ماس در توهم باج خواهی با برجام فروپاشیده

در حالی وزیر خارجه آلمان در ادبیاتی تهدید آمیز علیه ایران خواستار عدم خروج تهران از برجام شده است که به باور ناظران سیاسی این ادبیات بار دیگر واقعیت چهره مغرضانه و بی‌صداقت اروپا و آمریکا را به تصویر می‌کشد ؛ در واقع این همان سیاست فشاری است که آمریکا و اروپا با یکدیگر برای تسلیم ایران در برابر خواسته‌هایشان به کار گرفته‌اند و اگر صدها توافق بین‌المللی دیگری با آنها منعقد شود مصداق همان مثال آش همان آش و کاسه همان کاسه است! و البته آقای ماس در توهم باج خواهی از ایران با برنامه جامع اقدام مشترک فروپاشیده است.
وزیرخارجه آلمان دو روز پیش در نشست خلع سلاح هسته‌ای در استکهلم گفته بود؛ اگر ایران از برجام خارج شود، همه تحریم‌ها باز می‌گردد. هایکو ماس در این نشست هشدار داد که فروپاشی توافق هسته‌ای نه به سود منافع اروپا خواهد بود و نه ایران.
وی در عین حال مدعی شد: اگر ایران بخواهد از برجام خارج شود به نقطه ای باز خواهد گشت که قبل از توافق هسته‌ای قرار داشته است که شامل همه تحریم‌ها خواهد بود و این فرآیند نمی‌تواند به نفع ایران باشد.
این ادعاها درحالی مطرح می‌شود که ماس روز دوشنبه ۲۰ خرداد ماه نیز پس از سفر به چند کشور منطقه و در آخرین مقصد این سفر به تهران آمد و با محمدجواد ظریف همتای ایرانی و حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دیدار و گفت‌وگو کرد.
وی در این دیدارها بر تلاش اروپا برای حفظ برجام تأکید کرده بود. وزیر خارجه آلمان افزایش تنش در منطقه را به نفع هیچکس ندانست و با بیان اینکه منافع اقتصادی ایران در برجام محقق نشد، گفت: ما و دیگر کشورهای اروپایی تلاش می‌کنیم امکان تجارت با ایران را فراهم کنیم. و البته وزیر خارجه کشورمان نیز در نشست خبری با همتای آلمانی خویش مواضع قاطعانه و انقلابی را اتخاذ کرده بود. ادعای تهدید آمیز این مقام آلمانی علیه ایران در حالی مطرح شده است که اروپا نیز همچون آمریکا تاکنون به هیچ کدام از تعهدات خود در برجام عمل نکرده اند و حتی راه اندازی اینستکس و اجرای آن نیز همچنان با اما و اگر مواجه شده است
سه کشور اروپایی نه تنها به تعهداتشان عمل نمی‌کنند بلکه در ازای عدم تعهداتشان نیز می‌گویند اگر ایران از برجام خارج شود تمام تحریم‌ها بر می‌گردد! در کدام توافق بین المللی طرفین هم خود را مستحق اجرا نکردن تعهدات می‌دانند و هم به طرف مقابل می‌گویند تحت هیچ شرایطی حق خروج از توافق را ندارید!
این همان سیاست فشاری است که آمریکا و اروپا با یکدیگر برای تسلیم ایران در برابر خواسته‌هایشان به کار گرفته‌اند و اگر صدها توافق بین‌المللی دیگری با آنها منعقد شود مصداق همان مثال این آش و این همان کاسه است! البته سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به اظهارات وزیر خارجه آلمان گفت: دوستان اروپایی اگر خیلی نگران حفظ برجام هستند به تعهدات شان پایبند باشند و پیشنهاد می‌کنیم ماده ۳۶ برجام و مقدمات علم حقوق را با دقت مطالعه کنند.
سید عباس موسوی گفت: با سخنان ایشان درباره اهمیت برجام برای جامعه جهانی و اروپا هم نظریم‌؛ اما تاکید ایشان مبنی برای اجرای تعهدات یکجانبه توسط ایران در یک توافق چند جانبه را خیلی درک نمی‌کنیم.
وی افزود: اگر این توافق چند طرف دارد همه اطراف آن به طور یکسان باید به تعهداتشان عمل کنند و اگر نمی‌توانند باید درک کنند ما هم با استفاده از سازو کارهایی که برجام در اختیار ما گذاشته نسبت به برجام و تعهدات مان بازنگری داشته باشیم.
