اگر آمریکا خواهان امتیازات جدید هسته‌ای است، ایران هم متقابلا خواهان امتیاز جدید است؛ آیا دولت آمریکا حاضر است ۱۰ تن اورانیوم غنی‌شده ما را به ما بازگرداند؟ این جمله‌ای بود که وزیرخارجه کشورمان درمصاحبه با روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز مطرح کرده است!
برخی محافل رسانه‌ای آمریکا بیان داشتند «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در حال جستجو برای یافتن روش‌های اعلام نقض «برجام» توسط ایران است.
مقام‌های آمریکایی درحال حاضر به متحدان خود گفته‌اند که بایستی یا آماده همراهی آمریکا در مذاکره مجدد با ایران بر سر برجام شوند و یا انتظار خروج ایالات متحده از این توافق هسته‌ای مانند توافق جوی پاریس را داشته باشند.
در همین حال، چند مقام از کشورهای خارجی هم می‌گویند دولت آمریکا با بازرسان بین‌المللی در وین درباره امکان درخواست بازرسی از سایت‌های نظامی رایزنی کرده است. در صورتی که ایرانی‌ها، چنانکه انتظار می‌رود، از قبول این درخواست صرف‌نظر کنند، واشنگتن می‌تواند این امتناع را دستاویزی برای اعلام نقض برجام توسط ایران قرار دهد.
توافق هسته‌ای و برجام آنطور که مسئولان مذاکره‌کننده کشورمان وعده رفع تحریم‌ها و توسعه مناسبات بانکی با بیشتر کشورهای جهان را فراهم کند و به جای امتیاز برای ملت ایران گویا برای غرب و سردمداران آمریکایی امتیاز داشته است. البته با وجود تاکید ۷باره آژانس بین‌المللی اتمی بر پایبندی تهران به تعهدات برجامی اما واشنگتن بازهم حاضر به اجرای تعهدات خود نیست گویا این امتیازاتی که از جمهوری اسلامی ستانده برایش کم است و خواهان امتیازات بیشتر است.
بسیاری ازناظران سیاسی بر این باورند این دشمن جمهوری اسلامی هر بهانه‌ای که که برایش مرتفع شود باز هم بهانه جدید در آستین دارد و برای همیشه دشمن انقلاب اسلامی و ملت ایران باقی خواهد ماند.
حالا این کشور حرف از مذاکره و امتیازات جدید می‌زند، باید از سردمداران این کشور بگوییم به کدام تعهد خود پایبند بودید که حالا ازمذاکره جدید سخن می‌گویید؟! ضمن اینکه ملت ایران تحت هیچ شرایط پای میز مذاکره درخصوص فعالیت‌های نظامی خود نخواهد رفت. البته وزیر خارجه کشورمان درمصاحبه با روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز پاسخ کوبنده و انقلابی را اول به ترامپ و سپس متحدان این کشور که نه از توافق بین‌المللی سردرمی‌آورند و نه خواهان صلح و ثبات داد.
محمدجواد ظریف افزود: ایران تنها در صورتی درباه تغییر برجام صحبت خواهد کرد که هر امتیازی که برای عقد این توافق داد را پس بگیرد. وی تصریح کرد: هیچ معامله‌ای کامل نیست. زیرا درهر معامله شما باید بده بستان داشته باشید. درغیر اینصورت معامله‌ای صورت نخواهد گرفت.
ظریف درباره دست برداشتن ایران از حدود نود و هشت درصد از ذخیره سوخت هسته‌ای که یکی از بزرگترین امتیازاتی محسوب می‌شود که ایران به طرف مقابل داده است- گفت: «آیا شما آماده‌اید بازگشت اختیار ما را برای داشتن ۱۰ تن اورانیوم غنی شده بپذیرید؟»
براساس توافق هسته‌ای، ایران مقدار بسیارکمی اورانیوم غنی شده دارد درحدی که برای ساخت یک بمب اتمی کافی نیست.
البته پیش از این مصاحبه ظریف با همتای آمریکایی خود رکس تیلرسون دیدار کرد، کسی که گفت، آمریکا خواهان «اصلاح» آن چیزی است که او آن را نقص‌های موجود در توافق خواند، حتی با آن که اذعان کرد ایران در حال پایبندی به مفاد توافق هسته‌ای است.
