براساس آمارهای موجود کشور ما یکی از پر مصرف ترین کشورها در زمینه واردات و استفاده از لوازم آرایش در جهان است و هر سال میلیاردها تومان هزینه واردات انواع لوازم آرایش از مجاری قانونی و غیر قانونی به کشور می شود.
در نگاه اول بايد پذيرفت در اين زمينه هيچ نظارتي در واردات صورت نميگيرد و در حال حاضر كشور ما بهشت توليد كنندگان و وارد كنندگان انواع لوازم آرايش بي كيفيت كه تبعات ناخوشايندي نيز در به چالش كشيدن سلامت مردم دارد ايفا ميكند.
با نگاهي به آمارهاي ارائه شده از سوي اداره مبارزه با قاچاق كالا و ارز در كشور، هر سال مقادير قابل توجهي انواع لوازم آرايش قاچاق كشف و سرانجام آنها نيز مشخص نميشود.
روي ديگر سكه نيز نشان ميدهد بازار لوازم آرايش به قدري براي قاچاقچيان و متخلفان داغ است كه كه برخي پا فرا گذاشته و در بيغولهها و اماكن متروكه اين نوع كالاها را در شرايط كاملا غير بهداشتي و با مواد اوليه بسيار خطرناك و صد البته با برندهاي معروف و شناخته شده جهاني توليد و به بازار عرضه ميكنند!
بازار ايران در قبضه لوازم آرايشي
حميد پور صالحي جامعه شناس در اين باره ميگويد: اقتصاد و صنايع وابسته به زيبايي امروزه کاملاً جايگاه خود را در کشورهاي پيشرفته باز کرده و غولهاي صنايع آرايشي و بهداشتي جهان نيز با توجه به نياز مشتريان خود و سليقه آنها روز به روز محصولات جديدي را روانه بازار ميکنند.
اما روند رو به رشد مصرف محصولات آرايشي و بهداشتي در شرايطي در کشورمان همچنان ادامه دارد که توليد کنندگان داخلي اين حوزه از واردات بي رويه و بعضاً بي کيفيت به ويژه از چين رنج برده و جزء مظلوم ترين صنايع بوده اند.
شايد هم به همين دليل باشد که بسياري از کارشناسان منحني مصرف رشد محصولات آرايشي و بهداشتي را در بين زنان ايراني به ويژه طي سالهاي اخير نگران کننده توصيف کرده اند. در واقع در فضايي که صنايع داخلي توان چنداني براي رقابت با غولهاي صنعتي جهان ندارند بايد انتظار داشت که بازار داخلي تمام و کمال در خدمت محصولات خارجي و وارداتي قرار بگيرد.
اما جدا از مشکلاتي که به دليل رشد روزافزون لوازم بهداشتي و آرايشي در ايران از جنبه فرهنگي و اجتماعي پديد ميآيد، بازار مناسبي نيز در غياب توليد کنندگان داخلي براي خارجيها به وجود آمده است.
در اين بين برخي توليد کنندگان داخلي با انتقاد از نبود نظارت بر ورود اجناس بي کيفيت و غيراستاندارد آرايشي و بهداشتي به کشور عنوان ميکنند که حتي در زمينه برچسبها و نوشتههاي روي لوازم آرايشي خارجي نيز نظارت چنداني به نسبت توليدات داخل وجود ندارد.
از سوي ديگر هنوز استاندارد بسياري از محصولات و کالاهاي آرايشي و بهداشتي اجباري نشده اند. در چنين شرايطي قيمت پايين کالاهاي بي کيفيت و غيراستاندارد مردم را به سمت خود جلب کرده و حتي با وجود باکيفيت بودن توليدات داخل اين محصولات فروش چنداني ندارند اما با توجه به اشتهاي بازار ايران براي مصرف محصولات آرايشي و بهداشتي برخي واردکنندگان سودجو نيز براي سيراب کردن اين بازار اقدام به واردات محصولات غيراستاندارد و مضر ميکنند. در اين بين وظيفه نهادهايي مانند وزارت بهداشت، بازرگاني و سازمان استاندارد بسيار سنگين است.
