چابک‌سازی رسانه ها از الزامات است

به گزارش سیاست روز به نقل از ایسنا، دکتر عبدالملکی در ابتدای صحبت‌های خود توضیح کوتاهی درباره ساختار جدید مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما ارائه داد.
رییس مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌و‌سیما یادآور شد: در ساختار مرکز تحقیقات و همچنین مرکز پژوهش اسلامی یک اجماعی صورت گرفت و در نتیجه این مرکز به یک مرکز مستقل تبدیل شد؛ بر این اساس یک ساختار جدید نیز همراه با شرح وظایف جدید در مرکز پژوهش و سنجش افکار فعلی در صدا‌و‌سیما برایمان مشخص شد.

تاکید بر چابک‌سازی رسانه
او سپس به بحث چابک‌سازی سازمان صدا‌و‌سیما و همچنین سایر رسانه‌ها اشاره و تأکید کرد: یکی از الزامات رسانه در شرایط فعلی در تمام دنیا بحث چابک‌سازی و سپس چالاک‌سازی است؛ چراکه ما معتقدیم رسانه باید چابک باشد و به نظرم هر نوع رسانه‌ای می‌تواند چابک باشد. از دیدگاه شخصی من رسانه عریض و طویل و غول‌پیکر نمی‌تواند موفق باشد. رسانه ما هم در دوره مدیریت ریاست جدید سازمان صدا‌و سیما به طرف چالاکی و سپس چابکی رفت و به صورت طبیعی برای خودش شرح وظایف جدیدی را طراحی کرد، همچنین تغییراتی در حوزه همکاران ما ایجاد شد و شرایط، متناسب با فضای جدید در این مرکز سامان گرفت.
وی همچنین اظهار کرد:‌ در حال حاضر هم در مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌و‌سیما، حوزه علوم شناختی برای ما خیلی مهم بوده و هست؛ بر این اساس ما مرتبط با این حوزه هفته‌ای یک بار نشست برگزار می‌کنیم و درخصوص موضوع «علوم شناختی و رسانه» بدون استثنا هفته‌ای یک بار این نشست‌ها‌یی را در برنامه‌های کاری‌مان داریم. همچنین نوع دوم نشست‌هایمان در این مرکز درباره آینده رسانه‌ای مثل تلویزیون و همچنین گزینش‌گری مخاطب است. به عنوان مثال اینکه تلویزیون ۱۰ سال دیگر چطور خواهد شد را بررسی می‌کنیم، چرا که مخاطب در شرایط جدید و با تکثر رسانه‌ای به مخاطب انتخاب‌گر تبدیل شده است و برای پاسخ به این نیاز راهبردی، سلسله‌ نشست‌هایی تحت عنوان آینده تلویزیون را طراحی کرده‌ایم که این سلسله نشست‌ها ادامه پیدا می‌کند تا به صورت زنجیروار در نهایت به یک نقطه هدف برسیم.
ادامه حیات برنامه‌ها منوط به نتایج نظرسنجی‌ها
رئیس مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما در ادامه صحبت‌های خود در پاسخ به اینکه در نتایج نظرسنجی‌هایتان از برنامه‌های تلویزیون چقدر منسجم عمل می‌کنید؟ خاطرنشان کرد: ما در ساختار جدیدمان یک شورای راهبردی داریم و پژوهش‌هایی انجام می‌دهیم که یک نیاز در آن‌ها وجود داشته باشد. در حال حاضر به حدی ارتباط نتایج پژوهش‌هایمان با حوزه تولید، قوی و وسیع شده است که ادامه حیات بسیاری از برنامه‌ها منوط به نتایج همین نظرسنجی‌ها شده‌اند و نتایج نظرسنجی‌ها هم قطعا تأثیرگذار است. نظرسنجی‌های ما دقیق‌ترین نظرسنجی‌های ملی است.
تعامل با شبکه‌های تلویزیونی
او در ادامه همین بحث درباره تعامل مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما با شبکه‌های تلویزیونی، پاسخ داد: ما پیش از این، خیلی شاهد حضور مدیران شبکه‌ها در این مرکز نبودیم و حضورشان بسیار کم بود، اما در دوره جدید ریاست سازمان صدا‌و‌سیما ما حداقل هفته‌ای یک بار با مدیران شبکه‌ها دیدار داریم و جلسه‌ای را با حضور آنها برگزار می‌کنیم. مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما در رویکرد جدید، فضایش از یک فضای ساختاری صرفا آکادمیک و دانشگاهی به یک مجموعه کاربردی - رسانه‌ای تبدیل شده است؛ یعنی ضمن اینکه از دانش علمی بهره می‌گیرد در عین حال به نیاز‌های آنتن سیما توجه می‌شود.

