مسجد وادی سبز در استانبول ترکیه برپایه معماری عثمانی و با تکیه بر مبانی نظری و جهان بینی اسلامی فرمی جذاب و خلاقاه ایجاد کرده که برای معماران ایرانی می تواند الگو باشد.
مشرق- باوجود آنکه هزاران سال از فرهنگ و تمدن ایرانی می گذرد و همه ی علوم، فنون و هنرها در این سرزمین از فیلتر هزاران سال تمدن ایرانی و اسلامی عبور کرده تا در قالب فرم های معماری ایرانی عرضه شده است. گویا تلالوی گوهر گرانبهای معماری ایرانی، در چشم معماران وطنی سویی ندارد و قدرنشناسانه برای داشتن تنوع در آثار معماری ، حتی در خلق مساجد نیز در دامان معماری تقلیدی از غرب می غلتند.
پایگاه تحلیلی خبری مشرق نیز هر از چندی به نقد این مقوله که برای معماری معاصر ما تهدید بزرگی محسوب می شود می پردازد. اما از آنجا که اغلب معماری مساجد نوظهور را با هدف نوآوری در فرم، به فرم های متناقض با کاربری مسجد و حتی انگاره های فلسفی پست مدرن نهفته در پس این فرمها قلم می زنند؛ لازم است نمونه هایی موفق از تنوع در فرمهای سنتی که بدون تقلید از فرمهای غربی شکل گرفته، معرفی شود تا روش برخورد آنها با موضوع، نمونه ای برای معماران وطنی باشد که می خواهند با خلق فرمهای متنوع مبتنی بر مفاهیم معماری ایرانی و اسلامی خط بکشند.
گنبد نماد کثرت به وحدت است و کثرت عالم را که در غایت خودش به وحدت نیل می کند انعکاس می دهد. از این زاویه معمار این مسجد تمام هنر خود را در ایجاد یک فرم گنبدی شکل خالص برای فضای اصلی مسجد به کار می گیرد.
دایره بر اساس جهان بینی اسلامی مفاهیمی را بازتاب می دهد که حاکی از وحدت و یکپارچگی همه ی اجزاء در عالم است که همه در زیر چتر وحدت وجود گرد هم می آیند؛ و در این مسجد نیز چیزی جز این گنبد نیست که تمام اجزا در وحدتی بی نظیر به زیر چتر گنبد به سجود می نشینند.
گردآوردن همه مردم در زیر گنبد خود نمادی از وحدت بخشی به جامعه و امت اسلامی است.
این مسجد برای اقامه نماز، تبادل اطلاعات و تعاملات اجتماعی، آموزش و حل اختلافات میان امت اسلامی طراحی شده است. از این نظر در دانش شهرسازی کارایی خاصی می یابد که در گذشته این کاربرد برای میادین شهری تعریف می شده است و برخلاف اروپایی ها که این کاربرد را به میادین می دهند، زندگی اجتماعی را در مسجد گره می زند.
از لحاظ شهری نه تنها گنبد، بلکه مناره ها نیز در چرخش سیال چشم در فضا، به عنوان نقاط عطف و کانونی فضای شهری عمل می کنند.
معماری این مسجد بر اساس معماری عثمانی که بر اساس اشکال مدور بوده، شکل گرفته است.
فضای هنری معماری و ساختار فنی و تکنیکی ان با هم یکی شده اند تا کارکرد صلی فضا بر اساس هویت و سنت نقش بگیرد.
این مسجد برای 350 نفر نمازگزار طراحی شده و دارای سالن اجتماعات 250نفره، کتابخانه، امور فرهنگی و... می باشد.
قطرگنبد 25 متر است که این نیمکره در قسمت ورودی خود 2.5متر عقب نشینی می کند تا فضای وردودی آن شکل بگیرد. محراب نیز از فرورفتگی یک لایه از این نیمکره شکل می گیرد که با خطوط ثلث و کوفی مزین شده است.
مناره مسجد وادی سبز فرم استوانه ای شکلی است که بر بلندای آن مخروطی مستقر شده است و به وسیله مقرنس های تغییر یافته ایرانی قطر آن در ماذنه افزایش یافته و بالکنی را برای موذن بوجود آورده است. این مقرنس ها دارای فیبرنوری هستند که در شب مناره را نورباران می کنند. بر بلندای ماذنه سیستم صوتی در 4 جهت تعبیه شده است.
ترکیب مناره ها در فرم کلی مسجد براساس تناسبات طلایی طراحی شده است.
مصالح بکار رفته در نمای ساختمان مسجد سنگ سفید است که به زعم معمار آن نماد مرگ است و نیمی از گنبد مسجد بر روی آب ساخته شده که نمادی از حیات و زندگی است.
