جمهوری اسلامی ایران که به تازگی میزبان نشست مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با حضور شخصیت‌ها و مقاماتی از ۵۲ کشور با محوریت تحکیم وتقویت پیوندها میان کشورهای اسلامی بوده است فردا میزبان نشستی منطقه‌ای برای بررسی بحران افغانستان است.
وزیران امور خارجه و نمایندگان سیاسی از کشورهای پاکستان ، چین ، تاجیکستان ، ازبکستان ، ترکمنستان و روسیه برای بحث و بررسی درباره تشکیل یک دولت فراگیر و سایر مسائل افغانستان ، گرد هم می‌آیند. این نشست در حالی برگزار می‌شود که هفته گذشته نیز نشستی مشابه در روسیه با حضور جمهوری اسلامی ایران و سایر همسایگان افغانستان برگزار شد و پیش از آن نیز جمهوری اسلامی نشست‌های متعددی را با گروه‌های افغانستانی از طالبان گرفته تا سایر گروه‌ها تاثیرگذار در ین کشور برگزار کرده و مذاکرات دو جانبه‌ای نیز با کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه با محوریت افغانستان داشته است.
نشست تهران در حالی برگزار می‌شود که بر اساس گزارش‌های منتشره صرفا کشورهای منطقه در این نشست حضور دارند و نماینده‌ای از طالبان به عنوان قدرت برتر در افغانستان به آن دعوت نشده است. این رویکرد جمهوری اسلامی بر گرفته از همان اصل اولیه یعنی قرار داشتن ایران در کنار ملت افغانستان و عدم پذیرش حاکمیت طالبان در صورت عدم تحقق مطالبات مردم از این جریان می‌باشد. طالبان هر چند توانسته است از خلاء ایجاد شده از خروج غیر مسئولانه آمریکا و ناتو و افغانستان قدرت را در دست گیرد اما این قدرت یابی نیازمند مولفه‌هایی است تا از سوی سایر کشورها از جمله جمهوری اسلامی مورد پذیرش قرار گیرد. تهران تاکید دارد که اصل اول در افغانستان تحقق خواسته‌های مردمی در ایجاد دولت فراگیر با حضور تمام جریان‌ها و گروه‌های تاثیر گذار در روند سیاسی این کشور، تامین امنیت سراسری برای همه اقوام و گروه‌های افغان از شیعه و سنی و نیز رفع نیازهای اقتصادی و معیشتی و آزادی‌های اجتماعی و فردی ملت مظلوم افغانستان است. بر این اساس نیز اقدامات جمهوری اسلامی در قبال افغانستان از جمله برگزاری نشست تهران نه در چهارچوب پذیرش حاکمیت طالبان بلکه در راستای اهدافی است که در چند محور قابل پردازش است.
نخست آنکه جمهوری اسلامی همواره خواستار همکاری و همگرایی کشورهای منطقه برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود جهت ایجاد روند سیاسی بر اساس مذاکرات افغانستانی- افغانستانی است تا در نهایت دولتی فراگیر تشکیل گردد. دولتی که مسئولیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور را بر عهده گرفته و در راستای وحدت و یکپارچگی ملی افغانستان برای رفع نابسامانی‌های برجای مانده از دوران اشغال این کشور گام بر دارد. نکته اساسی آن است که جمهوری اسلامی رسما مخالفت خویش را با هرگونه جا به جایی مرزها و تجزیه کشورهای منطقه از جمله افغانستان اعلام و آن را از خطوط قرمزش عنوان نموده و در این راه نیز از هیچ اقدامی فروگذار نبوده و نخواهد بود.
دوم آنکه افغانستان امروز از بحران اقتصادی و غذایی رنج می‌برد که حاصل ۲۰ سال اشغالگری بیگانگان است که سرانجام نیز بدون اجرای هیچ کدام از وعده‌های خود این کشور را با ۱۸ میلیون نیازمند کمک غذایی از جمع ۳۸ میلیون جمعیت این کشور رها کرده و اکنون نیزحاضر به اجرای تعهدات خود برای تامین نیازهای غذایی آن نمی‌باشند. جمهوری اسلامی تلاش دارد تا ظرفیت‌های منطقه را برای رفع نیازهای انسانی افغانستان آن هم در آستانه زمستان متحد ساخته تا از فاجعه‌ای انسانی در این کشور جلوگیری گردد.
سوم آنکه جمهوری اسلامی که همواره بر اصل حل مشکلات منطقه توسط همسایگان تاکید داشته اکنون افغانستان را آزمونی می‌داند پیش روی کشورهای منطقه تا بدون دخالت بینگانگان برای حل بحران تحمیل شده به این کشور گام بردارند. تهران تاکید دارد که حل بحران افغانستان توسط همسایگان می‌تواند نقطه شروعی باشد برای همکاری منطقه‌ای در سایر زمینه‌ها که در نهایت در کنار برقراری ثبات و امنیت در منطقه تامین کننده منافع اقتصادی بسیاری برای همگان خواهد بود.
به هر تقدیر می‌توان گفت که نشست فردای تهران با محوریت افغانستان، گام دیگر جمهوری اسلامی در ایفای نقش منطقه‌ای در تحقق صلح و امنیت پایدار است که می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را در منطقه برای حل بحران‌ها بدون دخالت بیگانگان ایجاد نماید. تجربه ۲۰ سال اشغال افغانستان نشان داد که بیگانگان هرگز به دنبال کمک به کشورهای منطقه نبوده و نخواهند بود و تنها راه پایان بحران‌های منطقه، همگرایی همسایگان است که نشست تهران گامی مهم در تحقق این امر خواهد بود.