معیارهای اعلام نتایج نظرسنجی‌
عبدالملکی در ادامه این نشست در پاسخ به اینکه معیارهای شما برای اعلام نتایج نظرسنجی‌های انجام شده در این مرکز چیست و چه کسی این نظرسنجی‌ها را تشخیص می‌دهد تاکید کرد: تفسیر نتایج نظرسنجی‌ها و افکارسنجی‌های صدا و سیما باید توسط فرد متخصص و پژوهشگر صورت بگیرد.
او همچنین برنامه‌های تلویزیون را به دو دسته مخاطب عام و خاص تقسیم‌بندی کرد و با اشاره به نقش تاثیرگذار زمان‌ پخش برنامه‌ها و همچنین قدمت پخش، این دو عامل را در نتایج نظرسنجی تاثیرگذار دانست و گفت: قیاس برنامه‌ای که تنها یک هفته از شروع پخش آن می‌گذرد با برنامه‌ای که پنج سال است تولید و پخش می‌شود یا حتی مقایسه یک برنامه که زمان پخش بهتری را در اختیار دارد با برنامه‌ای که زمان پخش آن موجب می‌شود مخاطب کمتری داشته باشد، قیاس مع‌الفارق است.
وی در تکمیل همین مطلب افزود: اگر برنامه‌ای برای مخاطب خاص تولید شود و جامعه آماری آن ۱۵ درصد جمعیت کل را تشکیل دهد، ۱۰ درصد مخاطب، آمار خوبی است و نشانگر موفقیت این برنامه است اما برنامه‌هایی که مخاطب عام دارند با ۶۰ درصد مخاطب ممکن است، نشان از این داشته باشد که خیلی مورد استقبال قرار نگرفته‌اند.
پذیرش منتقدان در نشست‌های مرکز پژوهش
عبدالملکی در بخشی دیگر از صحبتش با خبرنگار ایسنا به تخصصی بودن نشست‌هایشان در مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما اشاره کرد و یادآور شد: ما به دنبال این هستیم که نشست‌هایمان تأثیرگذار باشند، افراد تخصصی را دعوت می‌کنیم؛ چراکه جلسات ما هدفمندند و کاملا متناسب با نیاز طراحی می‌شوند. ما بعد از هر نشست، چکیده‌ای از مباحث مطرح شده در نشست و نکات کاربردی نشست را به سایر نهادها و بعضا خبرگزاری‌ها ارسال می‌کنیم.
وی سپس تأکید کرد: ما در نشست‌هایمان نقدها را هم می‌پذیریم؛ چراکه باید گوشمان را باز کنیم، بشنویم و سپس گزینش کنیم. ما همواره سعی می‌کنیم بیشترین کاربر و استفاده‌کننده،‌ تئوریسین و همچنین افراد مرتبط با آنتن در نشست‌هایمان حضور داشته باشند و همواره در نشست‌هایمان تأکید می‌کنیم که اولویت ما این است که نشست‌هایمان با نیازهای رسانه‌ای همراه باشد.