عارضه مصرف لوازم آرايشي چيست؟
امير سادات افسري پژوهشگر علوم پزشکي باليني نيز ميگويد: فروشندگان داخلي لوازم آرايش راه شهرهايي چون بانه را خوب بلدند تا ماركهاي تقلبي انواع لوازم آرايش را به نصف قيمت از دست قاچاقچيان بخرند و با چند برابر قيمت، آن را به مشتريان خود بفروشند از آنجا كه اغلب مصرف كنندگان، قادر به تشخيص اصل از فرع اين نوع لوازم نيستند در دام سودجويان گرفتار ميآيند و رفته رفته عوارض تقلبي بودن آن را روي پوست خود مشاهد ميكنند. متخصصان به زنان هشدار دادند كه مصرف روزانه انواع لوازم آرايشي و بهداشتي موجب ميشود به طور ميانگين در طي يك سال ۵ نوع مواد شيميايي وارد شدن فرد شود. اين مواد شيميايي پس از جذب از طريق پوست مستقيما وارد جريان خون شده و به بدن آسيب ميرساند.
دکتر سادات افسري با اشاره به اينکه مصرف لوازم آرايشي ميتواند به عنوان عامل تخريبي براي پوست باشد، ادامه ميدهد: محصولات آرايشي تقلبي اثرات مخرب تري بر روي پوست برجاي ميگذارند و سلامت پوست شهروندان بخصوص زنان در هر رده سني را تهديد ميکنند.
افسري با اشاره به تاثيرات لوازم آرايشي بر روي پوست صورت، ميگويد: اين تاثيرات به صورت پيرشدگي پوست، بروز چروکيدگي در ناحيه پيشاني و چين خنده کم کم آغاز ميشود اما متاسفانه بانوان با ديدن آثار مذکور به خاطر پوشاندن چين و چروکها از مواد آرايشي بيشتري استفاده ميکنند که همين امر سبب ضربه و آسيب بيشتر به پوست ميشود.
عليرضا محبي پورمتخصص پوست نيز درباره استفاده از کرمهاي آرايشي به مهام نيوز ميگويد: اين کرمها ۲۹۶ عارضه در افراد ايجاد ميکنند که يکي از آنها جوش است. به همين دليل بهتر است مردم به سوي استفاده از کرمهاي مرطوب کننده و ضد آفتاب هدايت شوند.
پول نفتي كه از كشور ميرود
استفاده بيش از حد از لوازم آرايشي پديده اي رواني و اجتماعي است و بر متوليان امر است که با بازبيني رفتارها و نحوه برخورد با مسائلي از اين دست از گسترش بيش از پيش اين پديده جلوگيري کنند. اگر فرض کنیم فروش هر بشکه نفت ایران در شرایط فعلش ۵۰ دلار باشد برای واردات این یک میلیارد دلار باید ۲۰ میلیون بشکه نفت صادر شود. از سوي ديگر سن مصرف لوازم آرايش نيز به ۱۵ سال رسيده است و اين در حالي است که در کشورهاي توسعه يافته تمايل به آرايش بيشتر در بين زنان مسن ديده ميشود که طراوت و شادابي پوست خود را از دست داده اند.
برخي کارشناسان آرايش بيش از حد دختران جوان را مربوط به کمبود اعتماد به نفس در ميان آنها ارزيابي ميکنند و برخي نيز آن را به فرهنگي وارداتي نسبت ميدهند.
امروزه رواج مصرف لوازم آرايشي چنان رونق پيدا كرده است كه در هر ثانيه در جهان ۲۲ روژلب به فروش ميرسد. نكته اينكه بخش عمده اين فروش در عربستان و ايران صورت ميگيرد. موضوعي كه نميتوان به سادگي از كنار آن گذشت، پولي كه ميتواند بسياري از مشكلات جامه را حل كند، اما به جيب سودجويان و قاچاقچيان ريخته ميشود تا كشورهايي نظير ايران تنها مصرف كننده كالاهايي از اين دست باشند كه تبعات آن را ميتوان در بخشهاي مختلف اجتماعي از جمله سلامت شاهد بود.