در وضعیت امروز بهترین سیاست تاکید بر توانمندی‌های داخلی، رفع مشکلات اقتصادی، مبارزه با فساد و تقویت دیپلماسی جهت تقویت ارتباطات با کشورها در راستای تامین منافع ملی می‌باشد. این انتظار وجود دارد دولت از این به بعد تغییر اساسی در سیاست‌ها و رویه‌های خود دهد و به مانند سابق عمل نکند.
پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR سخنان رهبری را در تیرماه ۹۷ در دیدار با هیئت دولت منتشر کرد. رهبر انقلاب در بیانات‌شان خواستار تحرک دولت برای مدیریت اقتصاد و عدم شرطی کردن بازار و مردم به خارج از کشور شدند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در سخنان خود عنوان می‌نند «کار را در محدوده‌ی مقدورات کشور با جدّیّت دنبال بکنید؛ منتظر این و آن نباشید. ما یک روز مشکل اقتصادی کشور را موکول کردیم به برجام، [امّا] برجام نتوانست مشکل اقتصادی کشور ما را برطرف کند ... حالا هم بسته‌ی اروپایی؛ مردم را درباره‌ی بسته‌ی اروپایی شرطی نکنید».
رهبری در ادامه براساس تجربه تاریخی از بدعهدی و کارشکنی اروپایی‌ها سخن می‌گویند و اینکه در نهایت کشورهای اروپایی در ازای خروج ترامپ از توافق هسته‌ای و پایبندی ایران به برجام، پیشنهادات جدی ارائه نخواهند داد.
بر این اساس رهبر انقلاب عنوان می‌کنند نباید حل مشکلات کشور منوط به بسته اروپایی‌ها شود و در نهایت نیز خواستار تحرک هدفمند دستگاه دیپلماسی کشور می‌شوند.
با گذشت هشت ماه از جلسه فوق، این سوال مطرح می‌شود که دولت روحانی تا چه اندازه به فرامین و سخنان رهبری توجه و آنها را عملیاتی کرده است. برای پاسخ به این سوال طبیعتاً می‌بایست به وضعیت اقتصاد و سیاست امروز جامعه نگاه کرد.
در حالی که تمامی کارشناسان اذعان دارند کشور با مشکلات و چالش‌های اقتصادی جدی در داخل مواجه و تاثیر تحریم‌ها حداکثر ۳۰ درصد است، اما اوضاع و شرایط به گونه‌ای شده که تصور وجود دولت ناظر و سیاست گذار که پیگیر حل مشکلات باشد، به سختی قابل باور است. گویی جامعه و اقتصاد به نوعی رهاشدگی گرفتار شده و نباید انتظاری از دولت داشت.
در این راستا در هشت ماه گذشته بازارهای مسکن، خودرو، سکه و ارز دچار تلاطم‌های شدیدی شدند و هنوز هم ثباتی بر بازارها حکمفرما نشده است.
با قاطعیت می‌توان گفت هیچ فردی در حال حاضر نمی‌تواند پیش‌بینی کند فلان کالا فردا یا دو روز دیگر چه قیمتی خواهد داشت. بالطبع عدم پیش‌بینی‌پذیر بودن شرایط و نداشتن هیچ تلقی و باوری درباره آینده به عنوان یک سهم مهلک برای اعتماد آحاد جامعه و فعالان اقتصادی عمل می‌کند.
همچنین تاکنون اقدامی اساسی جهت رفع مشکلات و معضلات جدی در زمینه مسائلی مانند یارانه‌هایی که با بی‌عدالتی به تمامی طبقات اقتصادی جامعه داده می‌شود یا قاچاق بنزین و کالا و... نکرده است. البته حذف کارت سوخت در گذشته و در همین دولت را باید به عنوان عاملی منفی ارزیابی کرد.
در عرصه سیاسی نیز اینگونه احساس می‌شود دولت بعد از بدعهدی آمریکا و پیشنهاد ضعیف اروپایی‌ها جهت مبادله نفت در برابر غذا و دارو، تمام تلاش خود را صرفاً جهت تصویب لوایح مرتبط با اف.ای.تی.اف صرف می‌کند. مقامات دولت نیز هر روز سخنرانی و مصاحبه‌ای در این‌باره انجام می‌دهند و تلاش دارند نهادهای دیگر را مقصر وضعیت آشفته امروز و احتمالاً آینده معرفی کنند.
این در حالی است که اروپایی‌ها هیچ تعهدی درباره فروش نفت ایران و مسدود کردن تحریم‌های ثانویه نداده و به اذعان گفته‌های محمدجواد ظریف نیز تضمینی وجود ندارد که شرایط با تصویب لوایح مرتبط با کارگروه اقدام ویژه مالی بهبود پیدا کند.
فراتر از آن اروپایی‌ها، شرایط جدیدی درباره سیاست منطقه و برنامه دفاعی مطرح کردند که پذیرش خواسته‌های آنها را باید دقیقاً در راستای خلع سلاح و تغییر هویت ایران ارزیابی کرد. همچنین احتمال اینکه ایران گرفتار بازی مذاکره برای مذاکره جهت رفع بهانه غربی‌ها شود، افزایش پیدا کرده است.
در این شرایط بهترین سیاست تاکید بر توانمندی‌های داخلی، رفع مشکلات اقتصادی، مبارزه با فساد و تقویت دیپلماسی جهت تقویت ارتباطات با کشورها در راستای تامین منافع ملی می‌باشد. این انتظار وجود دارد دولت از این به بعد تغییر اساسی در سیاست‌ها و رویه‌های خود دهد و به مانند سابق عمل نکند. بدون شک انتشار متن سخنرانی رهبری درباره رفتار اروپایی‌ها و چگونگی برون رفت از مشکلات امروز علاوه بر دولت برای نهادهای دیگر مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس شورای اسلامی نیز باید حائز اهمیت باشد و آن را سرلوحه تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های خود قرار دهند.
نویسنده: امیرحسین رحمانی - الف
