رئیس اتحادیه مشاوران املاک با تأکید بر اینکه آمار دقیقی از وجود خانه‌های خالی از سکنه در شهر تهران وجود ندارد و براین باور است که اگر دولت و مجلس سیاست‌های پولی و بانکی را پارسال اصلاح می‌‌کردند مسکن در سال ۹۵ وارد رونق می‌شد.
به گفته عقبایی طبق آمارهای منتشر شده، صدور پروانه‌های ساختمانی در سال ۹۴ حدود ۴۷ درصد و در بهار سال ۹۵ حدود ۱۷ درصد کاهش داشته است، بنابراین تولید مسکن افزایش پیدا نکرده است که بگوییم این خانه‌های خالی از سکنه به دلیل افزایش تولید بوده است.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک این نکته را هم مدنظر قرار داده که وجود خانه‌های خالی از سکنه در شهرهای بزرگ عمدتاً مربوط به واحدهای لوکس است، پس بنابراین وجود این واحدهای خالی از سکنه به دلیل کاهش قدرت خرید است.
ایراد کار
اما در مقابل این نظر عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی مدعی است که تعداد خانه‌های خالی در ایران از تعداد خانوارها افزایش پیدا کرده به طوری که ۲۵،۴ خانه در مقابل ۲۴،۱ خانوار در کشور وجود دارد .
وی با بیان اینکه تعداد خانه‌های خالی در ایران در سال ۸۵ ششصد و ۳۰ هزار واحد بوده که در سال ۹۰ به یک میلیون و ۶۶۰ هزار خانه خالی رسیده می‌گوید: ظرف ۵ سال یک میلیون خانه خالی اضافه شد که در سال ۹۰ تا ۹۵ آمار خانه‌های خالی به دو میلیون و ۵۸۷ هزار واحد رسیده و این آمارها بیانگر این است که یک جای کار ایراد دارد. یعنی ۲ میلیون خانه خالی ساخته و سرمایه‌گذاری شده با نرخ بهره‌وری صفر.
به گفته آخوندی بیشتر خانه‌های خالی واحدهای لوکس و گران قیمت هستند وامکان خرید ندارند و در کنار این ظرف ۵ سال ۱۶۰ هزار خانه خالی در تهران اضافه شده و اگر یک واحد را حدودا ۳۵۰ میلیون تومان در نظر بگیریم برای دو میلیون واحد خالی ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بدون بهره‌وری شده است.
آخوندی معتقد است هزینه‌ای که برای ساخت خانه‌های خالی بیش از دوبرابر کل ارزش بورس است زیرا کل ارزش شرکت‌ها در بورس حدود ۱۱۰ میلیارد دلار است این در حالیست که فقط ارزش خانه‌های خالی ۲۵۰ میلیون دلار است .
اگرچه وزیر راه و شهر سازی معتقد است بااین تفسیر نباید در تهران هیچ آدم بی‌خانه‌ای وجود داشته باشد اما آنچه واقعیت دارد این است که مسکن از سالهای قبل به عنوان یک معضل مطرح بوده و همچنان یک مشکل بزرگ برای خانوارها به حساب می‌آِید.
راه حل بهارستانی‌ها
با وجود این مشکل و علم متولیان به بحرانی شدن آن؛ چندی پیش طرحی به‌عنوان یکی از راههای مبارزه با احتکار مسکن و کاهش قیمت آن در دستور کار مجلس قرار گرفت که طبق آن از خانه‌هایی که بیش از یک سال خالی مانده باشند، مالیات بیش‌تری اخذ می‌شودکه البته این طرح با مخالفت‌های بسیار روبرو شد .
در این مصوبه مالیات بر خانه‌های خالی آمده بود که مخاطبان اصلی این مالیات را افرادی تشکیل می‌دهند که بیش از یک واحد بلااستفاده دارند و آپارتمانهای خود را با هدف فروش در دوره افزایش قیمت خالی نگهداری می‌کنند. این افراد عمدتاً بساز و بفروشهایی هستند که چند واحد مسکونی در یک ساختمان نوساز خود را برای مدت نسبتاً طولانی از عرضه به بازار مصرف محروم می‌سازند. از دید کارشناسان این اقدام در واقع به نوعی دنبال شدن سیاست اخذ مالیات بر خانه‌های خالی بود که سالها وعده اجرای آن از سوی متولیان مطرح می‌شود اما به نظر می‌رسد هنوز در پله اول است.
در خرداد ماه سال ۹۵ بود که رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور از اخذ مالیات بر خانه‌های خالی بر اساس اظهارنامه سال ۹۵ خبر داد و گفت: سازمان امور مالیاتی کاملا تابع قانون است و بر اساس این قانون، مالیات بر ساخت و ساز را اخذ می‌کند.
وی در آن زمان اعلام کرد: بر اساس قانون، اخذ مالیات از خانه‌های خالی از ابتدای سال ۹۵ عملیاتی می‌شود و مؤدیان مالیاتی باید در اظهارنامه‌های سال ۹۶ آمار خانه‌های خالی را اعلام کنند تا بر اساس آن مالیات اخذ شود.
اما برخلاف عزم متولیان مالیاتی مهیا نشدن شرایط حرکت در اجرای این قانون را به سمتی برده که اجرای آن هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و با گذشت نزدیک به ۳ سال از اجرای این قانون همچنان مشکلاتی مانند نبود سامانه و .... بر سر اجرایی شدن آن سنگ‌اندازی می‌کند.
کارشناسان و منتقدان معتقدند پیچ و خم اداری و کشمکش دو دستگاه (سازمان مالیات و وزارت راه و شهرسازی)از جمله مشکلات ایجاد سامانه در گرو راه‌اندازی آن بوده که تاکنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است .
البته این گروه می‌گویند: یک طرف طرح جامع مالیاتی است که براساس وعده وزیر اقتصاد باید بهمن‌ماه ۹۵عملیاتی می‌شد و از طرف دیگر این سامانه جزئی از اطلاعات هویتی، مکانی اشخاص حقیقی و حقوقی است که بلاتکلیف مانده است. در همین راستا معاون وزیر راه و شهرسازی چندی پیش درباره راه‌اندازی سامانه ملی و اسکان از اجرایی شدن این سامانه در نیمه سال ۹۵ خبر داده بود. اما روز گذشته وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که طی هماهنگی با سازمان امور مالیاتی سامانه شناسایی خانه‌های خالی راه‌اندازی خواهد شد.