موسوی تصریح کرد: دوستان اروپایی اگر خیلی نگران حفظ برجام اند، باید از همه طرف ها بخواهند بدان عمل کنند و بیش از همه خودشان به تعهداتشان پایبند باشند.
وی گفت: به ایشان و دیگرانی که از تصمیمات اخیر برجامی ایران ابراز نگرانی می کنند پیشنهاد می کنیم ماده ۳۶ توافق برجام و مقدمات علم حقوق را یک بار دیگر با دقت مطالعه کنند.
معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه ایران در دیدار با آمانو تصریح کرد: برگشت پذیری اقدامات ایران در برجام به اقدامات عملی دیگر اعضا بستگی دارد. غلامحسین دهقانی در این دیدار با تشریح مبانی تصمیم اخیر ایران درخصوص توقف برخی اقدامات داوطلبانه خویش تحت برجام، بر ضرورت اقدامات عملی اعضای باقی مانده برجام به منظور حفظ آن، تاکید کرد.
وی با تاکید به اینکه برگشت پذیری اقدامات ایران به اقدامات عملی دیگران بستگی دارد، تصریح کرد: وظیفه آژانس در این شرایط این است که به هنگام گزارش واقعیت های صحنه نیز به طور جامع عمل نموده و بدون پیشداوری، تمامی جوانب موضوع را ببیند.آمانو نیز در این دیدار، برجام را یک دستاورد مهم برای راستی آزمایی خواند.
ادبیات تهدید آمیز و البته مغرضانه وزیر خارجه آلمان در قبال ایران در حالی مطرح شده که رسانه‌های آلمانی در تحلیل‌ها و گزارش‌های مختلفی به نتایج این سفر هایکو ماس پرداخته و اغلب آن را بی‌نتیجه دانسته به رویکرد آلمان در عرصه سیاست خارجی و به‌خصوص در قبال ایران انتقاد وارد کردند.
روزنامه تاگس سایتونگ آلمان در مطلبی در این باره نوشت: ترس از ترامپ به‌نظر می‌رسد در برلین بیشتر از اراده برای در پیش گرفتن یک سیاست خارجی مستقل در برابر ایران است و این رویکردی بسیار خطرناک است.
این روزنامه آلمانی در ادامه این مطلب نوشت: در حالی که آمریکا چماقی بزرگ را (علیه ایران) بالا برده وزیر امور خارجه آلمان با یک هویج کوچک به تهران آمد. این هویج کوچک اینستکس نام دارد که قرار است امکان پرداخت‌های مالی در مبادلات تجاری بین ایران و اروپا را فراهم سازد.
این رویکردی خوب است اما اینکه این ابزار مالی حدود ۱۳ ماه بعد از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای هنوز اجرایی نشده است خود گویای همه چیز است.
طبیعتاً نه بروکسل و نه کشورهای عضو اتحادیه اروپا نمی‌توانند شرکت‌ها را مجبور کنند که تحریم‌های خصمانه آمریکا علیه ایران را نادیده گرفته و مناسبات تجاری خود با آمریکا را در معرض خطر قرار دهند.
در ادامه این مطلب آمده است که البته اگر اروپاییان در نجات توافق هسته‌ای جدی هستند باید حسن نظر خود را به ایرانی‌ها نشان دهند. تهران انتظار جبران خسارت‌های ناشی از خروج آمریکا از برجام را دارد. آلمان و اتحادیه اروپا می‌توانند خیلی بیشتر از یک سیستم مبادله مالی را که هنوز اجرایی نشده است روی میز بگذارند.
در شرایطی که در خاورمیانه هیچ چیزی برای اینکه زیبا درباره آن سخن بگوییم وجود ندارد یک رویارویی دیپلماتیک بین آمریکا و ایران می‌تواند سریعاً به یک رویارویی نظامی تبدیل شود. از زمانی که ترامپ از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده است مسئله جنگ و صلح تنها به یک نخ بند است. از آن زمان اروپاییان تلاش می‌کنند توافق هسته‌ای را حفظ کنند و ایران را از این مسئله بازدارند که به‌صورت یکجانبه به برجام پایان دهد و یا قرارداد منع‌سلاح‌های هسته‌ای را زیر پا بگذارد.