استقبال از نظرات نخبگان منتقد و دلسوز
رییس مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما در بخشی دیگر از گفته‌هایش به این نکته اشاره کرد: یکی دیگر از فضاهای جدید در این مرکز، استفاده از نخبگان جامعه و به ویژه نخبگان منتقدی است که دلسوزانه نسبت به تولیدات، سیاست‌ها، فیلم و سریال‌ها و همچنین ساخت برنامه‌ها‌ی رادیویی و تلویزیونی نقد دارند. آنها می‌توانند انتقاد و اعتراض‌هایشان را در فضای علمی به گوش ما برسانند و با خودمان حرف بزنند. بنابراین اگر افرادی اعتراضی داشته باشند که از گروه اساتید باشد، ما حتما آنها را به نشست‌هایمان دعوت می‌کنیم. جا دارد در همین جا به این نکته هم اشاره کنم که گاهی از من به عنوان رییس این مرکز نیز انتقاد می‌شود و شخصا انتقادها را هم می‌پذیرم.
پخش نشست‌های مرکز تحقیقات از تلویزیون
عبدالملکی سپس در پاسخ به اینکه آیا به این مساله فکر کرده‌اید که نشست‌هایتان از تلویزیون پخش شود و مردم هم در جریان نشست‌هایتان خصوصا با موضوع نقد برنامه‌ها قرار بگیرند؟ توضیح داد: اتفاقا درصدد هستیم که برخی از نشست‌هایمان را بتوانیم رسانه‌ای کنیم. بر این اساس تلاش‌مان این است که با شبکه چهار سیما تفاهم‌نامه‌ای را امضا کنیم که بتوانیم برخی نشست‌هایمان را از این شبکه پخش کنیم. امیدوارم با یک رویکرد جدید این اقدام عملیاتی شود.
واکنش سریع به اتفاقات رسانه
او همچنین درباره‌ی لزوم واکنش سریع مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌و‌سیما نسبت به برخی اتفاقات رسانه ملی که در سطح عمومی و شبکه‌های اجتماعی جریان‌ساز می‌شود و جلوگیری از نتایج ناخوشایند برخی از این اتفاقات، بیان کرد: برای مثال درمورد سریال «سرزمین کهن»، عده‌ای از مردم از این مجموعه راضی بودند اما قشر خاصی از جامعه احساس می‌کردند به قومیتشان توهین شده و نسبت به پخش آن اعتراض کردند. بنابراین اگر در مورد قومیت‌ها فیلم یا سریالی ساخته شود، ما می‌توانیم دقیق نگرش مردم آن منطقه را بسنجیم و اتفاقاتی که منجر به ناراحتی آن قوم می‌شود را شناسایی کنیم. ما در این راستا، زمینه‌ی کامل انجام کارهای پژوهشی در سازمان صداوسیما را داریم اما شاید در کوتاه‌ مدت پاسخگوی این نیازها نباشیم ولی درصدد هستیم که بتوانیم به نیازهای رسانه و جامعه پاسخ بدهیم.

چرا نتایج نظرسنجی سریال‌ها دیگر اعلام نمی‌شود؟
رییس مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌وسیما در ادامه‌ی صحبت‌هایش درباره اینکه سال‌ها قبل مرکز تحقیقات صداوسیما نتایج نظرسنجی‌ها درباره سریال‌ها را به ویژه در مناسبت‌هایی مثل رمضان، نوروز و تابستان رسانه‌ای می‌کرد اما این نتایج دیگر رسانه‌ای نشد، دلیل این امر چیست؟ پاسخ داد: ما معمولا در تمام نظرسنجی‌های برنامه‌ای‌مان به ویژه کارهای مناسبتی‌، نتایج را به مدیران ارشد اعلام می‌کنیم اما به دلایلی که پیشتر توضیح دادم این نتایج رسانه‌ای نمی‌شود و هر حوزه تولیدی مطابق مصلحت حوزه می‌تواند نتایج را منتشر کند.
وی سپس در پاسخ به پرسشی درباره‌ی نحوه‌ی اعلام نتایج نظرسنجی‌ از مخاطبان سریال‌های «تنهایی لیلا» و «تعبیر وارونه یک رویا»، توضیحاتی را ارائه داد.
عبدالملکی سپس در توضیح عوامل موثر بر نظرسنجی‌ و افکارسنجی‌های صدا‌و‌سیما، به این نکته اشاره کرد: در مرکز، اتاق فکری برای بررسی عوامل موثر بر نظرسنجی‌ها تشکیل شده‌ است که در آن کارشناسان ابعاد مختلف تخصصی را می‌سنجد و حتی اگر لازم باشد نقطه نظرات مورد درخواست برنامه‌ساز را نیز در نظرسنجی‌ها لحاظ می‌کنیم.
او با بیان اینکه در نظرسنجی‌ها، افکار عامه مردم رصد می‌شود و این ممکن است، تصریح کرد: گاهی اوقات عامه مردم از دیدن سریال و یا برنامه‌ای لذت می‌برند یا نمی‌برند و در نظرسنجی شرکت می‌کنند، اما گاهی اوقات قرار است به نظر افراد حرفه‌ای و هنرمند مراجعه می‌شود که در این صورت برنامه به صورت تخصصی و به لحاظ کیفی و هنری سنجیده می‌شود که نتیجه آن به عنوان برآیند نخبگان تعبیر می‌شود.
مرکزی با ۵۶ سال سابقه
رییس مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌وسیما همچنین با اشاره به اینکه مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا‌و‌سیما ۵۶ سال سابقه کار علمی و حرفه‌ای دارد، اظهار کرد: گروه روش‌شناسی این مرکز همواره در حال انجام کارهای مطالعاتی است و روش‌ها و تکنیک‌های جمع آوری اطلاعات مدام در حال به‌روز رسانی است.