آغاز ماه مهر در ایران، با بنیان‌های فرهنگی کشور پیوستگی محکمی دارد. یکی آغاز فصل مدرسه و دانشگاه و تلمذ و شاگردی در محضر اساتید و معلمان برای فرهیختگی و تربیت فرهنگی متناسب با سنت‌ها و باورهای مردم ایران زمین و دیگری هفته دفاع‌مقدس و ابتنای فرهنگی شایسته و فرهمندی به نام فرهنگ دفاع‌مقدس.
در آخرین روز تابستان سال ۱۳۵۹، رژیم بعثی صدام با حمایت و تحریک نظام‌های استکباری و بعضی رژیم‌های مرتجع منطقه، حمله وحشیانه‌ای را به مرزهای کشورمان آغاز کرد و این در شرایطی بود، که هنوز اندک زمانی از استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران نگذشته بود و نظام اداری در حوزه‌های لشکری و کشوری متناسب با نیازها و مبانی انقلاب اسلامی شکل نگرفته بود، لذا آمادگی نظام‌مند در کشور برای مقابله با دشمن تا دندان مسلح و حامیانش وجود نداشت.
آنچه در چنین شرایطی توانست بر خلاف محاسبات دشمنان، به سرعت موفق به متوقف ساختن پیشروی دشمن در این جنگ بزرگ و مقابله جانانه با او کمک کند، آموزه‌های معمار کبیر انقلاب و روحیه سلحشوری و فداکارانه جوانان بی‌ادعا و مخلص کشور بود که داوطلبانه در کنار رزمندگان ارتش و سپاه در جبهه‌های جنگ حاضر شدند و برای دفاع از تمامیت ارضی کشور، از همه هستی خود گذشتند و به تدریج حضور جمع کثیری از جوانان با ایمان و فرهیخته در جبهه‌های جنگ، منجر به شکل‌گیری فرهنگ غنی دفاع‌مقدس گردید که نه تنها در ایران اسلامی، بلکه در تمام منطقه و حتی مناطق مختلف جهان الهام‌بخش و معرف اصلی ویژگی‌های انقلاب اسلامی شد.
آنچه مسلم است، با دقت در شکل‌گیری فرهنگ غنی دفاع‌مقدس، می‌توان به عوامل مختلفی اشاره کرد، نظیر آموزه‌های اصیل اسلامی و ایرانی که ریشه در باورها و رفتارهای مردم این مرز بوم داشت.
عامل دوم در شکل‌گیری فرهنگ غنی دفاع‌مقدس، آموزه‌های انقلابی حضرت امام خمینی(ره) بود که توانست با تأثیر معنوی، جوانان کشور را آماده و مستعد برای پیمودن مدارج عالی معنوی و فرهنگی بنماید. در واقع جبهه‌های مقاومت و ایثار یا بهتر است بگویم دانشگاه دفاع‌مقدس، تبدیل شد به محیطی برای طی مدارج عالی فرهنگ انقلابی ملت ایران که برای ورود به آن بایستی از آزمون ایثار و فداکاری نمره عالی می‌گرفتند تا بتوانند به فارغ‌التحصیلی از این دانشگاه بزرگ نایل شوند.
سومین عامل، نحوه برخورد مدیران و فرماندهان دفاع‌مقدس بود که با رفتار اسلامی، انسانی و مردمی و به دور از نگرش‌های قومی - قبیله‌ای، الگوهای عملی از خود نشان دادند و در فداکاری توانستند مردم به خصوص جوانان کشور را از اقشار مختلف به دانشگاه دفاع‌مقدس جذب نموده و از آنها انسان‌های مخلص و ایثارگر تربیت نمایند. محیط و عرصه دفاع‌مقدس، اختصاص به هیچ‌کس نداشت و همه مردم ایران با گرایش‌ها و طبقات مختلف اجتماعی در آن حضور داشتند.
نگاهی به ویژگی‌های فرهنگ دفاع‌مقدس نشان می‌دهد مهمترین مولفه‌های این فرهنگ که به تدریج از یکسری خصوصیات فردی و آموزه‌های انقلابی شروع و به یک جریان قدرتمند فرهنگی تبدیل شد، برگرفته از سیره پیامبر و ائمه معصومین و به خصوص قیام عاشورا و درس‌های بزرگ آن بود و رزمندگان اسلام با الهام از رهبر آزادگان جهان حضرت امام حسین(ع) ایثار، فداکاری، از خودگذشتگی و بذل جان تا مرز شهادت را سرخط‌های اصلی فرهنگ دفاع‌مقدس قرار دادند و آن را تبدیل به یک جریان تاثیرگذار فرهنگی در ایران اسلامی و جهان کردند که پیوسته به تلالؤ آن افزوده شده و به منبع الهام‌بخشی برای آزادگان جهان تبدیل شد.
امروز این فرهنگ بالنده نیازمند مراقبت و توجهی بیش از گذشته است، چراکه از یک‌سو ایران اسلامی مواجه با یک سری از مشکلات به خصوص اقتصادی است که متاسفانه ریشه در توطئه دشمنان و سودجویی بعضی جداافتادگان از این مسیر و دوری از مولفه‌های فرهنگ اصیل ایرانی - اسلامی و فرهنگ دفاع‌مقدس دارد. از طرف دیگر، هجمه‌های فرهنگی دشمنان ایران اسلامی با استفاده از ابزارهای مختلف ارتباطی به شدت گسترش یافته و تلاش می‌کنند با ترفندهای مختلف، ابتذال و از خود بیگانگی را جایگزین فرهنگ اصیل ایرانی - اسلامی به خصوص در بین جوانان بکنند که بی‌گمان تمسک به فرهنگ ریشه‌دار و انسان‌ساز دفاع‌مقدس و ارزش‌های اصیل آن می‌تواند، ضمن آشناسازی نسل‌های جوان با ویژگی‌های اخلاقی و فرهنگی رزمندگان سلحشور و غیور دفاع‌مقدس، ایمنی و استحکام درونی به فرهنگ ایرانی - اسلامی بدهد و الهام بخش جوانان در مسیر فرهنگی آینده آنان و کشور باشد.
بی‌تردید این ثروت بزرگ فرهنگی یعنی فرهنگ دفاع‌مقدس محتاج شناخت، تبیین، ترویج و صیانت است آن هم از سوی همه آحاد ملت به خصوص نخبگان جامعه. امید که همگان آن را مورد اهتمام قرار دهند. انشاالله
نویسنده: داوود عامری