در یک چنین شرایطی آشفته سفر کردن به تهران آن‌گونه که هایکو ماس انجام داده است کار غلطی نیست اما بی‌فایده است در صورتی که در این سفر چیزی برای ارائه دادن وجود ندارد. به‌نظر می‌رسد ترس از ترامپ در برلین و دیگر کشورهای اروپایی بیشتر از عزم و اراده برای در پیش گرفتن یک سیاست مستقل در برابر ایران است.
هفته‌نامه اشپیگل نیز در مطلبی انتقادی درباره رویکرد برلین در قبال ایران به مسئله سفر وزیر امور خارجه این کشور به ایران پرداخته نوشت: این سفر شکست خورده است و البته این جای تعجب ندارد، آلمان به یک سیاست خارجی کارآمد و محکم که علایق اروپا را در پیش گیرد نیاز دارد.
اشپیگل در ادامه نوشت: حدود ۱۵ ماه طول کشید تا هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان برای اولین بار به ایران سفر کرد. این ۱۵ ماه به‌گونه‌ای گذشت که انگار ایران یک قهرمان بحران خطرناک در همسایگی اروپا و یک کشور که سلف ماس به‌صورت ویژه فعالیت‌های دیپلماتیک در آنجا انجام می‌داد نبود.
حالا ماس برای دیداری حدوداً دوساعته در تهران که روز دوشنبه انجام گرفت چیزی به دست نیاورده است، و این جای تعجب ندارد، سفر او به تهران یک مورد کلاسیک و خیلی کم و خیلی دیر بود. درست این بود که هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان حدود یک سال پیش و بعد از خروج آمریکا از برجام و ترجیحاً با همتایان فرانسوی و انگلیسی خود به ایران سفر می‌کرد تا این مسئله را آشکار کند که این توافق چقدر برای اروپا مهم است.
اگر اتحادیه اروپا از نظر اقتصادی نمی‌تواند در این راستا کاری انجام دهد تا عواقب تحریم‌های آمریکا علیه ایران را کاهش دهد بنابراین اقدامات سمبولیک سیاسی مهم است تا اعتماد را حفظ کرده، کانال‌های گفتگو را باز نگه دارد و همه آن‌هایی را که خواستار حفظ برجام در تهران هستند حمایت کند. در ادامه این مطلب آمده است: به‌جای آن، وزیر امور خارجه آلمان مدت یک سال منتظر ماند و تهران را به‌عنوان ایستگاه پایانی یک سفر چندروزه به منطقه بعد از سفر به اردن، عراق و امارات انتخاب کرد.
اشپیگل در ادامه نوشت: هیچ کس با این مسئله موافق نیست که سیاست تشدید تنش‌های ترامپ در منطقه آن را به محل امن‌تری از جمله برای اسرائیل تبدیل می‌کند. آلمان همواره از توافق هسته‌ای با ایران حمایت کرده است چرا که حقیقتاً به این مسئله اعتقاد دارد که این توافق حتی به‌نفع امنیت اسرائیل است. این درست است که برجام نه مناقشات درباره برنامه‌های موشکی ایران را پایان می‌دهد و نه نگرانی‌ها درباره نقش منطقه‌ای ایران را کم می‌کند اما ما باید همچنان با ایران همکاری و تعامل داشته باشیم، در این راستا آلمان حتی باید منطق خود ترامپ را که می‌گوید دو مسئله کم‌تر از سه تا است دنبال کند.
در ادامه این مطلب آمده است که حالا آلمان بدون اینکه کاری کند نگاه می‌کند که ترامپ چگونه دوگانگی مرگباری را در منطقه دنبال می‌کند. اگر ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام و ضعف اروپاییان برنامه هسته‌ای خود را دوباره در پیش گیرد احتمالاً تنها یک حمله نظامی می‌تواند از دستیابی این کشور به سلاح اتمی جلوگیری کند، این یک فاجعه برای منطقه خواهد بود و البته هم برای اسرائیل و اروپا.
نویسنده در ادامه خواستار تغییر رویکرد آلمان شده نوشت: آلمان باید دیگر قدرت‌ها در توافق اتمی با ایران از جمله روسیه و چین را همراه با اروپاییان بر سر یک میز آورد و به این ترتیب یک فرمت مذاکرات منظم با تهران را ایجاد کند و همه تلاش خود را به‌کار گیرد که عواقب تحریم‌های آمریکا را کاهش دهد. آلمان به یک سیاست فعال که علایق اروپا را در پیش گیرد نیاز دارد، این امر تنها با یک ملاقات دیرهنگام و فشرده صورت نمی‌گیرد.

