حکایت اروپا و برجام شده با دست پس زدن و با پا پیش کشیدن، البته این سناریوهای برجام و توافقی که گروه ۱+۵ با ایران به عنوان سند برجام به امضا رساندند چیزی جز یک بازی سیاسی نیست و تمام توافق حاصله در پشت پرده مذاکرات با مهره چینی خاص و البته با تاریخ انقضای هریک از طرفین در مقابل جمهوری اسلامی چیده شد.
صراحتاً باید بیان کنیم برجام دستاوردی برای ایران نداشت جز این که برخی منابع مالی بلوکه شده ایران وارد کشور شد اما، در کنار آن خودروسازهای اروپایی حاضر در ایران و برخی صنایعشان که در زمان شروع و شدت تحریمها با بیمهری تمام بازار ایران را رها کرده بودند مجددا پویا شده و به نوعی برکت بر سر میز جوانان و کارگران و صاحبان صنایع آنها با حضور در بازار ایران بازگشت، البته جدا از اینکه فعالیت هستهای ما تعطیل شد و گزارش بازرسان هم این توقف صنعت را در دید جهانیان به اثبات رساند، تغییر دیگری در روند رفتاری غرب با ایران مشاهده نشد.
حالا اروپا با اهدافی از پیش تعیین شده به هر طریقی میخواهد هم برجام را حفظ کند و هم آمریکا را در این توافق نگه دارد، چناچنه روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال جزئیاتی از همکاریهای آمریکا و اروپا برای رسیدن به یک توافق سیاسی احتمالی جهت اصلاح توافق هستهای برجام فراهم کرده است.
به نوشته این روزنامه، کشورهای اروپایی از چند ماه پیش مذاکراتی را با طرفهای آمریکا در قالب یک کارگروه مشترک آغاز کرده و تلاش کردهاند ضمن درک نگرانیهای ترامپ راهکارهایی را برای مرتفع کردن آن ارائه کنند.
در ادامه آمده، انتظار میرود در هر گونه توافق احتمالی میان دو طرف ایران از ساخت موشکهای بالستیک قارهپیما یا آزمایش آنها منع شده و بار دیگر بر دسترسی آژانس به سایتهای ایران از جمله سایتهای نظامی تأکید شود.
البته رسانه آمریکایی نوشته دیپلماتهای دو طرف بر سر تاریخ انقضای برخی از محدودیتها علیه برنامه هستهای ایران دچار اختلاف هستند. مقامهای اروپایی معتقدند این اختلاف را میتوان با تعیین ملاکهایی برای برنامه هستهای صلحآمیز ایران و هشدار به این کشور درباره هر گونه انحراف این برنامه به سمت مقاصد نظامی حل و فصل کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامهای دخیل در مذاکرات اروپا و آمریکا نوشته پیشرفتهای محسوسی در زمینه بندهای زوالپذیر برجام حاصل شده است. این رسانه نوشته پیشنویس چهار سند که دیپلماتها گمان میکنند در آنها به نگرانیهای ترامپ پرداخته شده تهیه شده است.
در این چهار سند که شامل یک بیانیه کلی و سه متن فرعی است قرار است این نکته تصریح شود معاهدات بینالمللی غیر از برجام از دستیابی ایران به سلاحهای هستهای در سالهای پس از انقضای برجام جلوگیری میکند. در این سندها به علاوه از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواسته شده فعالیتهای نظارتی را تقویت کند و وعده داده شده در صورت حرکت ایران به سمت ساخت موشکهای بالستیک قارهپیما تحریمهای شدیدی علیه این کشور وضع میشود.
غرب برای رسیدن به اهدافش از قانون بیقانونی تبعیت میکند
عباس ضیایی نیری کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفتو گو با سیاست روز در این باره گفت: شاید تکرار مکررات باشد به نکاتی اشاره شود که بدانیم در کجای این توافق ایران به نتیجه رسید، از ابتدای توافق و جشن و پایکوبی مسئولان و آحاد خاص ملت و شخص رئیس جمهور اعلام شد تحریمها لغو خواهد شد اما، این اتفاق هرگز رنگ واقعی به خود نگرفت.
وی افزود: متأسفانه به بهانههای واهی حتی قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خروج امریکا از برجام تبدیل به نوعی تبلیغ مثبت در اذهان عمومی این کشور شد به طوری که بعد از انتخاب ترامپ اشکال مختلف بدعهدی و نقض در بندهای برجام را از سوی آمریکا به عنوان یکی از طرفهای این سند به اصطلاح بینالمللی شاهد بودیم.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: از قرار دادن نام ایران در لیست اتباع کشورهایی که نمیتوانند وارد خاک ایالات متحده شوند تا فرستادن پالس منفی برای توتال که با ساز و دهل بر سر میز قرارداد نفتی با ایران قرار گرفت، همچنین قرار دادن مجدد نام برخی از افراد در لیست تحریمها و ساز ناکوک زدن در سناریوی آزمایشها و توان هستهای و نظامی ما، اینکه آمریکا و اتاق فکر مستقل ایالات متحده که تصمیمات رفتاری برای هر دو جناح در این کشور را مورد بررسی و طراحی قرار میدهند آگاهی از نوع رفتار اروپاییان در قبال حوادث پیش رو داشته و میدانستند ایران هرگز نمیتواند به عنوان دوست به دولت آمریکا نگاه کند.
