خبرگزاري انگليسي رويترز كه هميشه مواضعش در قبال كشورمان مواضعي ضد ايراني است اما اينبار با نگاهي متفاوت و البته قابل تامل مي‌گويد "همه اظهارات حاکی از این است که ایرانی‌ها تمام وعده‌ها و تعهدات خود را انجام داده‌اند.... آنها سعی در تقلب نکرده‌اند. شش ماه اخبار خوب بخش اعظمی از فضای کنگره را سم‌زدایی کرده و تصویب تمهیدات ضد ایرانی را سخت‌تر ساخته است."
در حالی که تنها كمتر از ۲۹ روز به پایان مهلت تمديد ۴ماهه مذاکرات هسته‌اي باقی مانده است، به نظر مي‌رسد که جنگ روانی روزهای پایانی بويژه از سوي كنگره آغاز شده است چنانچه تندروهای کنگره آمریکا حتی به توافقی که تضمین کند ایران سمت سلاح هسته‌ای نخواهد رفت نیز راضی نیستند و تنها به دنبال جنگ با این کشور هستند.
خبرگزاری رويترز با نگاهي متفاوت نسبت به مواضع ضد ايراني قبلي اش اينبار در گزارشش عنوان كرده با در نظر گرفتن همه موارد، ایران به تمامی وعده‌ها و تعهدات خود عمل کرده است بنابراین مشکل عدم توافق هسته‌اي را باید در جای دیگری جست‌وجو کرد.
اين خبرگزاري در گزارشی به قلم تریتا پارسی تحلیلگر مسائل ایران نوشت که با در نظرگرفتن همه موارد، ایران به تمامی وعده‌ها و تعهدات خود عمل کرده است و از روی بی‌میلی امور این دست و آن دست نکردند. آنها تلاش نکردند که تقلب کنند.
همچنين در اين گزارش به مذاکرات راه حل جامع هسته‌ای ایران و ۱+۵ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) که تا ۲۴ نوامبر مهلت دارد اشاره شده است و نوشته شده که مذاکرات با ایران درباره آینده برنامه هسته‌ای این کشور هنوز به نتیجه نرسیده است و برخی از اعضای کنگره آماده ایجاد یک بحران سیاسی در‌خصوص توافق نهایی هستند.
براساس این گزارش، ممکن است که «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا در ابتدا کنگره را نادیده بگیرد و تحریم‌های تحمیل شده علیه ایران را به منظور رسیدن به توافق هسته‌ای به حالت تعلیق درآورد و بعد از آن از نمایندگان کنگره بخواهد تا وقتی قطعی شد که ایران به طور کامل به تعهدات خود طبق توافقات حاصل شده عمل کرده است، به طور کامل به تحریم‌ها پایان دهد.
به طور قطع بسیاری از قانونگذاران به اختیاری که رئیس‌جمهور آمریکا در دست دارد و می‌تواند از تحریم‌ها صرفنظر کند، اعتراض دارند و به طور قطع تنها کنگره می‌تواند تحریم‌ها را به صورت دائم لغو کند. مسئله‌ای که وجود دارد این است که اگر شما جنگ با ایران را به توافق با این کشور ترجیح دهید، بهترین و احتمالاً آخرین فرصت جلوگیری از حصول توافق درست بعد از پایان مذاکرات با ایران است، زمانیکه بی‌اعتمادی به نیات ایران همچنان همه‌گیر و جامع شود و اینکه تعهدات ایران برای انجام تمامی جنبه‌های یک توافق هنوز به نمایش در نیامده باشد.
«اریک کانتور» رهبر سابق اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا در ماه ژانویه بعد از توافق ماه نوامبر سال گذشته ایران و ۱+۵ تحت عنوان برنامه اقدام مشترک، چنین تاکتیکی را مطرح کرد.
از قضا، ایران نیز به دنبال لغو سریع تحریم‌ها است که به دلایلی با نظر قانونگذاران جنگ‌طلب کنگره متفاوت است زیرا جنگ‌طلبان کنگره خواستار رأی سریع برای جلوگیری از رسیدن به توافق است. ایران خواستار رأی‌گیری سریع برای لغو دائمی تحریم‌ها است.