به نام خدا
موضوع: درخواست خروج از برجام
سلام علیکم
تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر دشمنان زورگو، تکیه بر توانمندی و ظرفیت های داخلی و ارتباط با کشورهای غیر مستکبر است. آمریکا و این سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان حتی اگر در مقابل چشم ما، جنگ زرگری هم راه بیاندازند باز دو روی یک سکه اند. مگر یادمان رفته که امام راحل (ره) فرمود: «آمریکا از انگلیس بدتر، انگلیس از آمریکا بدتر.»
امام خامنه ای قبل از روی کار آمدن دولت ترامپ فرمودند: «برجام را ابتدائاً نقض نخواهیم کرد این را همه بدانند ... آن ها اگر پاره کردند ما آتش می زنیم.»
ایشان سال گذشته، پس از خروج آمریکا از برجام در جلسه خصوصی با هیأت دولت فرمودند: «در روزنامه خواندم که ترامپ گفته که من می خواستم به ترزا مِی سفارش کنم راجع به سخت‌گیری نسبت به ایران، [امّا] او به من سفارش کرد درباره‌ی سخت‌گیری راجع به ایران! اینها این [جور] هستند دیگر. آن‌وقت تلفن می زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می کند. اینها را بایستی این‌جوری و با این چشم نگاه کرد؛ بدند اینها، اینها خیلی بدند. بنده یک سینه حرف دارم در زمینه‌ی اروپایی‌ها - نه به‌خاطر سیاستهای امروزشان ‌- به‌خاطر ذات خبیثی که حکومتهای اروپایی در طول این چند قرن از خودشان نشان داده‌اند؛ خیلی حرف گفتنی اینجا زیاد است، نمیخواهیم حالا وارد آن مسائل بشویم.»
سپس در یک جلسه عمومی فرمودند: «حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، ... تضمین به دست بیاورید، تضمین واقعی، تضمین عملی، والا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه‌ی دیگر.»
رهبر معظم انقلاب در ابتدای امسال در حرم رضوی فرمودند: « در مورد ایران، از اواسط قاجار، اروپایی‌ها به ما ضربه زدند. در جنگهای ایران و روس، انگلیس‌ها به ایران خیانت کردند؛ به عنوان واسطه وارد میدان شدند، امّا از پشت خنجر زدند. در قضیّه‌ی امتیاز تنباکو، در قضیّه‌ی امیرکبیر و رفتاری که با امیرکبیر کردند؛ فشارهای انگلیس‌ها و سفارتخانه‌های اروپایی در تهران بود که پادشاه ابله قاجار را وادار کرد خون امیرکبیر را بریزد و او را که می توانست ایران را متحوّل کند، کنار بگذارد. [همچنین] رفتار اروپایی‌ها در روی کار آوردن حکومت دیکتاتوری رضاخان، رفتار اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در ساقط کردن دولت مصدّق، رفتار آنها در قضایای گوناگون اقتصادی و سیاسی و امنیّتی ما و رفتار آنها در قضیّه‌ی جنگ تحمیلی و بعد هم رفتار آنها در قضیّه‌ی تحریم؛ اینها را ما نباید از یاد ببریم. غربی‌ها با ما همیشه همین جور رفتار کرده‌اند؛ نمیتوانیم به آنها هیچ امیدی داشته باشیم. در همین قضیّه‌ی اخیر، در قضیّه‌ی برجام، وظیفه‌ی اروپایی‌ها چه بود؟ خب یک قرارداد هفت‌جانبه‌ای بسته شده بود -شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفه‌ی طرفهای دیگر چه بود؟ وظیفه‌ی اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، میگفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم؛ تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم می‌ایستادند، [امّا] با بهانه‌های مختلف نَایستادند. علاوه بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و می کنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شده‌اند؛ یعنی حتّی تحریمهای جدیدی را علیه ایران به وجود آورده‌اند. این رفتار اروپایی‌ها است؛ از اینها می شود توقّع داشت؟ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته میشود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البتّه شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه‌ی آنها است با آنچه آنها دارند مطرح میکنند زمین تا آسمان فرق میکند. در آخرین مسئله‌ی بین‌المللی ما، باز اروپایی‌ها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقّع نمی شود داشت؛ هیچ توقّعی نمی شود داشت.»
