کارشناس مسائل سیاست خارجی معتقد است؛ محمد جواد ظریف بر خلاف تصویری که از او ساخته شده است، یک فرد بسیار احساساتی که در مواقع مختلف نشان داده با احساسات خود تصمیم می‌گیرد؛ ظریف تنها به عنوان یک محفل تبلیغاتی برای دل گرم کردن رای اصلاحات استفاده شده است نه بیشتر.
اخیرا وزیرخارجه کشورمان در مصاحبه‌های گوناگون با برخی رسانه های داخلی به موضوعات متفاوتی ازجمله بحث احتمال نامزدی اش در انتخابات و تأثیر سیاست خارجی بر انتخابات خرداد ۱۴۰۰ پرداخته است.
محمد جواد ظریف در این گفت‌وگوها تأکید کرده است؛ بعضی دوستان به آمریکا گرا می دهند که با ما بهتر می‌توانیم کار کنیم؛ ما که سکوت می کنیم، ولی دلیل نمی شود که متوجه این گراها نیستیم.
من بارها گفته‌ام نه چنین قصدی(نامزدی انتخابات ریاست جمهوری) دارم و نه برای خودم چنین موقعیتی قائل بوده‌ام. خیلی‌ها در این زمینه با من صحبت کرده‌اند... آقای روحانی در این زمینه با من هیچ‌گونه صحبتی نداشته است، ولی خیلی‌ها با من در این رابطه صحبت کرده‌اند. بنده عرضم به همه اینها یکی بوده است. من از ابتدا به امر تخصص باور داشته و هیچ‌گاه کاری خارج از زمینه تخصص خود انجام نداده‌ام. ... باید این نکته را هم بگویم که برای پیشرفت کشور ضروری است که با جهان رابطه معقول داشته باشیم و تنش‌زدایی کنیم. هم‌زمان، ضروری است برای پیشرفت و توسعه کشور از تشنج‌آفرینی پرهیز کنیم و روابطی متعادل و فراگیر را در سراسر جهان داشته باشیم. با این حال نباید آینده خود را بر اساس سیاست خارجی طراحی بکنیم.
بر این باور هستم که متأسفانه خیلی از جناح‌ها آینده را بر اساس سیاست خارجی تعیین می‌کنند. سیاست خارجی یک عنصر در آینده کشور است؛ سیاست خارجی، آینده کشور نیست. البته نسبت به این امر آگاه هستم که به دلیل ارجاع‌دادن تمام مشکلات به جهان خارج، در میان مردم نیز این تفکر فراگیر شده که راه‌حل تمام مشکلات را باید در خارج از کشور جست‌وجو کرد. اگر بخواهیم مشکلات را حل کنیم، سیاست خارجی تنها بخشی از راه‌حل مشکلات ماست. مشکلات ما نیازمند راهکارهای جامع در سیاست داخلی، همراه با تمرکز بر توان ملی و تمرکز بر تشنج‌آفرینی است. برخی‌ها می‌گویند باید بر توانمندی ملی متمرکز شویم، اما در کنار آن تشنج‌آفرینی می‌کنند. آنچه کشور را پیش خواهد برد، تمرکز بر مردم، توان و اعتقاداتشان است و همین‌طور منابع و جغرافیای کشور.
من دوست دارم مردم کسی را انتخاب کنند که سیاستی را که گفتم، دنبال کند، اما نمی‌توانم در حوزه‌ای که تخصص ندارم ورود پیدا کنم. من شاید با نتیجه برخی انتخابات‌ها موافق نبوده باشم، اما همواره به اراده و رأی مردم احترام گذاشته‌ام. قاعده مردم‌سالاری این است که انتخاب مردم در مقطعی موافق دیدگاه ماست و در مقطعی مخالف. ما باید این تمرین را داشته باشیم که به انتخاب مخالف دیدگاه خودمان احترام بگذاریم؛ قاعده مردم‌سالاری نیز همین است... من امیدوارم در دور بعدی کسانی در ایران سر کار بیایند که دوست داشته باشند رابطه همراه با تعامل با دنیا داشته باشند و به دنبال سربلندی مردم باشند.
با وجود همه دشواری‌ها این آمادگی را دارم که وزیر امور خارجه دولت بعدی باشم؛ اما اعتقاد دارم وزیر امور خارجه باید با اجماع ملی کار کند. با این شرایط متأسفانه حتی نمی‌توانم یک کلمه حرف هم بزنم.