بنابر این گزراش، رأی‌گیری سریع کنگره بلافاصله بعد از اتمام مهلت ۲۴ نوامبر، همچنان بی‌اعتمادی‌ها به ایران را زنده نگاه می‌دارد.
براساس این گزارش، وقتی مذاکرات هسته‌ای ایران برای رسیدن به توافق جامع در ماه ژوئیه با شکست مواجه شد، مذاکره‌کنندگان، این مذاکرات را به مدت چهار ماه تمدید کردند و اکثر نمایندگان کنگره امید داشتند که این تمدید مذاکرات فرصتی را برای نمایندگان جنگ‌طلب کنگره به وجود آورد تا از طریق تحمیل تحریم‌های جدید، این پروسه را از مسیر اصلی خارج کند. اما برخلاف موضوع تحریم‌ها در ماه ژانویه، قانون جدیدی طراحی شد که توافق موقت هسته‌ای با ایران تقض نشود، و به ایران بهانه می‌داد تا از مذاکرات خارج شود و ادامه دیپلماسی با مشکل مواجه می‌شد.
برخلاف انتظارات، تمدید چهارماهه مذاکرات، هنوز به مرحله نهایی مسابقه سیاسی دیپلماسی و تحریم منجر نشده است. سه عامل شکست جنگ‌طلبان کنگره این است که تمرکز آنها بین توافق موقت هسته‌ای و دفاع از اسرائیل در جنگ با حماس تقسیم شده است، دوم آنکه، حامیان دیپلماسی رئیس‌جمهور آمریکا زمینه را در کنگره فراهم آورده‌اند و منابع برای دفاع از این دیپلماسی را جمع کردند و سومین دلیل و شاید مهم‌ترین دلیل این باشد که توافق موقت هسته‌ای یک موفقیت بود.
رویترز در پایان نوشت که با در نظر گرفتن همه موارد، ایران به تمامی وعده‌ها و تعهدات خود عمل کرده است، آنها در مذاکرات از روی بی‌میلی این دست و آن دست نکرده‌اند و تلاش نکردند که در مذاکرات تقلب کنند. ۶ ماه تداوم اخبار خوب (درباره مذاکرات) فضای سمی در کنگره را تا حد زیادی پاکسازی کرده است و تصویب اقدامات ضدایرانی در کنگره را بسیار سخت‌تر کرده است.
براساس این گزارش، جنگ‌طلبان کنگره درس خود را آموختند. آنها هم‌اکنون نگران هستند که بیش از این اخبار خوبی از مذاکرات وین درباره برنامه هسته‌ای ایران بیرون آید. نمایندگان کنگره به منظور تباه کردن مذاکرات و هموار کردن راه به سوی جنگ نیاز دارند که هم‌اکنون حق رأی داشته باشند نه بعداً.
خبرگزاري رويترز در حالي اينبار با نگاهي واقع بينانه و البته تامل برانگيز، سياست‌هاي جنگ‌طلبانه و زيادخواهانه نمايندگان كنگره را عامل به نتيجه نرسيدن مذاكرات عنوان كرده كه نمایندگان آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه و چین ديروز در لندن دور هم جمع شدند و در مورد پرونده هسته‌اي ایران گفت‌وگو كردند پيشتر وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا درباره این مذاکرات تنها به ذکر این جمله اکتفا کرده که برای دیدار با اعضای ۱+۵ و گفت‌وگو درباره مذاکرات هسته‌ای ایران به لندن پایتخت انگلیس سفر می‌کند.
اعضاي ۱+۵ در حالي ديروز دور يك ميز براي رسيدن به يك تصميم واحد به گفت‌وگو نشستند كه اين تصمیم احتمالا نتیجه‌اش در شام کاری کاترین اشتون و جان کری، که پایگاه خبری المانیتور از برگزاری آن در چهارشنبه شب خبر داده است، تا حدی آشکار خواهد شد.
در‌پی مذاکرات سه‌جانبه‌اي که ۲۳ مهر ماه در وین بین ایران و آمریکا و اتحادیه اروپا صورت گرفت، هر دو طرف حل و فصل مسائل مورد اختلاف را در زمان باقی مانده منوط به یک تصمیم سیاسی دانستند.