ایشان در اردیبهشت در دیدار مسئولان نظام متذکر شدند: « برای اصلاح امور هم چشم به خارج از کشور نداشته باشید؛ دیگران به ما کمکی نخواهند کرد [بلکه] ضربه میزنند؛ خارج به ما ضربه [میزند]. اروپا را ملاحظه میکنید؟ این کشورهای اروپایی که دیگر آمریکا نبودند، ما با اینها که دعوایی نداشتیم، ما که با اینها اختلاف نداشتیم، با بعضی‌شان به‌اصطلاح روابط خوبِ دوستانه هم داشتیم. ملاحظه میکنید چه جوری برخورد کردند در همین قضیّه‌ی برجام و تعهداتشان و مانند اینها. حالا جالب هم این است که مدام هم تکرار میکنند که «ما پایبند برجامیم». اصلاً معنای پایبندی آلمان و فرانسه و انگلیس به برجام چیست؟ یکی از اینها سؤال کند که شما پایبندید، یعنی چه کار میکنید؟ شماها چه تعهدی در مقابل برجام دارید؟ به کدام تعهّد عمل میکنید؟ همین طور مدام میگویند ما متعهّدیم، ما پایبندیم. یعنی چه پایبندید؟ خب این [جور] است. بنابراین به بیرون نباید نگاه کرد. برای اصلاح کار باید درون را نگاه کرد. اصل اینجا است.»
بالاخره ایشان در اول خرداد در جمع دانشجویان اظهار داشتند: «یکی از دوستان گفتند تصویب برجام را به رهبری نسبت داده‌اند؛ خب بله، امّا شما که چشم دارید، ماشاءالله هوش دارید، همه چیز را میفهمید! آن نامه‌ای را که من نوشتم نگاه کنید، ببینید تصویب چه جوری است؛ شرایطی ذکر شده که در این صورت این [توافق] تصویب میشود. البتّه اگر چنانچه این شرایط و این خصوصیّات اجرا نشد، اِعمال نشد، وظیفه‌ی رهبری این نیست که بیاید وسط و بگوید برجام نباید اجرا بشود. [البتّه]خود این، یک مقوله‌ای است که وظیفه‌ی رهبری در این جور مواقع اجرائی چیست. عقیده‌ی ‌ما این است که در زمینه‌های اجرائی، رهبری نباید وارد میدان بشود و یک کاری را اجرا کند یا جلوی اجرای یک کاری را بگیرد، مگر آنجایی که به حرکت کلّی انقلاب ارتباط پیدا میکند؛ آنجا چرا، وارد میشویم، امّا در موارد دیگر نه. بنابراین نه، برجام را به آن صورتی که عمل شد و محقّق شد، بنده خیلی اعتقادی نداشتم و بارها هم به خود مسئولینِ این کار -به آقای رئیس‌جمهور، به وزیر محترم خارجه، به دیگران- همین را گفته‌ایم و موارد زیادی را به آنها تذکّر داده‌ایم.»
علیرغم تمام این نصایح متأسّفانه دولت پس از گذشت بیش از یک سال از خروج آمریکا از برجام هنوز منتظر وعده سر خرمن اروپایی ها می باشد و در حالیکه از خود برجام اثری باقی نمانده از اقدامات به اصطلاح متقابل ایران در چارچوب برجام دفاع می کند! این در حالی است که اروپایی ها اعتراف کرده اند، هیچگاه تحریم های آمریکا را دور نمی زنند، بلکه فقط در چارچوب آنچه ارباب آمریکایی به آن ها اجازه داده است، فقط به ایران کمک های انسان دوستانه می کنند، یعنی غذا و دارو را در برابر فروش نفت می دهند و همزمان بارها ما را تحت فشار گذاشته اند که در برابر همین وعده های ننگ آور توخالی بدون تضمین، به برجام های 2، 3، 4 و 5 ( خود تحریمی مالی FATF، موشکی، منطقه ای و حقوق بشر) بپیوندیم. در واقع این به اصطلاح کانال اینستکس هم، دامی برای بلوکه کردن درآمدهای ارزی کشور و محقق کردن بهتر تحریم های آمریکا جهت افزایش فشار بیشتر بر ماست. لذا لازم است علاوه بر رد اینستکس، صادرات و واردات خود را با هر پول دیگری غیر از دلار آمریکا و در قالب پیمان های دو جانبه با کشورهای غیر مستکبر غربی انجام داده؛ و در یک اقدام انقلابی در اسرع وقت از برجام خارج شویم؛ ضمن آن که از تصویب لوایح استعماری پالرمو و CFT ممانعت به عمل آورده و اجرای الزامات FATF را خاتمه دهیم.