مقدمه
یکی از اموری که تقریبا در تمامی زمینه های مرتبط با آن در کشور مشکلات متعددی وجود دارد، موضوع مدیریت بحران است که مسئولان آن در همه بحران بلااستثناء، دچار غافلگیری شده اند و معلوم نیست که غیر از غافلگیری چه کارهایی باید می کردند که نکردند. در باره مدیریت بحران در کشور توضیحات و و توجیهات بسیاری وجود دارد و همه به دنبال مقصر می گردند و ظاهرا هیچ گاه آن را در گذر زمان نمی یابند. حجم وسیح زیان های ناشی از بحران ها در کشور به گونه ای وسیع و ویران گر است که باید برای مدیریت بحران ها فکری اساسی کرد. اینگونه به نظر می رسد که نهادها و دستگاه های نظارتی در نظارت بر حسن اجرای قوانین حوزه مدیریت بحران خود دچار بحران مدیریت اند و گویی نمی توانند یا شاید نمی خواهند به این موضوع بسیار مهم ورود قاطع داشته باشند.
قوانین مرتبط با مدیریت بحران
- سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام
- طرح جامع امداد و نجات کشور مصوب ۲۳/۰۵/۱۳۹۸
- قانون مدیریت بحران کشور مصوب ۲۳/۰۵/۱۳۹۸
- قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور مصوب ۳۱/۰۲/۱۳۸۷
- آیین نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور مصوب ۳۱/۰۲/۱۳۸۷
- آیین نامه ستاد پیشگیری و مدیریت بحران در حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه مصوب ۰۸/۰۴/۱۳۸۳
- تشکیل شورای راهبری پروژه های طرح جامع مدیریت بحران شهر تهران ... مصوب ۱۸/۰۴/۱۳۸۴
- مصوبه انتخاب یکی از معاونان کلیه دستگاه های اجرایی به عنوان نماینده ویژه در امر مدیریت بحران ... مصوب ۱۲/۱۰/۱۳۸۳
- قانون تمدید اجرای آزمایشی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور مصوب ۱۷/۰۲/۱۳۹۳
- اساسنامه سازمان پدافند غیرعامل کشور ستاد کل نیروهای مسلح مصوب ۱۷/۰۹/۱۳۹۳
توجه: «چالش قانون» برای انعکاس پاسخ های قوه قضاییه یا سازمان بازرسی کل کشور، اعلام آمادگی می نماید. ضمنا از ارائه نقد و پیشنهادات مشفقانه عموم اندیشمندان و نخبگان پیشاپیش سپاسگزار است.
پرسشگری بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
«اصل۱۷۴- بر اساس حق نظارت قوه قضاییه نسبت به حسن جریان امور و اجرای صحیح قوانین در دستگاههای اداری سازمانی به نام «سازمان بازرسی کل کشور» زیر نظر رییس قوه قضاییه تشکیل میگردد. حدود اختیارات و وظایف این سازمان را قانون تعیین میکند.»
۱- حسن جریان امور پیرامون مدیریت بحران چیست و چه ویژگی های دارد؟
۲- شاخصه ها و شواهد اجرای صحیح قوانین پیرامون مدیریت بحران از زمان تصویب تاکنون چیست؟
پرسشگری بر اساس قانون تشكيل سازمان بازرسي كل كشور
«ماده ۱- به منظور نظارت بر حسن جريان امور و اجراي صحيح قوانين در دستگاههاي اداري و در اجراي اصل ۱۷۴ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران سازماني بنام سازمان بازرسي كل كشور ... زير نظر رئيس قوه قضاييه ... تشكيل ميشود.
تبصره: نظارت و بازرسي از نظر اين قانون عبارت است از مجموعه فعاليتهاي مستمر و منظم و هدفدار به منظور جمعآوري اطلاعات لازم درباره مراحل قبل، حين و بعد از اقدامات دستگاههاي مشمول ماده (۲) اين قانون، تجزيه و تحليل آنها، تطبيق عملكرد دستگاه با اهداف و تكاليف قانوني و ارايه پيشنهادهاي مناسب در جهت حسن جريان امور.»
