دونالد ترامپ رئیسجمهوری آمریکا در سفری رسمی راهی اروپا شد. اروپایی که در طول چند دهه اخیر متحد اصلی آمریکا قلمداد میشد. این سفر با محوریت حضور در نشست ناتو و دیدار از انگلیس در حالی صورت گرفته که چند نکته قابل توجه در آن مشاهده میشود.
پیش از سفر به لندن نشست ناتو در بروکسل در حالی برگزار شد که چند محور مهم در آن مشاهده میشود. از یکسو رئیسجمهور آمریکا در آستانه نشست بروکسل، سران ناتو و آلمان را متهم کرد که «بازیچه دست روسیه» هستند
از سوی دیگر سران ناتو با افزایش بودجه نظامی درخواستی دونالد ترامپ تا چهار درصد تولید ناخالص ملی مخالفت کردند. در همین حال اعضا ناتو تمایل چندانی به افزایش تحرکات نظامی در افغانستان نشان نداده و بیشتر بر لزوم مذاکرات طالبان و دولت مرکزی این کشور تاکید کردند. در همین حال ماکرون رئیسجمهور فرانسه گفت بر خلاف اظهارات ترامپ، قرار نیست کف تعهد اعضا درباره بودجه نظامی، از ۲ درصد تولید ناخالص فراتر رود. اروپاییها رسما با خواستههای آمریکا در ناتو مخالفت کردند که پیام چندان مثبتی برای آمریکا و اهداف نظامی آن نیست.
اما در درون انگلیس، رئیسجمهور آمریکا از طرح نخستوزیر انگلیس برای خروج نصفه و نیمه از اتحادیه اروپا به شدت انتقاد کرد و ضمن حمایت از دیگر منتقد این مسئله، گفت که بوریس جانسون وزیر خارجه مستعفی انگلیس میتواند نخستوزیر خوبی برای انگلیس باشد. ترامپ در حالی تلاش کرد تا هم انتقام خود را از حمایتهای دولتمردان انگلیسی از هیلاری کلینتون در زمان انتخابات بگیرد که همزمان به دنبال قدرتنمایی برای افکار عمومی مبنی بر توانش برای تاثیرگذاری بر ساختار سیاسی کشورها را نیز داشت اما اعتراضهای مردمی به حضور وی در کشورشان این طراحی را نیز با چالش مواجه کرد.
این اعتراضها چنان بود که دیدارهای رسمی رئیسجمهور آمریکا در انگلیس به علت هراس از رویارویی با موج گسترده مخالفتهای مردمی، برخلاف عرف دیپلماسی در خارج از پایتخت این کشور انجام میشود.
اما در حوزه رفتاری اروپا در قبال آمریکا نیز از یک طرف نتایج یک نظرسنجی نشان میدهد که ۴۲ درصد از مردم، خروج چند ده هزار سرباز آمریکایی از کشورشان را خواستارند. از طرف دیگر کمیسیون اروپا که بازوی اجرایی اتحادیه اروپاست درپیشبینیهای تابستانی خود به جای رشد اقتصادی دو و سه دهم درصدی که سوم ماه مه در ارزیابی بهاره این نهاد اعلام شده بود، از این پس روی رشد اقتصادی دو و یک دهم درصدی حساب میکند. رفتاری که برگرفته از این پیام به آمریکاست که اروپا نمیخواهد حساب چندانی روی روابط اقتصادی با آمریکا باز کند و میزان انتظارات اقتصادی را برای حفظ استقلال در برابر واشنگتن کاهش میدهد.
در جمعبندی نهایی از آنچه ذکر شد میتوان گفت که سفر ترامپ به اروپا دورتر شدن دو متحد قدیمی یعنی آمریکا و اروپا را بیش از پیش نشان داد هر چند که باید در نظر داشت همچنان در اصولی همچون سرکوب ملیگرایی درونی، ضدیت با اسلام و مقابله با ایران، روسیه و چین نقاط اشتراک آنها پا برجاست و نباید آنها را از هم جدا دانست که نمود آن را در قبال تحولات غرب آسیا میتوان مشاهده کرد.
نویسنده: قاسم غفوری