ظریف که درباره جزییات توافق هسته‌ای ایران با جان کری وزیرامور خارجه وقت آمریکا مذاکره کرده بود از دولت ترامپ به عنوان دولتی که درباره محدودیت‌های اعمال شده بر ایران براساس توافق هسته‌ای «به صورتی جدی اطلاعات درستی ندارد»، انتقاد کرد.
او سخنرانی روز سه‌شنبه دونالد ترامپ را در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که ترامپ طی آن توافق هسته‌ای را توافقی یک‌جانبه و شرم‌آور برای آمریکا توصیف کرد که ممکن است او از آن کنار بکشد «پوچ» خواند. ظریف گفت آنچه این دولت (آمریکا) به واقع می‌خواهد، حفظ امتیازات گرفته شده از ایران و در عین حال تلاش برای گرفتن امتیازات بیشتر از تهران است، اما نمی‌خواهد امتیاز جدیدی را از سوی آمریکا یا دیگر طرف‌ها بدهد.
وزیر خارجه ایران گفت: این نوع موضع‌گیری با متن هرگونه توافق مذاکره شده‌ای تناقض دارد. هیچ توافقی کامل نیست، زیرا درهر توافقی شما باید بده بستان داشته باشید. در غیر این صورت، به توافق نخواهید رسید.
ظریف ایده افزودن پیوست‌هایی به توافق هسته‌ای به منظوربر طرف کردن اعتراضات دولت ترامپ را رد کرد، ایده‌ای که مقامات آمریکایی می‌گویند به عنوان یک مسیر احتمالی رو به جلوی دیپلماتیک در داخل دولت شایع شده است.
وزیر امور خارجه ایران گفت: چرا ما باید بر سر یک ضمیمه گفت‌وگو کنیم؟ اگر شما می‌خواهید یک ضمیمه داشته باشید، باید درباره همه مفاد ضمیمه وجود داشته باشد. وی خاطرنشان کرد: اگر همانگونه که ترامپ تهدید کرده است، آمریکا از توافق هسته‌ای کنار بکشد، «دیگر چه کسی به حرف شما گوش می‌دهد؟» او گفت: با چنین تهدیدی، «آمریکا در حال ارسال یک پیام اشتباه است.»
در همین رابطه کلیف کوپچان رئیس گروه اوراسیا که یک گروه مشاوره‌ای درباره خطرات سیاسی است روز پنجشنبه در ایمیلی اعلام کرد: ترامپ الگوی شناخته شده‌ای در مواضع مبتنی بر شوک و ارعاب را در ارتباط با مذاکرات دنبال می‌کند و سپس از آن چیزی که قبلاً گفته عقب نشینی می‌کند یا آن نیمه کاره رها می‌کند.
او همچنین گفت: اگر او مطالباتی در ارتباط با خط قرمز داشته باشد، که احتمالاً شامل اعمال محدودیت‌های دائمی بر برنامه ایران می‌شود، توافق هسته‌ای ممکن است برچیده شود و واشنگتن به عنوان مقصر شناخته خواهد شد... این نتیجه‌ای است که آمریکا خواهان آن نیست.»
رسانه دولتی چین با اشاره به موضوع توافق هسته‌ای با ایران درباره پیامدهای خروج آمریکا از این توافق بر تعامل با کره شمالی هشدارداد.
در این گزارش آمده است آمریکا (در صورت ارتکاب به چنین اقدامی) فقط به اعتبار خود لطمه نخواهد زد بلکه امکان مذاکره با پیونگ‌یانگ را هم دشوار خواهد کرد.
چاینادیلی اعلام کرد: «اگرواشنگتن از توافق با ایران که اکنون درجهت اهداف خود حرکت می‌کند خارج شود، این اقدام فقط مایه شرمساری آمریکا نخواهد بود. تعهد آمریکا نظم جهانی را زیرسوال می‌برد و اگر پیونگ‌یانگ بخواهد پای میز مذاکره حاضر شود، پیامی منفی برای این کشور خواهد بود مبنی بر اینکه نمی‌تواند به آمریکا در زمینه دستیابی به توافق اعتماد کند.»
تهران مذاکره مجدد را نمی‌پذیرد
از سویی دیگر مراد عنادی کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با تسنیم، درخصوص اهداف مطرح شدن پیشنهاد مذاکرات هسته‌ای جدید با ایران و تلاش آمریکایی‌ها برای همراه کردن اعضای ۱+۵ با خود، با اشاره به اینکه طرح مذاکرات مجدد تاکتیک جدید آمریکا برای رسیدن به اهداف این کشور است، بیان داشت: مذاکرات هسته‌ای مذاکراتی طولانی و پیچیده بود که نهایتاً به برجام منتج شد.
