گزارش امروز را با يك خبر از حوادث روز پيش آغاز مي‌كنيم. خبري كه مي‌گويد: سه اتوبوس اسکانیا دراستان‌های اردبیل و کرمان آتش گرفته است كه بر اثر حریق این سه دستگاه اتوبوس ۸ مسافر مجروح و ۵۰ مسافر از مرگ نجات یافتند.
معاون عملیات پلیس راه، سرهنگ صمد اسفندیاری اظهار داشت: ساعت یک بامداد ديروز تصادف دو دستگاه اتوبوس اسکانیا در کیلومتر ۳۵ محور جاده جیرفت به کرمان در داخل تونل بهمن به پلیس راه اطلاع داده شد.
وی ادامه داد: با حضور ماموران مشخص شد دو دستگاه اتوبوس اسکانیا که از زاهدان به سمت بندرعباس در حرکت بودند به علت عدم رعایت فاصله طولی از سوی اسکانیای دوم در داخل تونل با یکدیگر برخورد کرده و دچار حریق می‌شوند. همزمان با وسعت گرفتن دامنه آتش ۱۳ مسافر اتوبوس اول و ۶ مسافر اتوبوس دوم از خودرو خارج می‌شوند که ۳ نفر از آنها مجروح شده و به مراکز درمانی منتقل شدند. به گفته معاون عملیات پلیس راه علت آتش‌سوزی از سوی ماموران پلیس راه و سازمان آتش‌نشانی در دست بررسی است.
اسفندیاری با اشاره به حریق سومین اتوبوس اسکانیا در کیلومتر ۹۵ جاده سرچم به اردبیل گفت: ساعت ۳:۴۵ اتوبوس اسکانیای مدل سال ۸۶ که از سرچم به سمت اردبیل در حرکت بود از ناحیه موتور خودرو دچار حریق می‌شود که بلافاصله با هوشیاری راننده خودرو در کنار جاده متوقف شده و قبل از گسترش آتش تمامی ۳۱ مسافر آن از خودرو خارج می‌شوند.
وی ادامه داد: در این حریق ۵ مسافر به علت فشار زیاد هنگام پیاده شدن مجروح شدند که ۳ نفر آنها به صورت سرپایی مداوا و ۲ نفر نیز به مراکز درمانی منتقل شدند.
در حاليكه دو هفته پيش نيز همزمان با تعطيلات نوروزي بر اثر تصادف اتوبوس اسکانیا و کامیون ایسوزو ۲ نفر کشته و ۲۸ نفر مجروح شده بودند، تنها ده روز ديگر از مهلت شرکت عقاب افشان برای رفع معایب اتوبوس‌های اسکانیا، باقی مانده است و بيم آن مي‌رود بار ديگر شركت عقاب بتواند با استفاده از راهكارهايي از تعهدات داده شده خود پا پس بكشد.
سالانه نزدیک به هزار دستگاه اتوبوس اسکانیا درکشور تولید می‌شود. اتوبوس‌هایی که ۹.۹ درصد ناوگان حمل‌و‌نقل بین شهری را تشکیل می‌دهند. براساس آخرین آمارهای اعلام شده ۵۳ درصد تلفات جاده‌ای ناوگان حمل‌و‌نقل مسافر متعلق به این خودرو است. اتوبوسی که به گفته فرمانده پلیس راه کشور در سیستم برق‌رسانی دچار اشکال بوده و به دلیل جانمایی نامناسب و استفاده از برخی قطعات بی‌کیفیت در سیستم برق در تصادفات رخ به رخ دچار آتش‌سوزی می‌شود. ضمن اینکه در تصادفات پر تلفات اسکانیا تجهیزات ایمنی از جمله چکش خروج اضطراری وجود نداشته است و درهای اتوبوس در تصادفات قفل شده و باز نمی‌شود.
در حالی که براساس قانون هر خودرویی باید استانداردهای ۵۱ گانه را به همراه استانداردهای زیست محیطی کسب کند تا پلیس براساس تاییدیه دو سازمان استاندارد و محیط زیست آن خودرو را شماره‌گذاری کند اتوبوس اسکانیا در ۱۹ تست رد شده و نتوانسته است استانداردهای لازم را کسب کند. خودرویی که استاندارهایی از جمله سیستم هدایت‌پذیری، قفل و لولا را ندارد. استانداردهایی که تنها در صورت داشتن برخی از آنها از جمله قفل و لولا باعث می‌شد تا بسیاری از مسافران این اتوبوس با باز کردن در خودرو، زنده بمانند.
پس از حادثه دلخراش شهريور سال گذشت در اتوبان قم و مرگ ۴۴ هموطن در آتش این خودرو، اين سوال پيش مي‌آيد كه چرا اتوبوس درون‌شهری برای کاربری برون‌شهری مورد استفاده قرار گرفته است؟
سوالي كه مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در پاسخ آن مي‌گويد : برای جلوگیری از کاربرد بین‌شهری اتوبوس‌های اسکانیا ضعف‌های قانونی و مسائل هزینه‌ای وجود دارد.
نبی بیدهندی با اشاره به اینکه اسکانیا یک خودروی اروپایی است، ادامه داد: در تمام دنیا این خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در مراکزی که مربوط به تست آزمون جاده‌ای است این خودروها به صورت مستمر تست می‌شوند در حالی که در ایران چنین تستی وجود ندارد!
در حالی كه ۱۹ استاندارد مهم از سوی این خودرو پاس نشده است نتایج عملی تصادفات اسکانیا در اختیار پلیس است و از حیث ایمنی این خودرو حتما دچار مشکل است و پلیس نیز به احتمال زیاد این دلایل را به سازمان استاندارد مکاتبه کرده است. حتما باید استاندارد این خودرو مورد بازنگری قرار گیرد.
نبايد فراموش كرد كه اتوبوس‌ها و خودروهای سنگین تست آزمون جاده‌ای نمی‌شوند و مجوز تردد اسکانیاها تنها براساس گواهی کارخانه صادر می‌شود.
حرف آخر اين گزارش در حاليكه تنها۱۰ روز از اولتيماتوم پليس براي اسكانيا باقي مانده است بر اين امر تاكيد دارد كه شماره‌گذاری مجدد اتوبوس مرگ‌آفرین اسكانيا يا بايد نباشد يا متوليان امر به فکر رفع نقص‌های موجود باشند چرا كه ديگر هيچگونه حادثه‌اي در اين خصوص نبايد گزارش داده شود.
اما سوالي كه در اينجا مطرح مي شود آن است كه آيا مسئولان اسکانیا به جای رفع نقص به دنبال یافتن اهرم فشار بر پلیس برای شماره‌گذاری مجدد خودرو هستند؟!
