروپا را زیر سوال برده است. در همین حال با خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی، زنگ چندپاره شدن اتحادیه به صدا در آمده است. در همین حال اروپا در کنار آمریکا در حالی به دنبال افزایش ناتو هستند که نظامیگری غرب در جهان با اعتراض های شدیدی مواجه شده است و حتی بسیاری از اعضای ناتو حاضر به تامین بودجه آن نیستند. با توجه به این شرایط میتوان گفت اروپا با دشمن سازی از روسیه سعی دارد تا با القای دوران جنگ سرد از یک سو افکار عمومی اروپا از بحران کرونا و ناکامی واکسنهای اروپایی دربرابر واکسنهای روسیه را محقق سازند و از سوی دیگر توسعه ناتو و افزایش همکاری نظامی با آمریکا را توجیه نمایند چنانکه اخیرا ناتو از هشت برابر شدن نیروهایش در عراق و ادامه حضور در افغانستان سخن گفته است. برایند تحولات بیانگر بهرهگیری سران اروپا از فضای جنگ سرد برای جلوگیری از فروپاشی درونی اتحادیه اروپا و ناتو است که فضایی امنیتی را بر روابط اروپا و روسیه حاکم ساخته است و در آینده نزدیک نیز چشم اندازی برای بهبود آن مشاهده نمیشود چنانکه لاوروف وزیر خارجه روسیه تاکید کرده است که جایی برای روابط مسکو و اروپا باقی نمانده است.
نویسنده: مهسا شاه محمدی