وزیر امور خارجه کشورمان در پایان مذاکرات سه جانبه وین در جمع خبرنگاران ایرانی گفت: آنچه که لازم است طرف مذاکره به آن درک کاملی پیدا کند، آن است که تحریم‌ها بی‌تاثیر بوده است، اما طرف مقابل احساس می‌کند که این تحریم‌ها خیلی ارزش دارد.
با این وجود اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌اي ایران در روزهای گذشته همواره تأکید داشته‌اند که امکان حصول توافق در این مذاکرات وجود دارد.
مجید تخت‌روانچی در مصاحبه‌اي که دو روز پيش داشت، عنوان کرد: "تمركز ما در حال حاضر بر رسيدن به توافق تا ۲۴ نوامبر است. ما فكر مي‌كنيم كه رسيدن به اين توافق شدني است و البته كه بحث‌هاي بسيار مشكلي در جريان بوده و زمان‌بر هم است. ايران انعطاف‌هاي لازم را در اين مذاكرات نشان داده و اين طرف مقابل است كه بايد تصميم‌هاي سختي در اين مدت باقي مانده بگيرد. ما اميدوار هستيم كه طرف مقابل بتواند در مدت زمان باقي مانده اين تصميم را بگيرد چرا كه اگر ما به دنبال رسيدن به توافق و تفاهم پايدار هستيم تصميم‌هاي سختي بايد گرفته شود."
البته چنین موضع‌گیری از سوی طرف مقابل نیز مطرح شده است. مقامات آمریکایی نیز در روزهای پس از وین با وجود آنکه امکان رسیدن به توافق را دور از دسترس ندانسته‌اند اما حصول آن را نیز منوط به تصمیمات ایران دانسته‌اند و حتی در روزهای اخیر و با نزدیک شدن به پایان مذاکرات و البته روز جلسه مشترک داخلی در لندن، موضع‌گیری‌های تندتری هم داشته‌اند.
وندی شرمن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در آخرین اظهارات خود در مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی دانشگاه سیراکوس که به نظر مي‌رسد آغاز یک جنگ روانی رسانه‌اي پیش از پایان مذاکرات بود، هرگونه مسئولیت شکست احتمالی مذاکرات را به عهده ایران دانست و گفت که ایده‌های پیشنهاد شده از سوی طرف‌های مذاکره به تهران عادلانه، قابل اجرا و سازگار با خواست مطرح شده ایران برای داشتن برنامه اتمی و غیر‌نظامی است.
در پاسخ به همین اظهارات سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بین‌الملل وزیر خارجه ایران گفت: هیات مذاکره‌کننده ایرانی تاکنون ایده‌ها و پیشنهادات متعددی که دارای قابلیت عملیاتی و اجرایی بوده و هرگونه نگرانی احتمالی از برنامه هسته‌ای ایران را از بین می‌برد ارائه کرده است و چنانچه لازم باشد افکار عمومی جهانیان در زمان مقتضی از جزئیات این پیشنهادها مطلع خواهند شد و آن گاه همگان قضاوت خواهند کرد که چنان چه فرصت موجود از دست برود کدام طرف مقصر بوده و مسئولیت به عهده کیست؛ کما‌اینکه حتی مسئولان سیاسی کنونی غربی هم علنا تاسف خود را برای از دست رفتن فرصت‌های مشابه پیشین به دلیل زیاده‌خواهی دولت بوش اعلام کرده‌اند.
تلاش اوباما برای استقلال
پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل بین‌الملل در همین باره به مهر گفت: برداشت‌های متفاوتی بین ایران و ۱+۵ وجود دارد. دیدگاه‌ها کاملا متفاوت است. آمریکایی‌ها اعلام مي‌کنند که تمام راه‌ها را رفته‌اند و نوبت ایران است که تصمیم سخت را بگیرد و ایران هم معتقد است تاجایی که به خط قرمزها نزدیک نشده، تمام راه‌ها را رفته است و بنابراین در این بخش هر کدام از طرفین حرف خود را مي‌زنند.
او با اشاره به ضرورت حل مسئله پرونده هسته‌اي ایران با توجه دیدگاه کشورمان مبنی بر دست یابی به تکنولوژی هسته‌ای، ادامه داد: در این میان طرف مقابل تلاش بر محدود کردن ایران دارد و نکته مهم در مورد آمریکا است که تحت تأثیر اسرائیل قرار دارد که هر نوع امتیاز را مخالف با مصالح خود مي‌داند و به دولت اوباما فشار مي‌آورد تا از توافق جلوگیری کند.
