دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا از ژانویه ۲۰۱۷ که زمام امور را به دست گرفت؛ ۲ رسانه را برای ارتباط با مخاطب برگزید که البته یکی از آنها توئیتر است. تا قبل از وی، اگرچه توئیتر ابزاری برای اظهارنظر بی‌پرده حول مسائل مهم بود اما اینکه اظهارنظرِ صرف به بیانیه رسمی یک دولت تبدیل شود؛ از ابداعات ترامپ بود.
اما علاوه بر توئیتر که در مقام یک رسانه اجتماعی، راهی نسبتاً بی‌واسطه برای تعامل با جهان است؛ ترامپ به یک رسانه سنتی نیز نیاز داشت تا تریبون اصلی وی برای به‌چالش کشیدن رسانه‌های منتقد داخلی باشد و آینه‌ای جادویی برای ارائه تصویری قدرتمند از وی در ذهن مخاطب خارجی.
او برای برآورده کردن این خواسته گزینه‌ای بهتر از «فاکس‌نیوز» نداشت- شبکه خبری طرفدار حزب محافظه‌کار که طی سال‌های گذشته، تکرار بلند صدای جمهوریخواهان بوده است.
البته، در ۲ سال گذشته، همواره این شائبه وجود داشته که در بسیاری موارد نقش ترامپ و فاکس‌نیوز با یکدیگر جابه‌جا شده است. مثلاً گاهی پیش آمده که ترامپ تحت تأثیر فاکس، توئیت‌های جنجالی را منتشر کرده که نمونه‌ای از آن در رابطه با ایران نیز صادق است.
به عنوان مثال، فاکس‌نیوز در ساعت ۴:۱۶ عصر به وقت واشنگتن گزارشی با موضوع تنش‌های اخیر آمریکا - ایران پخش کرد و در آن مدعی شد که ایران در حال تهدید آمریکا است و ممکن است متحدان ایران در منطقه نظامیان آمریکایی را در عراق هدف قرار دهند.
تنها ۹ دقیقه بعد، ترامپ توئیت تهدیدآمیزی را منتشر کرد و مدعی شد: اگر ایران جنگ بخواهد، پایان رسمی خود را رقم زده. دیگر آمریکا را تهدید نکنید!
اما این روزها، خبرهایی منتشر می‌شود که حاکی از کمرنگ شدن داستان عاشقانه ترامپ -فاکس است. در ماه میلادی مارس بود که فاکس‌نیوز «ژان پیرو» از مجری‌های باسابقه خود را به دلیل توهین به «الهان عمر» نماینده دموکرات مسلمان تعلیق کرد - اقدامی که خشم ترامپ و دیدارهای محرمانه وی با مسؤلان این رسانه را در پی داشت تا مجدداً مجری اخراجی را به صحنه بازگرداند.
بعد، نوبت به تمجید کارشناس فاکس‌نیوز از «پیت بوتیجاج» رسید و همین باعث شد تا ترامپ صبح روز بعد باز دستی به توئیتر ببرد و از فاکس به دلیل میدان دادن به رقبا، انتقاد کند.
اما آنچه داستان اختلاف این روزهای ترامپ و فاکس را داغ‌تر می‌کند، نظرسنجی فاکس‌نیوز درباره عقب افتادن رئیس‌جمهوری آمریکا از ۵ رقیب دموکرات خود در انتخابات ۲۰۲۰ است. برای بسیاری از مخاطبان، بیش از آنکه نتیجه نظرسنجی مهم باشد؛ اینکه اصلی‌ترین رسانه جمهوریخواه حاضر به ضعیف
ترامپ در برابر این اقدام هم تحمل از کف داد و به اسلحه محبوب خود یعنی توئیتر روی آورد و در پاسخ نوشت: نظرسنجی‌های فاکس‌نیوز همیشه برای من بد است؛ برای هیلاری کلینتون فاسد نیز همین طور بود. فاکس یک طوریش می‌شود. نظرسنجی‌های ما نشان می‌دهد که در ۱۷ ایالت کلیدی پیشتاز هستیم.
اینها به سادگی می‌تواند نشانه‌ای مبنی بر پایان ماه عسل ترامپ - فاکس باشد. اما پاسخگوی این پرسش نیست که اصولاً چرا ورق برگشت و آن داستان پرشور عاشقانه به گونه‌ای دیگر رقم خورد.
پاسخ را باید از ۲ بُعد عاطفی و مالی مورد واکاوی قرار داد.
حقیقت این است که اگرچه برنامه‌های فاکس تأثیر زیادی بر نوع تصمیم‌گیری رئیس‌جمهوری آمریکا داشته؛ اما همزمان انگ دولتی بودن را نیز به این رسانه چسبانده است. خبرها حاکی از آن است که خبرنگارهای فاکس از اتهام همدستی با ترامپ ناراضی هستند و می‌خواهند سهم خود را از مجریان پولسازی که نفع خود را در پیروی کورکورانه از وی می‌بینند؛ جدا کنند.
این درحالی است که اگرچه فاکس‌نیوز بخش بزرگی از درآمد خود را مدیون اجراهای خیره‌کننده است؛ همزمان به دلیل جانبداری مغرضانه از ترامپ، شمار کثیری از آگهی‌های بازرگانی را از دست می‌دهد چراکه صاحبان برخی کالاها علاقه‌ای به همنشین کردن نام برند خود با نام ترامپ ندارند.
بنابراین، فاکس‌نیوز در حال حاضر در دوراهی قرار گرفته که یک سر آن بن‌بست ترامپ است و سوی دیگر، پرتگاه سقوط اعتبار.
ظاهراً فاکس در مقایسه با دوره‌ای که در مقام چهارمین شبکه خبری آمریکا، نقش رسانه‌ای جسور و تأثیرگذار را ایفا می‌کرد؛ دچار پس‌روی شده و این طور به نظر می‌رسد که مدیران آن به این نتیجه رسیده‌اند که در مقام یک رسانه مستقل، رسالت‌شان فراتر از جمع‌آوری رأی برای ترامپ است.
در این میان، برخی هم بر این باورند که فاکس برای اعلام استقلال، آنقدرها بزرگ نیست و بهتر است صاحبان فعلی دست از تلاش بیهوده برداشته و مالکیت آن را به کسی واگذار کنند که تاب همراهی با ترامپ را داشته باشد.
با این حال، اگر اوضاع مطابق با رویکرد جدید پیش برود، فاکس تاثیرگذارترین رسانه آمریکا در صحنه انتخابات ۲۰۲۰ خواهد بود.
نقطه آغاز تحول فاکس از مقام آینه زیبانمای ترامپ به رسانه‌ای فارغ از گرایش‌های دولتی از ۱۵ آوریل و زمانی آغاز شد که سالن گردهمایی خود را در اختیار «برنی سندرز» از اصلی‌ترین نامزدهای دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ قرار داد و مصاحبه‌ای بی‌طرف را با وی رقم زد. بعد نوبت به دیگر نامزدهای دموکرات چون سناتورها «کلوباچر» و «جیلی‌براند» و همچنین شهردار پیت بوتیجاج رسید.
اگرچه راهبرد جدید فاکس حتی دموکرات‌ها را هم غافلگیر کرده اما باید گفت که تا پیش از روی کار آمدن ترامپ، امری کمابیش متداول در این رسانه بود و ظاهراً با فرا رسیدن ایام انتخاباتی ۲۰۲۰، حس ته‌نشین شده ماجراجویی دوباره فوران کرده است.
نویسنده: مریم خرمائی
