مردم بریتانیا امروز هشتم ژوئن برای انتخاب ۶۵۰ نماینده پارلمان این کشور در حالی پای صندوق رای میروند که ترزا میبه دلیل حملات تروریستی اخیر وضعیت چندان مطلوبی ندارد.
ماه مه ۲۰۱۵ انتخابات سراسری در بریتانیا (انگلیس، ولز، اسکاتلند و ایرلند شمالی) برگزار شد و برخلاف انتظار عمومی و نظرسنجیها، حزب محافظهکار اکثریت پارلمان را به دست آورد؛ در حالی که در انتخابات قبلی چون اکثریت لازم را نداشت، برای تشکیل کابینه مجبور شد با یک حزب کوچکتر ائتلاف کند.
یکی از استراتژیهای محافظهکارها در انتخابات این بود که وعده داده بودند در صورت پیروزی همهپرسی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را برگزار کنند؛ هر چند خود حزب، خواهان ماندن در اتحادیه اروپا بود.
بیش از یک سال بعد، یعنی ژوئن ۲۰۱۶ همهپرسی برگزار شد و در کمال شگفتی اکثریت رایدهندگان خروج از اروپا را انتخاب کردند. اما دیوید کامرون، نخستوزیر وقت از حزب محافظهکار، برای ماندن در اتحادیه اروپا تبلیغ میکرد. واضح بود که بعد از شکست در همهپرسی، تصمیم گرفت از بالاترین مقام دولتی این کشور چشم بپوشد.
ترزا میپس از آن نخستوزیر شد و بارها گفت که دولت او دوره پنج سالهاش را تمام خواهد کرد اما ناگهان در ماه آوریل سالجاری، او اعلام کرد که تنها در عرض هفت هفته آینده یک انتخابات زودهنگام برگزار میکند.
دلیل اعلام برگزاری انتخابات زودهنگام این بود که ترزا میبرای انجام مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا و تضمین ثبات سیاسی به یک اکثریت قاطعتر در پارلمان بریتانیا نیاز داشت. با این حال مخالفانش اعتقاد دارند که افول جایگاه مهمترین حزب رقیب یعنی حزب کارگر، او را وسوسه کرد که از این موقعیت سیاسی استفاده کند.
بریتانیا به طور سنتی دو حزب اصلی دارد: محافظهکاران که به "توریها" معروف هستند و حزب کارگر. محافظهکارها از قدیم به جناح راست سیاسی تمایل داشتهاند و حزب کارگر هم برخاسته از جنبش کارگری است و به تفکر چپ متمایل است.
در میان این دو قطب سیاسی، حزب میانی لیبرال دموکرات وجود دارد؛ حزبی که در انتخابات قبلی تقریبا از صحنه سیاسی کنار گذاشته شد.
سبزها هم حزبی هستند که محیطزیست، محور تصمیمهایشان است. حزب استقلال بریتانیا یا به اختصار "یوکیپ"، حزب دست راستی طرفدار جدایی کشور از اتحادیه اروپا است. انگلستان که پرجمعیتترین بخش بریتانیاست، ۵۳۳ کرسی پارلمان را در اختیار دارد.
در اسکاتلند، حزب ملی اسکاتلند یا اسانپی از ۵۹ کرسی پارلمان برای اسکاتلند ۵۶ کرسی را به دست آورد که این در واقع شکست سنگینی برای حزب کارگر بود. ملیگراهای اسکاتلند میخواهند این اکثریت مطلق را در بخش اسکاتلند حفظ کنند. از نگاه بینالمللی، حزب اسانپی را به عنوان جبههای میشناسند که هدفش جدایی اسکاتلند از بریتانیاست. در بخش ولز بریتانیا حزب ملیگرای "پلاید کامری" از ۴۰ کرسی این منطقه فقط سه صندلی را در اختیار دارد. ایرلند شمالی هم صاحب ۱۸ کرسی در پارلمان است.
سیستم انتخاباتی پارلمان بریتانیا ساده است. هر کسی در حوزه انتخاباتی خود بیشترین رای را بیاورد صاحب کرسی آن منطقه در پارلمان خواهد شد. لازم نیست صرفا اکثریت مطلق آرای ماخوذه را داشته باشد. پارلمان بریتانیا ۶۵۰ کرسی دارد که هر کدام از نمایندگانی که این کرسیها را به دست میآورند، نماینده ۶۵۰ حوزه انتخاباتی در سراسر این کشور هستند. یعنی از هر حوزه انتخاباتی فقط یک نماینده راهی پارلمان میشود. به معنای دیگر تمرکز اصلی انتخابات نه تنها بر نامزدهای محلی بلکه بر سران دو حزب است که به طور بالقوه میتوانند نخستوزیر شوند. در حال حاضر این دو نفر ترزا می، نخستوزیر فعلی و رهبر حزب محافظهکار، و جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر هستند و هر دو چهرههایی غیرمعمول.
در جریان رقابتهای انتخاب رهبر جدید حزب محافظهکار، تمام رقبا کنار کشیدند تا خانم میبه طور اتوماتیک بدون رایگیری رئیس حزب شود.
در آنسوی دیگر، سوسیالیست کهنهکار جرمی کوربین قرار دارد که سال ۲۰۱۵ با کش و قوس فراوان بالاخره به عنوان رهبر حزب کارگر انتخاب شده بود. بیشتر اعضای کهنهکار حزب کارگر مخالف ریاست او بودند و اعتقاد داشتند اندیشههای چپ او مانع پیروزی حزب کارگر در انتخابات آینده خواهد شد. اعضای حزب کارگر در پارلمان سعی کردند که این جایگاه را از او بگیرند اما دهها هزار نفر که برای حمایت از او بهتازگی به حزب پیوسته بودند، نگذاشتند رهبر دوچرخهسوار محبوبشان کنار گذاشته شود.
دلیل اهمیت این امر را باید در بریگزیت دید. محافظهکاران آنطور که میگویند به دنبال گرفتن اکثریت مطلق و بزرگ در پارلمان هستند تا در مذاکرات سخت بریگزیت موضعی "محکم و پایدار" داشته باشند. آنها بارها بر این موضوع تاکید کردهاند. وقتی خانم میانتخابات زودهنگام را اعلام کرد، نظرسنجیها نشان میداد که احتمالا با اختلافی زیاد پیروز خواهد شد و قدرت سیاسی خود را استحکام خواهد بخشید. اما در دنیای سیاست همه چیز میتواند زود تغییر کند.