نویسنده: قاسم غفوری
وزیران امور خارجه و نمایندگان سیاسی از کشورهای پاکستان ، چین ، تاجیکستان ، ازبکستان ، ترکمنستان و روسیه برای بحث و بررسی درباره تشکیل یک دولت فراگیر و سایر مسائل افغانستان ، گرد هم می‌آیند. این نشست در حالی برگزار می‌شود که هفته گذشته نیز نشستی مشابه در روسیه با حضور جمهوری اسلامی ایران و سایر همسایگان افغانستان برگزار شد و پیش از آن نیز جمهوری اسلامی نشست‌های متعددی را با گروه‌های افغانستانی از طالبان گرفته تا سایر گروه‌ها تاثیرگذار در ین کشور برگزار کرده و مذاکرات دو جانبه‌ای نیز با کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه با محوریت افغانستان داشته است.
نشست تهران در حالی برگزار می‌شود که بر اساس گزارش‌های منتشره صرفا کشورهای منطقه در این نشست حضور دارند و نماینده‌ای از طالبان به عنوان قدرت برتر در افغانستان به آن دعوت نشده است. این رویکرد جمهوری اسلامی بر گرفته از همان اصل اولیه یعنی قرار داشتن ایران در کنار ملت افغانستان و عدم پذیرش حاکمیت طالبان در صورت عدم تحقق مطالبات مردم از این جریان می‌باشد. طالبان هر چند توانسته است از خلاء ایجاد شده از خروج غیر مسئولانه آمریکا و ناتو و افغانستان قدرت را در دست گیرد اما این قدرت یابی نیازمند مولفه‌هایی است تا از سوی سایر کشورها از جمله جمهوری اسلامی مورد پذیرش قرار گیرد. تهران تاکید دارد که اصل اول در افغانستان تحقق خواسته‌های مردمی در ایجاد دولت فراگیر با حضور تمام جریان‌ها و گروه‌های تاثیر گذار در روند سیاسی این کشور، تامین امنیت سراسری برای همه اقوام و گروه‌های افغان از شیعه و سنی و نیز رفع نیازهای اقتصادی و معیشتی و آزادی‌های اجتماعی و فردی ملت مظلوم افغانستان است. بر این اساس نیز اقدامات جمهوری اسلامی در قبال افغانستان از جمله برگزاری نشست تهران نه در چهارچوب پذیرش حاکمیت طالبان بلکه در راستای اهدافی است که در چند محور قابل پردازش است.
نخست آنکه جمهوری اسلامی همواره خواستار همکاری و همگرایی کشورهای منطقه برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود جهت ایجاد روند سیاسی بر اساس مذاکرات افغانستانی- افغانستانی است تا در نهایت دولتی فراگیر تشکیل گردد. دولتی که مسئولیت سیاسی، اقتصادی و امنیتی کشور را بر عهده گرفته و در راستای وحدت و یکپارچگی ملی افغانستان برای رفع نابسامانی‌های برجای مانده از دوران اشغال این کشور گام بر دارد. نکته اساسی آن است که جمهوری اسلامی رسما مخالفت خویش را با هرگونه جا به جایی مرزها و تجزیه کشورهای منطقه از جمله افغانستان اعلام و آن را از خطوط قرمزش عنوان نموده و در این راه نیز از هیچ اقدامی فروگذار نبوده و نخواهد بود.
دوم آنکه افغانستان امروز از بحران اقتصادی و غذایی رنج می‌برد که حاصل ۲۰ سال اشغالگری بیگانگان است که سرانجام نیز بدون اجرای هیچ کدام از وعده‌های خود این کشور را با ۱۸ میلیون نیازمند کمک غذایی از جمع ۳۸ میلیون جمعیت این کشور رها کرده و اکنون نیزحاضر به اجرای تعهدات خود برای تامین نیازهای غذایی آن نمی‌باشند. جمهوری اسلامی تلاش دارد تا ظرفیت‌های منطقه را برای رفع نیازهای انسانی افغانستان آن هم در آستانه زمستان متحد ساخته تا از فاجعه‌ای انسانی در این کشور جلوگیری گردد.
سوم آنکه جمهوری اسلامی که همواره بر اصل حل مشکلات منطقه توسط همسایگان تاکید داشته اکنون افغانستان را آزمونی می‌داند پیش روی کشورهای منطقه تا بدون دخالت بینگانگان برای حل بحران تحمیل شده به این کشور گام بردارند. تهران تاکید دارد که حل بحران افغانستان توسط همسایگان می‌تواند نقطه شروعی باشد برای همکاری منطقه‌ای در سایر زمینه‌ها که در نهایت در کنار برقراری ثبات و امنیت در منطقه تامین کننده منافع اقتصادی بسیاری برای همگان خواهد بود.
به هر تقدیر می‌توان گفت که نشست فردای تهران با محوریت افغانستان، گام دیگر جمهوری اسلامی در ایفای نقش منطقه‌ای در تحقق صلح و امنیت پایدار است که می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را در منطقه برای حل بحران‌ها بدون دخالت بیگانگان ایجاد نماید. تجربه ۲۰ سال اشغال افغانستان نشان داد که بیگانگان هرگز به دنبال کمک به کشورهای منطقه نبوده و نخواهند بود و تنها راه پایان بحران‌های منطقه، همگرایی همسایگان است که نشست تهران گامی مهم در تحقق این امر خواهد بود.
نویسنده: قاسم غفوری