ملازهی بیان کرد: اما با این وجود کشورهای اروپایی تا حد زیادی این واقعیت را مي‌پذیرند که ایران مي‌تواند اصل تکنولوژی هسته‌اي را داشته باشد و مسئله نحوه ادامه کار است.
او ادامه داد که اوباما تا اینجا نشان داده است که خیلی تحت تأثیر لابی اسرائیل کار نمی‌کند و برای اتخاذ یک موضع مستقل تلاش مي‌کند. حداکثر تلاش اوباما بر این است که در ایران شرایطی به وجود بیاید که نظارت بین‌المللی زیاد شود، اما با این وجود نمی‌توان پیش‌بینی کرد که آخرین نشست طرفین چه نتیجه‌اي خواهد داشت، توافق یا تمدید؟
منافع امریکا حکم مي‌کند توافق حاصل شود
پیروز مجتهدزاده، کارشناس دیگر بین‌الملل نیز معتقد است: مسائل سیاسی مربوط به منافع همه کشورهای درگیر در مذاکرات حکم مي‌کند که یک تصمیم سیاسی برای از بین بردن بن‌بست‌های موجود گرفته شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با همين خبرگزاري ادامه داد: این جمله که باید یک تصمیم سیاسی گرفته شود به این مفهوم است که برخی از مذاکره‌کنندگان دچار مخمصه سیاسی شدیدی در رابطه با تصمیم‌گیری نهایی در مذاکرات شده‌اند. مشکلات ایالات متحده و بن‌بست‌های سیاسی آمریکا ناشی از فشارهای فزاینده کنگره و لابی یهودی است.
مجتهدزاده با اشاره به تشدید وضعیت بسیار فجیع در منطقه خاورمیانه در رابطه با داعش، بیان کرد: تصمیمات حیرت انگیز آمریکا نیز ناشی از القائات اسرائیل است. مبارزه با داعش و از سوی دیگر ارسال کمک نظامی این بن‌بست را تشدید کرده و ما در هفته‌های اخیر شاهد بودیم مقامات آمریکا نابجا و غیرمتعارف در زمینه پیروزی در مذاکرات ابراز تردید کرده‌اند و این بسیار تأسف بار است که یک قدرت جهانی اعتبار و ارزش خود را فدای اسرائیل کند.
وی تأکید کرد: به هر حال علی‌الاصول منافع ملی ایالات متحده حکم مي‌کند که این توافق حاصل شود و از سوی دیگر نیز اسرائیل تلاش خود را ادامه مي‌دهد. در حقیقت در حال حاضر همه دنیا و حتی متحدین آمریکا در ۱+۵ در انتظار تصمیم‌گیری عاقلانه از طرف آمریکا هستند. باید دید آیا آمریکا توانایی اخذ چنین تصمیمی را دارد؟
به هر حال و براساس تحلیل‌های موجود شاید روزهای آینده، بیشتر ایام سرنوشت‌ساز آمریکا باشد برای تصمیم‌گیری. اخبار ضد و نقیض از پیشنهادهای گوناگون در مسیر مذاکرات درباره تعداد سانتریفیوژها و تحریم‌ها و بیان موضوعاتی که در بسیاری از گزارش‌های خبری رسانه‌های غربی یا تنها خبرسازی هستند و یا مطرح شدن بخش‌هایی از یک پیشنهاد یا موضوع مطرح شده در مذاکرات برای ایجاد فضای روانی و این روند، حاکی از آن است که ظاهرا آمریکایی‌ها در این مسیر چندان هم موفق نبوده‌اند.
به نظر مي‌رسد عدم توان آمریکا در اتخاذ تصمیم سیاسی با توجه به فشارهای سنگین، عرصه را بر این کشور تنگ کرده و به دنبال ایجاد فضایی در بین افکار عمومی برای رهایی است.
جمهوری اسلامی ایران اما مواضع صریح و روشن را همواره اعلام کرده و همچنان نیز هیچ منبعی در بین تیم مذاکره‌کننده جزئیاتی را از مذاکرات مطرح نکرده است. اقدامی که شاید نشان مي‌دهد ایران برخلاف آمریکا نیاز به فضاسازی‌های موجود ندارد.