۳- مجموعه فعاليتهاي مستمر و منظم و هدفدار به منظور جمعآوري اطلاعات لازم به منظر بررسی حسن اجرای قوانین مربوط به مدیریت بحران که توسط سازمان بازرسی کل کشور انجام شده یا می شود چیست؟
۴- منظور سازمان بازرسی کل کشور از نظارت قبل از اجرا در پایش اجرای صحیح قوانین پیرامون مدیریت بحران چیست؟
۵- نظارت حین اجرا از دستگاه های اجرایی در پایش اجرای صحیح قوانین پیرامون مدیریت بحران توسط سازمان بازرسی کل کشور چگونه انجام می شود؟
۶- این سازمان چگونه پس از اجرای اقدامات دستگاه های اجرایی پیرامون مدیریت بحران بر آنها نظارت دارد؟
۷- روش تجزيه و تحليل انجام شده توسط سازمان بازرسی کل کشور پیرامون اطلاعات جمع آوری شده در باره حسن اجرای قوانین مرتبط با مدیریت بحران و تطبيق عملكرد دستگاه های اجرایی با اهداف و تكاليف قانوني چیست؟
۸- پيشنهادهاي مناسب ارايه شده توسط سازمان بازرسی کل کشور به دستگاه های اجرایی در جهت حسن جريان امور پیرامون مدیریت بحران چیست؟
«ماده ۲- وظايف و اختيارات سازمان به شرح زير ميباشد:
الف) بازرسي و نظارت مستمر كليه وزارتخانهها و ادارات و امور اداري و مالي دادگستري، سازمانها و دستگاههاي تابعه قوه قضاييه و نيروهاي نظامي و انتظامي و مؤسسات و شركتهاي دولتي و شهرداريها و مؤسسات وابسته به آنها و ...
ب) انجام بازرسيهاي فوقالعاده حسبالامر مقام معظم رهبري و يا به دستور رئيس قوه قضاييه و يا درخواست رئيس جمهور و يا كميسيون اصل ۹۰ قانون اساسي مجلس شوراي اسلامي و يا بنا به تقاضاي وزير يا مسئول دستگاههاي اجرائي ذيربط و يا هر موردي كه به نظر رئيس سازمان ضروري تشخيص داده شود.
ج) اعلام موارد تخلف و نارساييها و سوء جريانات اداري و مالي در خصوص وزارتخانهها و نهادهاي انقلاب اسلامي و بنيادها به رئيس جمهور و در خصوص مؤسسات و شركتهاي دولتي و وابسته به دولت به وزير ذيربط و در مورد شهرداريها و مؤسسات وابسته به وزير كشور و ...»
۹- برنامه منظم و گزارش عملکرد سازمان بازرسی کل کشور در بازرسي و نظارت مستمر نهادها و دستگاه های اجرایی در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران از بدو تاسیس تاکنون چیست؟
۱۰- برنامه سازمان بازرسی کل کشور در بازرسي و نظارت فوق العاده نهادها و دستگاه های اجرایی در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران از بدو تاسیس تاکنون چیست؟
۱۱- اعلام موارد تخلف و نارساييها و سوء جريانات اداري و مالي توسط سازمان بازرسی کل کشور در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران از بدو تاسیس تاکنون چیست؟
«ماده ۱۱- سازمان ميتواند در موارد زير نيز اقدام نمايد:
الف: بهرهگيري از توان تشكلهاي غير دولتي و مردم نهاد و اشخاص واجد شرايط در بخشهاي علمي، تخصصي، صنفي و مردمي به منظور انجام وظايف محوله.
د: ارايه گزارشهاي نظارتي هشدار دهنده به هنگام به مقامات مسئول جهت پيشگيري از وقوع جرم، تخلف و سوء جريانات احتمالي.
هـ: اطلاعرساني و آگاهيبخشي عمومي از طريق رسانههاي عمومي به منظور ارتقاء سلامت نظام اداري و مقابله با فساد»
۱۲- نحوه همکاری سازمان بازرسی کل کشور با تشكلهاي غير دولتي و مردم نهاد در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران چیست؟
۱۳- گزارش عملکرد سازمان بازرسی کل کشور در ارايه گزارشهاي نظارتي هشدار دهنده در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران چیست؟
۱۴- گزارش عملکرد اطلاعرساني و آگاهيبخشي عمومي از طريق رسانههاي عمومي در حسن اجرای قوانین پیرامون مدیریت بحران چیست؟
پرسشگری بر اساس آييننامه اجرايي قانون تشكيل سازمان بازرسي كل كشور
«ماده ۳- اولويتهاي نظارت و بازرسي برنامهاي متناسب با منابع سازمان از قبيل نيروي انساني، امكانات و اعتبارات و شرايط و مقتضيات زماني و با توجه به موارد زير تعيين ميگردد.
الف) فرامين مقام معظم رهبري.
ب) سند چشمانداز و سياستهاي كلي نظام.
ج) قانون برنامه توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور و ساير قوانين و مقررات.
د) برنامههاي راهبردي سازمان مصوب از سوي رياست قوه قضاييه.
هـ) مشكلات و انتظارات مردم و نيازهاي عمومي در چارچوب قوانين و مقررات.»
۱۵- با توجه به وجود مطالبات رهبری، سند چشم انداز، سیاست های کلی نظام و برنامه های توسعه پنج ساله اول تا ششم و وجود انتظارات و