این روزها با پایان کار ترامپ و آمدن بایدن و برنامه او برای بازگشت امریکا به برجام، رسانه‌های خارجی، برخی رسانه‌های داخلی و البته مسئولین تیترهایی در گزارش‌های خود به کار می‌برند و اظهاراتی که مطرح می‌کنند، سعی دارند پایان دوره ترامپ و دست نیافتن رئیس جمهور پیشین آمریکا به اهداف خود علیه ایران را شکست ترامپ از ایران و نه امریکا معرفی کنند.
متاسفانه به نظر می‌رسد بسیاری از دولتمردان و صاحبنظرانی که دراین مورد ابزار نظر می‌کنند بدون توجه به این امر از شکست ترامپ سخن می‌گویند و این موضوعی است که رسانه‌های غربی به دنبال جا انداختن آن هستند.
کافی است به گذشته بازگردیم، هشتم ماه مه سال ۲۰۱۸ بود که دونالد ترامپ پس از ماه‌ها گمانه‌زنی به یکی از اصلی‌ترین وعده‌های رقابت‌های انتخاباتی خود در عرصه سیاست خارجی یعنی خروج از برجام جامه عمل پوشاند و با اعمال تحریمهای بیشتر و تهدید سایر کشورها، سیاست فشار حداکثری در برابر ایران را ادامه داد.
ترامپ در مناظره‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۶، توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام را یکی از بدترین توافق‌هایی دانسته بود که تا کنون در عمر خود دیده، ۱۶ ماه پس از ورود به کاخ سفید به حضور آمریکا در آنچه پیش از این از سوی ناظران سیاسی «توافق قرن» خوانده می‌شد، پایان داد.
اگرچه از آن روز تاکنون جمهوری اسلامی ایران براساس تعهدات بین المللی خود تلاش زیادی کرد تا بتواند همچنان این توافق را با حضور سایر بازیگران زنده نگه دارد و با اعضای باقیمانده در برجام، حضور نداشتن آمریکا در این قرارداد بین المللی را کمرنگ کند، اما نگرانی متحدان امریکایی از عواقب همکاری با ایران موجب اجرا نشدن تعهدات غربی‌ها در برجام شد و سایه تحریم‌هایی امریکا را بر اقتصاد ایران گستراند.
اکنون سوال این است آیا سیاست فشار حداکثری ایده ترامپ برای شکست ایران بود یا اینکه از سوی نظام تصمیم گیری در امریکا اتخاذ شده بود؟
*شکست برجام شکست یک اندیشه است
تحريم ايران در ۴ دهه پس از انقلاب اسلامی، همواره پای ثابت سياست دولت‌های متفاوت واشنگتن در قبال تهران بوده و در بهترين دوره‌ها هم سكانداران متفاوت كاخ سفيد به اصطلاح خودشان سياست «چماق و هويج» را دنبال می کردند. سياست فشار حداكثری تحميل شده بر ايران نیز به همراه تهدید، تنش و جنگ نرم نیز سیاستی بود که از دوران اوباما طراحی آن انجام شده بود و واشنگتن به همراه متحدان خود آن را دنبال می‌کرد و این مقاومت مردم ایران و همراهی با نظام اسلامی بود که در این تحلیل مورد توجه قرار نگرفت.
نشریه «د تریبون» در این باره نوشت: ایران با مقاومت حداکثری با ایالات متحده مقابله کرده است. نفوذ ایران کم نشد و ایران همچنان در منطقه نفوذ دارد.
باربارا اسلاوین در یادداشتی که وب سایت شورای آتلانتیک در این باره منتشر کرده نوشته، سیاست فشار حداکثری نتوانست سیاستهای ایران را تغییر دهد. ایران برنامه موشکی خود را ادامه داده و حتی یک ماهواره نظامی به فضا پرتاب کرده است.
«ایلهان عمر» نماینده دموکرات ایالت مینسوتای آمریکا نیز در مصاحبه‌ای گفته بود که سیاست فشار حداکثری آمریکا علیه ایران با شکست نمایانی مواجه شد. وی افزود: «به عنوان یک راهبرد، این یک شکست نمایان بود. این راهبرد نتوانست هیچ کاری برای آوردن ایران به پای میز مذاکره انجام دهد.»
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این باره گفته؛ همه می‌دانیم که مذاکرات برجام با سیاست نرمش قهرمانانه همراه شد. این سیاست منجر به یک دیدبانی قدرتمند در آینده و در تاریخ ملت ایران شد تا ملت ایران بتوانند از این دیدبانی، آینده خود را در صحنه بین الملل و منطقه روشن تر ببیند.محسن رضایی افزود: اکنون که برجام به عنوان موفق ترین دستاورد این اندیشه، زیر پای امریکا و خیانت اروپا از بین رفته، نباید آن را "شکست فقط یک دولت" تلقی کرد بلکه باید شکست برجام را شکست یک اندیشه در اداره کشور آن هم در چند دولت دانست.
سردار یدالله جوانی معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درباره تحلیلش از شکست انتخاباتی ترامپ گفت: حوادث آمریکا از جنبه‌های گوناگون نیازمند تحلیل است. شکست ترامپ را، باید شکست آمریکا در مقابل مقاومت ملت قهرمان ایران ارزیابی کرد. وی خاطرنشان کرد: ترامپ بر اساس یک تحلیل، آمریکا را از برجام خارج کرد و البته برخی از جریان‌های داخلی ایران و بعضاً دولتی‌ها در شکل‌گیری این تحلیل نقش برجسته‌ای داشتند. تحلیل ترامپ این بود که وضعیت داخلی ایران به گونه‌ای است که پس از خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی، ایران از بین دو گزینه جنگ یا مذاکره، یکی را در پیش خواهد گرفت.
جوانی با تاکید بر اینکه بین اهداف جمهوری خواهان و دموکرات ها در قبال ایران تفاوتی وجود ندارد، گفت: هر دو حزب دشمن جمهوری اسلامی و ملت ایران بوده و به دنبال براندازی در ایران هستند. تفاوت بین آن‌ها در شیوه‌ها و روش‌های اعمال دشمنی است. جالب است که «جو بایدن» با اشاره به شکست سیاست «فشار حداکثری» ترامپ علیه جمهوری اسلامی، از سیاست «فشار هوشمندانه» دولت خود علیه ایران یاد می‌کند. بنابراین، فشار‌ها نه تنها قطع نخواهد شد، بلکه به نوعی تداوم می‌یابد؛ اگرچه ممکن است برای تأثیرگذاری بر انتخابات ایران، گشایش‌های کوتاه مدت حاصل شود، نکته مهم این است که در مقابل «فشار‌های هوشمند» بایدن، ملت ما هم باید به یک «مقاومت هوشمندانه» دست بزند.
سردار یدالله جوانی معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این باره می‌گوید: مقاومت حداکثری ملت ایران با هدایت‌های راهبردی رهبر معظم انقلاب و قدرت پاسخگویی قاطع ایران به هر نوع اقدام نظامی خارجی، سه عامل اصلی شکست آمریکا در اعمال فشار حداکثری است.
در این میان جریان رسانه‌ای در امریکا در تلاش است که این سیاست را انتخاب ترامپ عنوان کرده و اعلام کند که این رویکرد ترامپ است که در مقابل ایران شکست خورده نه جریان قدرت در امریکا. این هدف در راستای هموار سازی راه برای اقدامات بایدن و کاهش روحیه مقاومت در میان مردم ایران دنبال می شود.
نویسنده: کتایون مافی