وی با توجه به سیاست اعمالی واشنگتن درباره برجام گفت: اقدام اخیر آمریکا در اضافه کردن برخی تحریم‌ها و تمدید تعلیق تحریم‌های مربوط به برجام به صورت همزمان نشان می‌دهد که سیاست اعلامی آمریکا با سیاست اعمالی آن متفاوت است. واشنگتن در سیاست اعلامی برجام را یک توافق نامناسب می‌داند؛ اما در سیاست اعمالی خود سعی می‌کند آن را ادامه دهد. هرچند فشارهای خارج از برجام را تشدید می‌کند تا آن را به توافقنامه‌ای بی‌خاصیت تبدیل کند.
کارشناس مسائل بین‌الملل با تأکید بر هدف آمریکایی‌ها از مطرح کردن مذاکرات مجدد اشاره داشت: آژانس بارها اعلام کرده که ایران به تعهدات خود عمل کرده است. فدریکا موگرینی نیز اعلام کرده که ایران هفت بار پایبندی خود را به برجام نشان داده است. آمریکایی‌ها در چنین فضایی می‌گویند مذاکره مجدد باید انجام شود. این موضوع تاکتیک جدید واشنگتن برای رسیدن به اهداف خود است. چون آن‌ها به اهداف اصلی خود برای بی‌اعتبار سازی برجام نرسیده‌اند.
وی با اشاره به موضع ایران در قبال مذاکرات مجدد تأکید کرد: چنین موضوعی از سوی جمهوری اسلامی ایران پذیرفته نیست. استراتژی آمریکایی‌ها این است که شرایطی به وجود آورند تا ایران از برجام خارج شود. آن‌ها دراین صورت خواهند گفت که ایران به برجام پایبند نبود. این در حالی است که آمریکایی‌ها بارها آن را نقض کرده‌اند.
عنادی در پاسخ به این پرسش که «به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها به دنبال همراه کردن اعضای دیگر ۱+۵ در مقابل ایران هستند. واشنگتن علی‌رغم مخالفت‌های مسکو و پکن چه اقداماتی را برای هماهنگی این اعضا انجام می‌دهد؟» بیان داشت: مواضع روسیه و چین مشخص است. آن‌ها اعلام کرده‌اند که اگر آمریکا تعهدی داشته، مسئولیت آن متوجه این کشور است. انگلیس، فرانسه و آلمان نیز بارها اعلام کرده‌اند که آمریکا باید به برجام متعهد باشد و این توافق مورداحترام اتحادیه اروپا است. این احتمال وجود دارد که انگلیس به اندازه‌ای با آمریکا همراهی کند؛ اما فرانسه و آلمان به شکل ظاهری هم که باشد، خود را متعهد به برجام نشان می‌دهند.
فدریکا موگرینی» lمسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز معتقد است تلاش آمریکا برای باز مذاکره یعنی نقض برجام چنانچه وی در مصاحبه با سی‌ان‌ان، صراحتاً گفت که تلاش «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام یا بازمذاکره در خصوص این توافق بین‌المللی، به منزله نقض آن و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود. در ابتدای این مصاحبه، خبرنگار سی‌ان‌ان از موگرینی پرسید که آیا حیات برجام در خطر است؟
موگرینی بدون ارائه پاسخی صریح گفت: «این یک توافق بین المللی است و یک قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است پس اختیار آن در دست یکی از طرفین توافق نیست و به همه جامعه بین الملل تعلق دارد و همانطور که اروپایی‌ها تضمین خواهند داد، این توافق پابرجا می‌ماند.»
خبرنگار به اعلام مکرر کاخ سفید در خصوص اعلام نظر ترامپ در قبال برجام تا ۱۵ اکتبر هم اشاره کرد و از موگرینی در خصوص این امر نظر خواست.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «من شنیده‌ام که آقای ترامپ تصمیم خود را در خصوص برجام گرفته و امیدوارم که هنوز زمان برای تفکر باقی مانده باشد. ما با ایران توافقی را منعقد کردیم که فقط مسائل هسته‌ای را حل می‌کند.