من از آقایان سؤال می‌کنم؛ در دولت اصولگرای آقای دکتر احمدی‌نژاد که در ابتدا به قول خودشان «End» اصولگرایی بود، چند بار چین و روسیه قطع‌نامه‌های شورای امنیت علیه ایران را وتو کردند؟... بعضی دوستان می‌روند و به آمریکا «گرا» می‌دهند که با ما بهتر می‌توانید کار کنید. ما که سکوت می‌کنیم، دلیل نمی‌شود که متوجه این گراها نیستیم. متأسفانه ابزار تبلیغ و حاشیه امن در اختیار دوستان است. طرف می‌تواند به‌آسانی مدعی شود که ظریف برجام را نخوانده و به یک کلمه در برجام استناد کند که آقای عراقچی چندین بار درباره‌اش توضیح داده و هیچ اتفاقی هم برایشان نمی‌افتد. طرف می‌تواند بگوید که ظریف جاسوس است و در مدرسه جاسوسی تربیت شده است؛ اما هیچ اتفاقی برای او نیفتد.
اینها بخشی کوتاهی از مصاحبه آقای ظریف با یک رسانه داخلی بود؛ حال این سوال مطرح می‌شود که هدف وزیرخارجه کشورمان از بیان این موارد از جمله برخی در داخل به آمریکا گرا می دهند؛ و مواردی دیگر که در متن بالا بدان اشاره شده است، چیست؟
بازی اصلاح طلبان با ظریف
در همین رابطه؛ محمد صادق کوشکی کارشناس مسائل سیاست خارجی در گفت وگو با سیاست روز پیرو مصاحبه اخیر وزیر خارجه کشورمان با برخی رسانه‌های داخلی گفت: آقای ظریف بر خلاف تصویری که از او ساخته شده است، یک فرد بسیار احساساتی که در مواقع مختلف نشان دادند به جای عقلانیت با احساس تصمیم می گیرد.
وی افزود: مانند استعفایی که در دیدار بشار اسد در تهران داشت و معمولا با خبرنگاران و برخی ها در داخل با بداخلاقی، گارد بسته و بی حوصله برخورد می‌کند.
کوشکی با بیان اینکه لبخندها و احترام و دست به سینه بودن ظریف، با خارجی‌ها است، بیان داشت: اگر فردی بخواهد نسبت به محمد جواد ظریف شناخت کامل تری پیدا کند خواندن کتاب سفیر که خاطرات او است کمک بزرگی به ایشان خواهد کرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: علیرغم آنکه تصویر غلط و دروغینی از آقای ظریف ساختند نمی توان او را به عنوان یک فرد سیاستمدار حرفه ای محسوب کرد؛ حتی او بدیهیات دیپلماسی را هم رعایت نکرده است مانند زانو زدن در کنار امیر کویت یا پیامک های التماس آمیز، زنگ های مکرر توأم با منت کشی به عادل الجیبر وزیر خارجه عربستان در موضوع کشتار حجاج ایرانی در منا و آن جمله معروف ایشان که آمریکا می تواند با یک بمب همه توان دفاعی ایران را نابود کند و دهها مورد دیگر که نشان داد آقای ظریف بدیهیات دیپلماسی را هم نمی‌داند.
وی با تاکید بر اینکه رفتارهای احساسی آقای ظریف نیز مزید برعلت شده است؛ گفت: یک سیاستمدار باید با مسائل عقلانی برخورد کند و نباید احساساتش به عقلش در مواقع تصمیم گیری های مهم غلبه کند به همین دلیل اصلاحات هم او را به عنوان یک نامزد جدی به حساب نمی آورد.
کوشکی با اشاره به اینکه ممکن است محمد جواد ظریف نامزد پوششی برای اصلاحات باشد، خاطرنشان کرد: اما به عنوان یک نامزد اصلی مطرح نیست و از همه قابل تامل تر اینکه بین ایشان و اصلاح طلبان نیز اختلافات عمیقی وجود دارد که این اختلافات چندین بار علنی شده است.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی در پایان گفت: در زمان تصدی آقای کمال خرازی در وزارت خارجه ظریف عملا منزوی بود و گروه جبهه مشارکت او را منزوی و تحت فشار قرار داده بودند؛ آقای ظریف از دوران وزارت خارجه اصلاحات خاطرات تلخی دارد؛ او قطعا نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیست وشاید تنها به عنوان یک محفل تبلیغاتی برای دل گرم کردن رای اصلاحات استفاده شود نه بیشتر.
«در هر صورت به نظر می‌رسد که آقای ظریف وزیر خارجه اندکی هم نگاهی به رسانه‌های منتقد داشته باشد و با این رسانه‌ها نیز مصاحبه انجام دهد تاکنون اکثر مصاحبه‌های آقای ظریف با رسانه‌های همسو بوده است.»
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان
