اتفاقا اکنون که وضعیت برجام با رفتار قابل پیش‌بینی آمریکا چنین شده است، انتقادات از دولت، تیم هسته‌ای و همه آنهایی که اصرار بر اعتماد به آمریکا و غرب داشتند باید بیشتر هم شود.
چرا نباید از وضعیتی که به خاطر خروج آمریکا از برجام پیش آمده، انتقاد کرد؟ انتقاد اگر از سوی آنهایی که خطاب قرار می‌گیرند با توجه روبه‌رو شود می‌تواند کارگشا باشد قرار نیست انتقام بگیریم، بلکه انتقاد می‌کنیم، انتقاد از آنچه که پیش آمد، در صورتی که اگر اندکی به انتقادات و توصیه‌ها توجه شده بود، چنین شرایطی ایجاد نمی‌شد. انتقاد برای این است که از تبعات بعدی جلوگیری کند.
منتقدین دشمن نیستند که بخواهند انتقام بگیرند، انتقام را از آمریکا باید گرفت که از حسن‌نیت جمهوری اسلامی ایران در پایبندی به توافق هسته‌ای سوء‌استفاده کرد و یکجانبه از توافق خارج شد و تحریم‌های اقتصادی را بازگرداند.
انتقاد ما همچنان باقی است چراکه اتفاقات افتاده بر سر برجام از قبل پیش‌بینی می‌شد، پیش‌بینی می‌شد که آمریکا نقض برجام می‌کند، از آن خارج می‌شود و دست به تعبیه تحریم‌های اقتصادی فراتر از آنچه که از قبل بود می‌زند.
منتقدین و مخالفین مذاکره با آمریکا، به این کشور بی‌اعتماد بودند، اما با بی‌مهری برخی مسئولین روبه‌رو شدند، اگر اندکی به انتقادات و توصیه‌های منتقدین توجه می‌شد و با آنها جلسات و نشست‌های کاری و همفکری برگزار می‌شد، شاید اندکی از گلایه‌هایی که همراه با دلسوزی و راهکار بود تأثیر می‌گذاشت.
اما منتقدین، به دلواپسان کاسب تحریم تعبیر شدند! به منتقدین ظلم شد، چراکه در عین حقانیتی که در گفته‌ها و مواضع خود داشتند، با تازیانه‌های اتهام روبه‌رو شدند.
منتقدین می‌گفتند و بر گفته خود اصرار هم داشتند که نقد ندهیم و در مقابل حتی نسیه هم نگرفتیم. بیش از دو سال از اجرای برجام می‌گذرد و تنها ایران است که همچنان پایبند برجام است و آن را موبه‌مو اجرا می‌کند، در حالی که هیچ سودی از توافق هسته‌ای نبرده است.
آن زمان که دلواپسان می‌گفتند، خرید هواپیمای مسافربری از آمریکا و فرانسه اشتباه است، چراکه خلف وعده خواهند کرد، امروز را می‌دیدند که از ایرباس و بوئینگ خبری نخواهد بود، قراردادی که محرمانه تلقی شد و از محتوای آن هیچ نکته‌ای هم به بیرون درز نکرد و اکنون مشاور امور بین‌الملل وزیر راه می‌گوید، در قرارداد خرید هواپیماهای مسافربری هیچگونه پیش‌بینی برای چنین روزی صورت نگرفته است، به این معنا که هیچ بند و تبصره‌ای که بتواند در آن از این قرارداد دفاع کند و مانع فسخ یکجانبه قرارداد با بوئینگ و ایرباس شود، وجود ندارد!
اما متأسفانه آن زمان منتقدین دلواپس! بخیل جلوه داده شدند، در حالی که با همان دلارهای هزینه شده برای خرید هواپیمای مسافربری می‌توانستند سیستم حمل‌و‌نقل ریلی و جاده‌ای را به شرایط مطلوب برسانند، اما اولویت با خرید هواپیماهای رؤیایی بود، که محقق نشد.
اکنون هم که یک فرصت چند هفته‌ای به اروپا داده شده تا تصمیم خود را در قبال ادامه برجام بگیرد، از دست دادن فرصت برای ایران است، اروپا به آمریکا پشت نخواهد کرد و اگر تاکنون هم خود را پایبند نشان داده تنها در اندازه بیانیه و اظهار نظر بوده است و بس!
خریداران اروپایی نفت ایران اعلام کرده‌اند که قراردادهای خرید خود را پایان خواهند داد و از حجم خرید خواهند کاست و جایگزین پیدا خواهند کرد. شرکت‌های اروپایی پس از اقدام آمریکا ملزم به پایان همکاری با ایران شده‌اند در حالی که خود را پایبند به برجام جلوه می‌دهند و از ایران می‌خواهند در برجام بماند! فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ادعا کرده است که «از حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران تضمین گرفته است که تهران علی‌رغم تصمیم ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، همچنان در توافق می‌ماند.»
اگر چنین تضمینی داده شده، چرا همین تضمین از دیگر کشورهای امضاء کننده گرفته نشده است؟ اگر موگرینی دروغ می‌گوید و تنها بر اساس یک ادعا آن را مطرح می‌کند، آقای روحانی رئیس جمهور محترم، دروغ او را پاسخ دهد.
چرا فدریکا موگرینی می‌گوید «تنها ایران قدرت خراب کردن یکجانبه برجام را دارد؟» آیا اکنون که آمریکا برجام را نقض کرده و از آن خارج شده، توافق هسته ای نابوده نشده است؟
اروپایی که به آن دل خوش کرده‌اید، آبی از او برای ایران گرم نمی‌شود. اروپا با موضع موگرینی توپ را به زمین ایران انداخته و تبعات خراب شدن برجام را نیز بر دوش ایران آوار کرده است. این حق ایران است که با خروج آمریکا از برجام نه تنها به فعالیت‌های گذشته هسته ای خود بازگردد بلکه به پیشرفت‌های بیشتری در این زمینه بپردازد. داشتن فناوری صلح آمیز هسته‌ای حق جمهوری اسلامی ایران است.
منتقدین اکنون هم دلواپس هستند، دلواپس برجام یا برجام‌های دیگری که دست و پای ایران را ببندد. برای همین انتقاد می‌کنند تا اگر قرار است با اروپا برجام ادامه پیدا کند، ماجرای آمریکا تکرار نشود.
نویسنده: محمد صفری
