مستضعفان و فرهنگ خدمت

فرهنگ لغت انقلاب اسلامی سراسر واژگانی است که معانی آنها نه صرفا برگرفته از فرهنگ لغت‌ها و نگارش‌های روزانه بلکه سرشار از اصول و چارچوب‌های بنیادینی است که اساس انقلابی بودن و در عین حال پیشرفت و توسعه کشور را در بر می‌گیرد. 
یکی از واژگان در فرهنگ انقلاب اسلامی واژه مستضعفان است. امام خمینی(ره) جماعت محروم و مستضعف را نقش آفرینان اصلی انقلاب اسلامی و صاحبان حقیقی انقلاب و ولی نعمتان راستین جمهوری اسلامی می دانستند و خدمت به آنان را نخستین و مهمترین وظیفه دولتهای اسلامی بر می شمردند. نکته‌ای که در باب این واژه باید مورد توجه قرار گیرد قرار گرفتن برخی واژگان به جای واژه مستضعفان است برخی از واژه اقشار آسیب‌پذیر و برخی از واژه دهک‌های پایین جامعه استفاده می‌کنند. هر چند که این استدلال مطرح می‌شود که بیان این واژگان برای حفظ کرامت افراد است اما باید توجه داشت که این جابه‌جایی واژگانی چه پیامدها و نتایجی به همراه دارد. آیا واقعا زمینه‌ساز کرامت و رفع مشکلات مستضعفان می‌شود و یا مولفه‌ای خواهد بود برای به حاشیه رفتن مسئله مستضعفان و لزوم توجه به آنان؟ 
برای پاسخ به این پرسش در ابتدا می‌توان به تبیین واژه مستضعف از نگاه انقلاب اسلامی پرداخت. در مفهوم انقلابی بر خلاف آنچه در نظام سرمایه‌داری مشاهده می‌شود، این واژه به افرادی تهیدست و فرومایه اطلاق نمی‌شود بلکه منظورم افرادی است که به دلایل مختلف طبیعی و غیر طبیعی با چالشهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مواجه هستند. تمرکز انقلاب بر حمایت از مستضعفان برگرفته از اصل لزوم همگرایی و وحدت در رفع نیازهای این اقشار در سراسر کشور است که زمینه‌ساز پیشرفت کشور خواهد بود. زمانی که این واژه به عباراتی همچون اقشار کم درآمد، اقشار آسیب پذیر، دهک‌های پایین جامعه، نیازمندان یارانه و.. مبدل می‌شود در اصل آن رویکرد انسانی و بشر دوستانه به حاشیه می‌رود و زمینه‌ساز غفلت مردم و مسئولان از این قشر جامعه می‌شود. قشری که امام خمینی (ع) همواره آنان را ولی‌نعمتان انقلاب دانسته و همگان را به حمایت از آنان سوق داده‌اند.
بر همین اساس است که باید توجه داشت که واژه مستضعفین و حفظ آن در ادبیات گفتاری مسئولان به کار بردن واژه‌ای انقلابی است که البته زمینه ساز مسئولیت‌های سنگینی بر دوش مسئولان و مردم خواهد بود چرا که یکی از اهداف انقلاب اسلامی ملت ایران و تشکیل حکومت اسلامی محرومیت زدایی و توجه به مستضعفین است. اصلی که نه تنها رفع کننده بسیاری از مشکلات کشور خواهد بود بلکه زمینه‌ساز افزایش جایگاه جهانی ایران به عنوان نظام مردم سالار نیز می‌شود که بسیاری از اتهامات حقوق بشری ضد ایرانی را رفع خواهد کرد.

^{مهدیس پارسا}