وی افزود: این روزها رفتار کاخ سفید بعد از همه کش و قوسها و سناریوهای مختلف و سنگاندازیهای پلیس بد و تلاش جهانی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات، قابل پیش بینی بود، از این رو شاید با تمام اتفاقات پیش آمده بعد از انتخاب ترامپ و سعی آنها در نشان دادن این شخص به عنوان یک دیوانه غیر قابل پیش بینی که حتی عزل و نصب را در توئیتر شخصی و با لحنی غیر دیپلماتیک و خارج از شأن سیاست بیان کرده واقعیت آن چیزی نیست که آنها سعی در جلوه آن دارند.
ضیایی نیری بیان کرد: بدعهدیهای آمریکا همیشه با واکنش اروپاییها همراه بود، چنانچه در ظاهر شاهد هشدارهای این دولتها به آمریکا و تلاش فراوان بر حفظ برجام و نیز دادن بیانیههای خاص دیپلماتیک و گاهی نیز صحبت از اینکه توانستند ایران را کنترل کنند بودیم و بعضی مواقع صحبت از تصحیح و رفع ایرادات در برجام به میان آمد اما، واقعیت این است همه این گفتمانها قبل از رسانهای شدن با کاخ سفید تبادل و یکی میشود و صرفاً بیان حمایت آنها از برجام، گرفتن زمان برگشت پذیری ایران و همچنین مکیدن بیشتر فواید حاصله از حضور در بازار کشورمان است و نه وفای به عهد.
وی تصریح کرد: رفتار خاص و زشت سران اروپایی بارها و بعد از برجام در موارد مختلف سیاسی مشاهده شده بطوریکه ثابت کردند که نه به اجبار آمریکا در برجام ماندهاند و نه برای تعهد خود و نه برای تلاش برای ماندن ترامپ در این سند بیارزش برای ایران.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهارداشت: اگر با تامل به برخورد و نوع بیانیههای سران اروپایی نگاه کنیم مشاهده میکنیم در مسئله توان موشکی و نظامی ایران، همیشه جملات شیرین به مذاق آمریکا را بیان کردند و شاید تنها نکته مثبت این سند آشنایی بیشتر و دوستانه ما با قدرت بزرگ جهانی روسیه بود که میتوان گفت این رفتو آمدها موجب به وجود آمدن عقدی میان ایران و روسیه گردید.
وی با اشاره به اینکه سیاستهای خاص پوتین در برخورد با معضلات منطقهای و ایجاد اتاق فکر مشترک نظامی و سیاسی با ایران شاید تنها دستاورد نشستها و مذاکرات پی در پی هستهای بود، بیان داشت: این امر سبب عمیق شدن روابط دیپلماتیک ایران با روسیه و سپس چین شده است.
کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه کشورمان در گفتوگو با یک نشریه آمریکایی در این خصوص که اگر ترامپ از توافق هستهای خارج شود ایران سه گزینه پیش روی خود دارد، تصریح کرد: انتخاب اول اینکه ایران میتواند توافق را کنار بگذارد و از پایبندی به این سند دست بکشد و غنیسازی اورانیوم خود را مجدداً از سر بگیرد و حتی آن را افزایش دهد، انتخاب دوم نیز این است از ساز و کار موجود در توافق برجام استفاده کند که به هر یک از طرفها اجازه میدهد تا یک شکایت رسمی در کمیسیونی که برای رسیدگی به نقض توافق ایجاد شده است مطرح کند.
وی به انتخاب سوم نیز اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران میتواند تصمیم به خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای بگیرد اما، تهران هنوز تصمیمی درباره اینکه باید کدام یک از گزینهها را انتخاب کند نگرفته است.
ضیایی نیری خاطرنشان کرد: با جمع بندی کلی میتوان به این نتیجه رسید تیم دیپلماسی کشور نیزبالاخره با واقعیت تلخ خود را روبه رو کرده و میداند که برجام در پایان دستاوردی برای کشور نخواهد داشت و شاید لازم باشد بازی را تمام و با انتخاب صحیح و ارج نهادن به خون شهدای هستهای اینمسیر را به پیماییم
وی در پایان گفت: با حمله چند روز گذشته آمریکا، فرانسه و انگلیس به خاک سوریه و نقض آشکار حقوق بینالملل گرچه این حمله محدود و در ابعاد کوچک شکل گرفت اما، باید به این باور برسیم غرب برای رسیدن به اهداف خود از قانون بیقانونی تبعیت میکند و برجام نه سایه جنگ را از بین برد و نه دستاوردی داشت که درزندگی مردم قابل مشاهده و ملموس باشد، لذا بایست با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری که از ابتدا نیز به این توافق امیدی نداشتند با اتکا به توان داخلی و اعتماد به قدرت وطنی آتش به اختیار را صادقانه و خالصانه اجرا کنیم و پای خود را از این بازی کثیف برجامی آمریکا و اروپا خارج کنیم.