نسبت به توافق هسته‌اي ايران خوشبيني وجود دارد. همه مي‌توانند به اين موضوع خوشبين باشند و رسيدن به توافق نهايي را امكان‌پذير بدانند.
اما اين خوشبيني‌ها از سر چيست؟ آيا نشانه‌اي براي رسيدن به توافق جامع و نهايي وجود دارد يا ديده شده است كه چنين خوشبيني‌هايي مطرح مي‌شود؟ اين خوشبيني در داخل كشور از سوي برخي مسئولان و كارشناسان مطرح مي‌شود. اما آنها تنها به همين اعلام خوشبيني بسنده مي‌كنند و از جزئيات خوشبيني خود چيزي نمي‌گويند. برخي ديگر از مسئولان و كارشناسان خوشبين نيستند اما دلايلي براي اين خوشبين نبودن خود نسبت به توافق جامع دارند و اصلي ترين دلايل آنها هم پايبند نبودن طرف مقابل به توافقي است كه صورت گرفته است.
گفت‌وگوهاي هسته‌اي ايران و ۱+۵ در دولت تدبير و اميد به يكساله شدن خود نزديك مي‌شود، توافق اوليه ميان ايران و اعضاي گروه ۱+۵ باعث شد بخش‌هايي از پول‌هاي كشورمان آزاد شود، گرچه وارد كشور نشده و در حساب‌هاي خارجي باقي است اما نتيجه مذاكرات، آزاد شدن پول‌هايي است كه غرب و آمريكا با راهزني آنها را بلوكه كرده بود.
با شرايطي كه وجود دارد اكنون دور تازه مذاكرات هسته‌اي پس از وين ۶ در نيويورك جريان دارد.
براساس گفته عراقچي معاون وزير خارجه و از اعضاي ارشد تيم مذاكره كننده هسته‌اي؛ "بعيد است در نيويورك به توافق هسته‌اي برسيم." البته او در ادامه گفته كه؛ "نيويورك ايستگاه پاياني مذاكرات هسته‌اي نخواهد بود."
اما حالت‌هاي خوشبيني در ميان دو طرف چگونه است؟ اين خوشبيني‌ها از جنس همان برد - برد است كه طرفين به آن اشاره مي‌كنند يا باخت يك طرفه گفت‌وگوها و برد طرف ديگر است؟ و يا شايد باخت باخت باشد؟!
مذاكرات هسته‌اي كه اكنون نزديك به يكسال است جريان دارد، با دو حالت به نتيجه مي‌رسد.
۱- اگر طرف غربي گفت‌وگوهاي هسته‌اي، از زياده‌خواهي‌هاي خود دست بردارد و حقوق قانوني و مصرح در قوانين آژانس را براي ايران به رسميت بشناسد آنگاه اين خوشبيني به واقعيت و حقيقت مي‌پيوندد. آمريكا در اين ميان محور اصلي و مانع مهمي براي دست نيافتن به همان توافق جامع و نهايي است.
حال آيا آمريكا دست از زياده‌خواهي‌هاي خود نسبت به حقوق هسته‌اي ايران بر مي‌دارد يا نه؟ اين نكته‌اي است كه بسياري از كارشناسان و مقامات و مسئولان كشورمان به آن موضع دارند. اكثر آنها اعتقاد دارند كه آمريكا هيچ‌گاه خواسته‌هاي غيرقانوني خود را كنار نخواهد گذاشت و بر آنها پافشاري خواهد كرد. پس به اين گزينه نمي‌توان حساب كرد.
۲- دومين گزينه‌اي كه مطرح است، كوتاه آمدن جمهوري اسلامي ايران در مقابل هر آنچه كه غرب و آمريكا مي‌خواهد. اين گزينه به آن مفهوم است كه ايران طبق خواسته آمريكا و غرب هر آنچه تاكنون در زمينه هسته‌اي انجام داده و به پيشرفت‌هاي چشمگيري هم نائل آمده است، پشت كند و دستاوردهاي خود را تعطيل كند. آنگاه خوشبيني به قطعيت مي‌رسد و فشارها، تهديدات و تحريم‌هاي غرب عليه ايران پايان مي‌يابد.
اما نه! اين پايان ماجرا نيست. چنين اتفاقي يك‌طرفه خواهد بود. آمريكا تنها برنده اين ميدان معرفي خواهد شد و ژست پيروزي به خود خواهد گرفت و داستان همچنان ادامه پيدا خواهد كرد. در پي چنين اتفاقي، قرار نيست تحريم‌هاي غرب و آمريكا عليه ايران برچيده شود.
آمريكايي‌ها اصرار و تأكيد دارند كه برداشتن تحريم‌ها به چندين سال زمان نياز دارد، اما در مقابل ايران طبق خواسته آنها بايد در مدت زمان اندك خواسته‌هاي آنها را برآورده سازد.
مفهوم اين خواسته آمريكا و غرب اين است كه تحريم‌ها همچنان باقي است و فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران هم طبق توافق انجام شده، تعليق خواهد شد.
براساس تازه ترين نظرسنجي كه دانشگاه تهران انجام داده است، اكثريت قاطع مردم بر ادامه فعاليت‌ها و پيشرفت‌هاي هسته‌اي كشورمان تأكيد كرده‌اند. اين همان خط قرمزي است كه مسئولان به ويژه رهبر معظم انقلاب اسلامي هم بر آن تأكيد دارند. كوتاه آمدن مقابل زياده‌خواهي‌هاي آمريكا، موضوعات و پرونده هاي ديگري را روي ميز قرار خواهد داد كه كاخ سفيد و ديگر كشورهاي همپيمان او در‌پي آن هستند.
بايد توجه داشت كه جمهوري اسلامي ايران چيزي فراتر از قوانين آژانس بين‌المللي انرژي اتمي انجام نداده و نمي‌دهد و در اين سال‌هاي گذشته هم در چارچوب آژانس فعاليت كرده است.
مهمترين موضوع و نكته در جريان گفت‌وگوهاي هسته‌اي اثبات حقوق هسته‌اي ايران است و آنگاه رفع تحريم‌ها. اولويت با رعايت حقوق هسته‌اي ايران و خط قرمزهايي است كه رهبري و مردم بر آن تأكيد دارند.
يك توافق جامع ميان ايران و ۱+۵ در صورتي انجام خواهد شد كه اين دو خواسته اساسي و اصلي برآورده شود. آنگاه جمهوري اسلامي ايران هم در مقابل چنين اقدامي كه غيرقانوني عليه ايران اعمال شده است، شفاف‌سازي‌هاي بيشتري را براي اثبات صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي خود انجام خواهد داد. غرب بايد توجه داشته باشد كه اين شفاف‌سازي‌ها تنها در حوزه هسته‌اي و در چارچوب قوانين موجود در آژانس بايد باشد. گرچه تاكنون هم ادعاي پوچ آمريكا و غرب، ثابت نشده است و تنها يك ادعاي بدون اساس و مدرك است كه مي‌گويد ايران در‌پي ساخت سلاح هسته‌اي است.
جمهوري اسلامي ايران همواره آماده مذاكره براي رسيدن به توافق بوده اما طرف مقابل اراده سياسي لازم را براي رسيدن به آن نداشته است. آمريكايي‌ها هيچگونه انعطاف و عقب‌نشيني از مواضع خود نشان نداده‌اند و حتي پيشروي هم كرده‌اند، پس چرا ما از خود انعطاف بيشتري نشان دهيم و يا عقب‌نشيني كنيم؟!
