سران شورای همکاری خلیخ فارس متشکل از عمان، امارات، بحرین، قطر، کویت و عربستان امروز در ریاض گردهم می آیند. این نشست در حالی برگزار میشود که یک روز پیش از نشست سران، وزرای خارجه این کشورها در ریاض نشست برگزار کردند. این نشست در شرایطی برگزار شد که یک تفاوت با نشستهای سالهای اخیر داشته و آن حضور وزیر خارجه قطر است. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر وارد ریاض شد تا در نشستهای مقدماتی اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس شرکت نماید. خبرگزاری قطر (قنا) گزارش کرد که آل ثانی در رأس هیأت قطری به منظور مشارکت در یکصد و چهل و پنجمین دور نشست وزرای شورای همکاری خلیج فارس وارد ریاض شد.
نکته مهم دیگر آنکه تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر دیروز عازم جمهوری رواندا شد حال آنکه شاه سعودی از امیر قطر برای شرکت در نشست سران شورای همکاری که قرار است امروز برگزار شود،دعوت کرده است. در این میان آل ثانی روز جمعه طی سخنرانی در رم، پایتخت ایتالیا با بیان اینکه کشورش گفتوگوهایی با طرف سعودی آغاز کرده، ابراز امیدواری کرد که این گفتوگوها منجر به نتایج مثبتی شود. با توجه به این شرایط این سوال مطرح است که ایا دو کشور به پایان تنشها رسیدهاند و یا اینکه این نشست با اهداف دیگری است و صرفا در قالب گرفتن عکس یادگاری میتوان از آن یاد کرد؟ نگاهی به روند تحولات اخیر در مناسبات دو کشور نشان میدهد که اتفاقی خاص در این مناسبات روی نداده که بخواهد مولفهای برای کاهش تنش و بهبود روابط دو کشور باشد لذا باید به دنبال مولفهای ورای حل اختلافات میان طرفین بود. نکته مهم آن است که اخیرا مقامات آمریکایی به منطقه سفر داشتهاند در حالی که از اهداف آنها را سوق دادن دو کشور به پایان دادن به تنشهایشان تشکیل میدهد.
در همین حال فرانسه نیز از اجرای طرح امینت دریایی خبر داده که مرکز آن در امارات است و کشورهای عربی منطقه در کنار فرانسه و برخی کشورهای غربی برای آنچه امنیت کشتی رانی عنوان میشوند توافق کردهاند. نکته دیگر آنکه عربستان نیز به شدت در بحران یمن گرفتار شده در حالی که برای معطوف شدن به جنگ یمن باید در سایر نقاط تنش فضایی آرام برقرار باشد بویژه اینکه همزمان اجرای معامله قرن را نیز در دستور کار دارد. با توجه به این شرایط میتوان گفت که برخی شرایط منطقهای و بویژه خواستههای آمریکا و فرانسه ریشه اصلی این نزدیکی است و نمی توان نشست ریاض را نشانه حل ریشه ای اختلافات میان قطر و عربستان دانست و بیشتر به یک نمایش شباهت دارد تا اقدامی زیربنایی برای پایان دادن به اختلافات.
نویسنده: فرامرز اصغری